Vì sao bác sĩ nội trú giỏi?

Bác sĩ nội trú thường được ngợi ca là “tinh hoa”, “bộ óc siêu phàm” của ngành y. Nhưng thực tế, để đỗ kỳ thi gắt gao và hoàn thành trọn vẹn 3 năm đào tạo, họ phải trải qua một hành trình khắc nghiệt với vô vàn thử thách như “luyện đơn trong lò bát quái”.

"Ngày đó, mỗi khoa chỉ có một, hai bác sĩ nội trú. Ban ngày thực tập, tối lại vùi đầu ôn thi, học thêm ngoại ngữ, giải phẫu, toán và chuyên ngành. Nhưng khó khăn lớn nhất không phải ở kỳ thi, mà là những đêm trực triền miên cùng các ca bệnh phức tạp", TS.BS Hoàng Thanh Tuấn, Phó Giám đốc Trung tâm Thẩm mỹ, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, kể lại Tri Thức - Znews những tháng ngày học bác sĩ nội trú đầy khắc nghiệt 17 năm trước.

Cú rẽ từ một ca mổ tình cờ

Năm 2006, khi còn là sinh viên năm 5 của Học viện Quân y, bác sĩ Hoàng Thanh Tuấn theo chân người bạn tham dự ca mổ vi phẫu của Đại tá, PGS.TS Vũ Quang Vinh, Phó giám đốc Bệnh viện Bỏng Quốc gia Lê Hữu Trác, Chủ nhiệm Bộ môn phẫu thuật Tạo hình thẩm mỹ - Học viện Quân y.

Với cậu sinh viên trẻ, đó là trải nghiệm chưa từng có, ca mổ kéo dài 6-8 giờ, đứng xem nhưng anh mệt không kém bác sĩ đang thao tác.

"Khi ca mổ kết thúc, thầy Vinh mới ngẩng lên, hỏi hai đứa sinh viên nào mà lì thế. Tôi trả lời gần trọn ý thầy đưa ra, nhờ vậy được cho phép theo dõi tiếp các ca vi phẫu sau đó. Với sinh viên, cơ hội đó rất quý giá", bác sĩ Tuấn nhớ lại.

TS.BS Hoàng Thanh Tuấn, đăng tải bức ảnh ngày "Match day" - ngày đăng ký chuyên ngành bác sĩ nội trú của mình cách đây 17 năm cùng vợ. Ảnh: NVCC.

Từ khoảnh khắc ấy, niềm say mê vi phẫu đã nảy mầm trong chàng bác sĩ trẻ. Ra trường, dù chưa biết điểm đến ở đâu, bác sĩ Tuấn vẫn luôn hy vọng được theo PGS Vũ Quang Vinh tham gia những ca tạo hình khó. Niềm hy vọng ấy thành hiện thực khi năm 2008, ông đỗ bác sĩ nội trú ngoại - một dấu mốc mà ông gọi là "thay đổi cuộc đời cậu bé quê sắn" (Phú Thọ - PV).

Năm ấy, chỉ tiêu nội trú của Học viện Quân y rất khắt khe: chỉ khoảng 10% thí sinh đỗ. Trong khóa 128 học viên, chỉ 11 người thành bác sĩ nội trú. "Được gọi tên trong danh sách trúng tuyển là cảm giác hạnh phúc vỡ òa, niềm tự hào không chỉ của riêng tôi mà cả gia đình", ông nhớ lại.

Ăn ngủ tại khoa, ngày mổ - đêm trực

Bước vào môi trường nội trú, bác sĩ Tuấn không tránh khỏi choáng ngợp. "Rất ít bác sĩ nội trú nên áp lực gánh vác khổng lồ. Vừa ôn thi tốt nghiệp, tôi vừa đi thực tập, vừa học thêm tiếng Anh, giải phẫu, toán, chuyên ngành để chuẩn bị cho kỳ thi nội trú. Nhưng khó khăn ấy không nặng nề bằng những đêm trực dài và các ca bệnh phức tạp", ông kể.

Kỷ niệm sâu đậm nhất chính là ca vi phẫu nối hai mạch máu để tái tạo toàn bộ khuôn mặt - ca đầu tiên thực hiện ở Việt Nam. Cuộc mổ kéo dài 10 tiếng, từ 9h sáng đến 19h tối.

"Tôi đứng phụ mà tê cứng cả chân, trong khi thầy vẫn tập trung tuyệt đối, như không cảm nhận thời gian trôi. Khi ca bệnh thành công, trả lại cả khuôn mặt lẫn chức năng cho bệnh nhân, đó là niềm tự hào khôn xiết. Thành công ấy còn đánh dấu bước phát triển của vi phẫu tạo hình ở Việt Nam", TS Tuấn nhớ lại.

Là bác sĩ nội trú đồng nghĩa với việc ăn, ngủ tại khoa. Ngày mổ, đêm trực, hồ sơ bệnh án, bệnh nhân khó, theo bác sĩ Tuấn tất cả đều trông vào nội trú.

TS.BS Hoàng Thanh Tuấn đang trong ca phẫu thuật căng da mặt cho bệnh nhân. Ảnh: Thế Bằng.

"Cứ có gì khó, các thầy lại gọi bác sĩ nội trú. Ca mổ nào dài, bác sĩ nội trú sẽ đứng phụ. Có những ngày mổ từ sáng tới tối, đêm lại trực thâu. Nhưng với tinh thần người lính đã được rèn luyện suốt 7 năm ở Học viện Quân y, tôi chưa bao giờ nghĩ đến bỏ cuộc. Trái lại, tôi coi đó là thử thách để vượt lên chính mình", ông chia sẻ.

Đằng sau cơn sốt ngành phẫu thuật tạo hình

Hiện nay, phẫu thuật tạo hình được nhiều bạn trẻ chọn với kỳ vọng thu nhập cao. Bác sĩ Tuấn thừa nhận đây là chuyên ngành thu hút, nhu cầu xã hội lớn, tiềm năng kinh tế rộng mở. Nhưng ông cũng nhấn mạnh nếu chỉ chọn nghề vì tiền thì đó là sai lầm.

"Thẩm mỹ chỉ là một phần trong tạo hình. Muốn làm thẩm mỹ giỏi, bác sĩ phải có nền tảng phẫu thuật vững chắc. Trước khi nghĩ đến thu nhập, cần có kỹ năng, kinh nghiệm và quan trọng nhất là đam mê. Nếu lấy tiền làm kim chỉ nam, rất dễ lạc hướng", ông phân tích.

Theo ông, thành công bền vững bắt nguồn từ đam mê và sự phù hợp với năng lực bản thân. Đam mê giúp người bác sĩ kiên định, kỹ năng và sự khéo léo giúp họ thành công trong từng ca mổ.

"Giá trị cốt lõi của nghề y là phải làm bằng đam mê và bằng tâm, luôn lấy người bệnh làm trung tâm. Nếu giữ được tâm huyết và bản lĩnh, bác sĩ sẽ không bị cuốn theo trào lưu chọn ngành chỉ vì tiền. Kim chỉ nam lớn nhất vẫn phải là chữa bệnh cứu người", Phó giám đốc Trung tâm Thẩm mỹ, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, khẳng định.

Với TS.BS Hoàng Thanh Tuấn, nếu phải chọn hai từ để nói về quãng đời nội trú, thay vì "tinh hoa", ông chọn "vinh quang”. Đó là đỉnh cao chuyên môn, là niềm tự hào. Nhưng vinh quang ấy không tách rời hy sinh là những ca trực thâu đêm, những ca bệnh nặng nề, những áp lực đè nặng vai trò nội trú.

"Tôi thực hiện những ca mổ tiên lượng nặng khi còn học nội trú. Nhờ sự phối hợp nhịp nhàng của cả ê-kíp, bệnh nhân đã vượt qua. Khi ấy tôi nhận ra bệnh nhân chính là người thầy lớn nhất. Họ giúp chúng tôi trưởng thành và càng kiên định hơn với con đường đã chọn" ông tâm sự.

Với ông, những tháng năm học nội trú là hành trình khắc nghiệt nhưng rực rỡ, nơi mỗi ca trực, mỗi ca mổ khó đều là thử thách, mà theo lời bác sĩ Tuấn, đó chính là "vinh quang lớn nhất của đời bác sĩ".

Phương Anh