Vì sao cần quy định giới hạn mức tiêu thụ nhiên liệu cho ôtô?

Quy định tiêu thụ nhiên liệu sẽ tạo lợi thế cạnh tranh cho các dòng xe điện, xe hybrid điện, xe sử dụng nhiên liệu thay thế vốn có mức tiêu hao thấp. (Ảnh: Việt Hùng/Vietnam+)

Xe tiết kiệm nhiên liệu sẽ giúp giảm chi phí vận hành hàng ngày cho người sử dụng, giảm phát thải ô nhiễm môi trường. Do đó, cơ quan chức năng đang tính toán đến việc quy định mức tiêu thụ nhiên liệu cho ôtô.

Chủ xe và cộng đồng hưởng lợi

Hiện nay, Việt Nam đang ở giai đoạn áp dụng việc dán nhãn năng lượng và thử nghiệm khí thải mức 5 đối với xe ôtô con loại từ 9 chỗ trở xuống được sản xuất, lắp ráp từ linh kiện rời, hoàn toàn mới hoặc nhập khẩu chưa qua sử dụng.

Phía Cục Đăng kiểm nhìn nhận việc áp dụng nhãn năng lượng và thử nghiệm khí thải mức 5 đối với xe ôtô con từ 9 chỗ trở xuống, bao gồm cả xe sản xuất, lắp ráp từ linh kiện rời hoặc nhập khẩu mới chưa qua sử dụng, đã thúc đẩy các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu ôtô trong nước đưa công nghệ hiện đại và tiên tiến vào Việt Nam. Điều này góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường và nâng cao hiệu suất tiết kiệm nhiên liệu cho các dòng xe ôtô con tại Việt Nam.

Tuy nhiên, các thông tư hướng dẫn dán nhãn năng lượng và quy chuẩn hiện nay chưa quy định mức phát thải CO₂ cũng như giới hạn mức tiêu thụ nhiên liệu đối với xe ôtô con. Do đó, việc áp dụng các văn bản quy phạm pháp luật này chưa đạt hiệu quả cao trong việc giảm phát thải khí carbon của ngành giao thông vận tải.

Đánh giá việc thay thế tiêu chuẩn về giới hạn mức tiêu thụ nhiên liệu đối với xe ôtô con loại từ 9 chỗ trở xuống là việc làm cần thiết, lãnh đạo Cục Đăng kiểm cho rằng đây cũng là cơ sở để các cơ sở sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu xe ôtô và các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan đến việc thử nghiệm, kiểm tra chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với ôtô có thời gian chuẩn bị cho phù hợp.

“Việc áp dụng tiêu chuẩn Việt Nam về mức tiêu thụ nhiên liệu buộc các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu ôtô phải đầu tư công nghệ mới như động cơ hybrid điện, động cơ điện, hệ thống phun xăng trực tiếp, hộp số vô cấp, thiết kế khí động học tối ưu hơn. Qua đó, người tiêu dùng Việt Nam sẽ được hưởng lợi từ việc sử dụng xe an toàn hơn, tiết kiệm nhiên liệu hơn, ít phát thải hơn,” lãnh đạo Cục Đăng kiểm cho hay.

Hơn nữa, khi tiêu chuẩn tiêu thụ nhiên liệu được áp dụng, mức tiêu thụ nhiên liệu của xe giảm sẽ trực tiếp kéo theo giảm phát thải CO₂ và các khí gây ô nhiễm như NOx, PM, đây là bước đi quan trọng để Việt Nam thực hiện các cam kết tại COP26 (phát thải ròng bằng “0” vào 2050), góp phần cải thiện chất lượng không khí đô thị, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, giảm chi phí y tế và nâng cao hình ảnh quốc gia trong khu vực.

Dự thảo tiêu chuẩn Việt Nam về mức tiêu thụ nhiên liệu với xe ôtô sẽ góp phần giảm ô nhiễm môi trường. (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)

Theo đánh giá, xe tiết kiệm nhiên liệu sẽ giúp giảm chi phí vận hành hàng ngày cho người sử dụng. Đơn cử, nếu mức giảm 0,5-1 lít/100km có thể tiết kiệm hàng triệu đồng mỗi năm cho mỗi phương tiện.

Đối với doanh nghiệp vận tải, logistics, taxi, xe công nghệ, việc giảm chi phí nhiên liệu sẽ giúp tăng lợi nhuận, hạ giá thành dịch vụ và tăng sức cạnh tranh.

Về lâu dài, khi cơ cấu xe chuyển dần sang hybrid/điện, chi phí nhiên liệu còn giảm mạnh hơn nữa, giảm áp lực nhập khẩu xăng dầu.

Có thể thấy, quy định tiêu thụ nhiên liệu sẽ tạo lợi thế cạnh tranh cho các dòng xe điện, xe hybrid điện, xe sử dụng nhiên liệu thay thế vốn có mức tiêu hao thấp. Nhờ đó, quá trình chuyển đổi xe chạy bằng năng lượng xanh trong giao thông vận tải được đẩy nhanh.

Sẽ có lộ trình thực hiện khi ban hành quy định

Tại Dự thảo, tiêu chuẩn Việt Nam về mức tiêu thụ nhiên liệu Bộ Xây dựng đề xuất mục tiêu mức tiêu hao nhiên liệu trung bình của toàn bộ mảng xe con ở mức 4,83 lít/100km vào năm 2030.

Để giảm thiểu tác động tiêu cực, dự thảo tiêu chuẩn về tiêu thụ nhiên liệu được xây dựng trên nguyên tắc phù hợp với lộ trình, khả năng của doanh nghiệp, đồng thời có nhiều phương án linh hoạt. Doanh nghiệp có thể điều chỉnh cơ cấu sản phẩm (tăng xe tiết kiệm nhiên liệu, giảm xe tiêu thụ cao), áp dụng công nghệ mới, hoặc cân đối chiến lược kinh doanh để bảo đảm phù hợp.

Ngoài ra, doanh nghiệp nếu chuyển dịch dần sang các loại xe điện, xe hybrid điện, xe hybrid điện sạc ngoài sẽ dễ dàng đạt mục tiêu đồng thời góp phần định hướng thị trường theo hướng bền vững, phù hợp với chủ trương chuyển đổi năng lượng xanh của Chính phủ và rất có lợi cho môi trường.

Ông Lê Hồng Việt, Phó Giám đốc Trung tâm Trung tâm thử nghiệm khí thải phương tiện giao thông cơ giới đường bộ (Cục Đăng kiểm Việt Nam) cho biết trước hết, cần khẳng định rằng dự thảo tiêu chuẩn Việt Nam về mức tiêu thụ nhiên liệu hiện nay mới đang trong quá trình lấy ý kiến, chưa ban hành và chỉ mang tính chất khuyến khích áp dụng, do đó không làm phát sinh nghĩa vụ bắt buộc đối với doanh nghiệp và người dân tại thời điểm này.

Bộ Xây dựng đề xuất mục tiêu mức tiêu hao nhiên liệu trung bình của toàn bộ mảng xe con tại Việt Nam ở mức 4,83 lít/100km vào 2030. (Ảnh: Việt Hùng/Vietnam+)

Ngoài ra, phạm vi áp dụng của tiêu chuẩn, chỉ điều chỉnh đối với xe sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới, không áp dụng đối với các phương tiện đã và đang lưu hành.

Cụ thể, mức tiêu hao nhiên liệu trung bình 4,83 lít/100km không áp dụng trực tiếp cho từng mẫu xe hay từng doanh nghiệp, mà chỉ là mục tiêu trung bình của quốc gia; mỗi doanh nghiệp sẽ có mục tiêu riêng dựa trên cơ cấu sản phẩm và khối lượng trung bình của đoàn xe do mình sản xuất hoặc nhập khẩu.

Theo ông Việt, trong quá trình soạn thảo, Ban soạn thảo đã thường xuyên lấy ý kiến các hiệp hội, doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu ôtô để bảo đảm tính khả thi.

“Ban soạn thảo vẫn đang tiếp tục nghiên cứu, đánh giá tác động chi tiết dựa trên dữ liệu thị trường và xu hướng phát triển phương tiện trong nước, đặc biệt là sự gia tăng tỷ lệ xe điện, để có lộ trình áp dụng hợp lý, bảo đảm vừa thực hiện cam kết quốc tế, vừa phù hợp với điều kiện thực tiễn của doanh nghiệp và thị trường Việt Nam,” ông Việt khẳng định./.

(Vietnam+)