Vì sao dự án cải tạo 'đường tử thần' Nguyễn Duy Trinh kéo dài 10 năm?

Số phận của dự án kéo dài hơn 10 năm

Sáng 29/9, HĐND TPHCM khóa X khai mạc kỳ họp thứ 4 (kỳ họp chuyên đề) để xem xét, quyết định nhiều nội dung quan trọng. Tại kỳ họp này, ông Võ Văn Minh - Chủ tịch HĐND TPHCM cho biết: "Đây là kỳ họp có khối lượng công việc lớn nhất từ khi TPHCM thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, với 41 nghị quyết sẽ được xem xét, thông qua, gồm 9 nghị quyết quy phạm pháp luật và 32 nghị quyết cá biệt, bao quát đầy đủ các lĩnh vực: kinh tế ngân sách, đô thị, văn hóa - xã hội và pháp chế. Đây đều là những vấn đề có ý nghĩa quan trọng, tác động trực tiếp đến sự phát triển của TPHCM, nhận được nhiều sự quan tâm, kỳ vọng của nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp".

Đáng chú ý, tại kỳ họp này có tờ trình điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án nâng cấp, mở rộng đường Nguyễn Duy Trinh (TP.Thủ Đức cũ ) - đoạn từ Vành đai 2 đến đường vào Khu công nghiệp Phú Hữu (hay còn gọi là vòng xoay Phú Hữu) đã được Phó Chủ tịch Thường trực UBND TPHCM Nguyễn Văn Thọ trình bày.

Đường Nguyễn Duy Trinh rất hẹp, chỉ rộng khoảng 7m nhưng mật độ xe tải, container lưu thông rất lớn, rất dễ xảy ra tai nạn

Đây là dự án được HĐND TPHCM (cũ) thông qua năm 2015 với tổng mức đầu tư 832 tỷ đồng, quy mô đầu tư dài 1,6km, mở rộng lên 30m. Dù vậy, công tác bồi thường chưa triển khai nên chưa thi công trên thực địa. Nay, sau 10 năm đình trệ, dự án mở rộng đường Nguyễn Duy Trinh được khởi động lại với tổng vốn tăng hơn gấp đôi, lên 1.859 tỷ đồng, hoàn thành năm 2027.

Lý giải việc tăng tổng mức đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng, ông Nguyễn Văn Thọ cho biết do cập nhật, bổ sung chi phí thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, chi phí di dời hạ tầng kỹ thuật, chi phí xây dựng, quản lý dự án, chi phí khác và cả dự phòng. Theo đó chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, di dời hạ tầng kỹ thuật từ 508 tỷ đồng thành 1.506 tỷ đồng. Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TPHCM được giao làm chủ đầu tư dự án đường Nguyễn Duy Trinh.

Về tiến độ, từ nay đến cuối năm 2025, tiến hành các công tác khảo sát, lập, thẩm định, phê duyệt điều chỉnh báo cáo nghiên cứu khả thi. Công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư bắt đầu triển khai từ đầu năm 2026, khởi công vào Quý 4/2026 và hoàn thành trong năm 2027. Như vậy, với việc tăng vốn hơn 1.000 tỷ đồng, dự án chuyển từ nhóm B thành nhóm A.

Hơn 10 năm qua, đường Nguyễn Duy Trinh như cung đường "tử thần" vì bề rộng đường khá hẹp, chưa đến 7m nhưng mật độ xe tải, container lưu thông rất đông, mưa nước ngập khủng khiếp. Như cơn mưa lớn ngày 09/8 vừa qua, làm khu vực trên đường Nguyễn Duy Trinh ngập nước kéo dài khoảng 400m từ đường Nguyễn Tư Nghiêm đến đường Nguyễn Xiển, khiến giao thông đi lại rất khó khăn, dễ xảy ra tai nạn. Dù vậy, đây là con đường có lưu lượng xe tải, container đi lại hằng ngày rất lớn, là nguyên nhân chính gây ra nhiều vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng trong nhiều năm qua. Đó là lý do tuyến đường Nguyễn Duy Trinh được gọi là "đường tử thần". Nhiều năm qua, người dân phải chịu cảnh "đu với tử thần" trên "con đường tử thần" này khi xe máy chạy song hành cùng xe container, xe đầu kéo, xe tải... Thống kê sơ bộ, từ năm 2024 đến tháng 6/2025, cung đường này đã xảy ra 10 vụ tai nạn nghiêm trọng làm 6 người chết.

Tại kỳ họp thứ 20 HĐND TPHCM khóa X, tại phiên thảo luận tổ ngày 09/12/2024, các đại biểu HĐND đã chất vấn dự án này. Khi đó đại diện Sở Giao thông vận tải cho biết: Dự án mở rộng đường Nguyễn Duy Trinh, có 3 dự án đầu tư riêng. Đoạn 1 (từ cầu Giồng Ông Tố đến cầu Xây dựng) đã phê duyệt dự án từ năm 2017. Tuy nhiên, sau khi phê duyệt dự án thì giá tăng cao cùng với việc phải kiểm định một số quy hoạch, dẫn tới đến nay dự án vẫn chưa được ghi vốn. Đây là dự án do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực TP.Thủ Đức làm chủ đầu tư. Để triển khai, TP.Thủ Đức và Sở Quy hoạch Kiến trúc phải điều chỉnh quy hoạch; Sở Kế hoạch Đầu tư phải bố trí vốn.

Đoạn 2 (từ cầu Xây dựng đến Vành đai 2) đã được HĐND TPHCM thông qua chủ trương đầu tư năm 2017. Đoạn 3 (từ Vành đai 2 đến cảng Phú Hữu), được phê duyệt năm 2019. Hai đoạn này giao cho Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông (Ban Giao thông) lập dự án đầu tư, tuy nhiên đến lúc đó vẫn chưa được ghi vốn.

Đoạn 3 vào cảng Phú Hữu đã được duyệt chủ trương đầu tư từ năm 2018 nhưng do vướng thủ tục bồi thường nên chưa có trong danh mục đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025.

Từ 2015 đến nay, dự án này đã 3 lần thay đổi chủ trương đầu tư. Năm 2015, dự kiến số vốn cần thiết để thực hiện dự án là 930 tỷ đồng, năm 2019 là 832,2 tỷ đồng, bây giờ lên đến 1.506 tỷ đồng. Nguyên nhân là do TP không bố trí được vốn, công tác giải tỏa đền bù rất khó khăn. Vấn đề quan trọng nhất, những nhiệm kỳ đã qua chưa có phương án cụ thể, hay nói thẳng ra là thiếu quyết tâm, đặc biệt trong bố trí vốn, dù từ tháng 6/2023 đã có Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM.

Dự án nút giao An Phú sau gần 3 năm thi công, khối lượng mới đạt khoảng 70%

Có thể nói, bất luận vì lý do gì, việc chậm trễ cải tạo tuyến đường Nguyễn Duy Trinh để lại nhiều hậu quả kinh tế xã hội, làm người dân phải đặt câu hỏi: Ai phải chịu trách nhiệm. Đặc biệt việc chậm trễ này đẩy số tiền đầu tư lên cao, gây lãng phí lớn.

Việc chậm triển khai nhiều dự án hạ tầng, không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ giải ngân đầu tư công, một số công trình trọng điểm trên địa bàn TPHCM thi công kéo dài, chậm đưa vào sử dụng còn là sự lãng phí về hiệu quả đầu tư, tác động đến đời sống dân sinh, nhất là đối diện với nguy cơ đội vốn so với dự toán được phê duyệt.

Nút giao thông An Phú là một ví dụ lãng phí

Nằm ngay vị trí cửa ngõ huyết mạch phía Đông, công trình nút giao thông An Phú có vốn đầu tư khoảng 3.400 tỷ đồng, để kết nối các tuyến giao thông huyết mạch với đường cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây, đường Mai Chí Thọ, Lương Định Của.

Dự án này còn giúp tăng cường kết nối sân bay quốc tế Long Thành với trung tâm TP, dự kiến đưa vào khai thác giai đoạn cuối năm 2025. Nhưng công trình này vẫn đang chậm tiến độ do thi công ì ạch, trở thành "điểm đen" giao thông ngay cửa ngõ TP. Hiện nay, nếu ai đi xe đò ra miền Trung, từ trung tâm TP đến đường vào cao tốc, nhiều khi phải mất vài tiếng đồng hồ. Vào giờ cao điểm, nút giao này ngổn ngang với một rừng rào chắn, vật tư tập kết... khiến dòng xe lưu thông ùn ứ, nhích từng chút một, trở thành nỗi ngán ngẩm cho người qua lại. Mới đây, Chủ tịch UBNDTP Nguyễn Văn Được chỉ đạo Ban Giao thông phải chấn chỉnh công tác tổ chức thi công, đưa dự án vào khai thác trước ngày 31/12/2025 theo đúng nghị quyết của HĐNDTP.

UBND TP yêu cầu Ban Giao thông phải siết chặt quản lý, áp dụng các chế tài theo hợp đồng đối với nhà thầu yếu kém như điều chuyển khối lượng, thay thế nhân sự, đánh giá năng lực, cập nhật thông tin lên hệ thống đấu thầu quốc gia, chấm dứt hợp đồng, thu hồi tạm ứng. Giám đốc Ban Giao thông còn phải chịu trách nhiệm trực tiếp trước Chủ tịch UBNDTP nếu tiếp tục để xảy ra chậm trễ trong việc hoàn thành dự án theo kế hoạch.

Công trình cải tạo kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên cũng ì ạch

Cũng là một trong những công trình chỉnh trang đô thị trọng điểm sử dụng nguồn vốn ngân sách, với số vốn hơn 9.000 tỷ đồng là công trình cải tạo kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên đi qua địa bàn 7 địa phương của TPHCM cũng đã chậm tiến độ gần một năm. Khởi công từ đầu năm 2023, dự án được kỳ vọng hoàn thành dịp 30/4/2025 nhưng đến nay vẫn gặp nhiều vướng mắc.

Theo chủ đầu tư - Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị thành phố (Ban Hạ tầng), bình quân khối lượng của 10 gói thầu xây lắp đạt 53,03%, trong đó có một số gói thầu đạt thấp vì vướng mặt bằng. Đại diện chủ đầu tư cũng thừa nhận, dự án không thiếu tiền, kể cả vốn từ Trung ương rót về, sẵn sàng thanh toán khối lượng thi công cho nhà thầu. Thách thức lớn nhất ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ dự án là tình trạng thiếu vật liệu cát, đá và một phần nhỏ vì tiến độ giải phóng mặt bằng. Nhưng mấu chốt là một số nhà thầu thi công rất chậm, thiếu trách nhiệm cho nên chưa bảo đảm tiến độ đề ra.

Việc công trình hạ tầng ở TPHCM chậm tiến độ gây lãng phí rất lớn về kinh tế - xã hội lẫn niềm tin của người dân. Đặc biệt việc chậm tiến độ triển khai các công trình làm đội vốn, làm chậm quá trình phát triển kinh tế, giảm hiệu quả đầu tư, tăng chi phí quản lý và phát sinh các chi phí không đáng có khác.

Mới đây, UBND TPHCM đã ban hành kế hoạch thanh tra chuyên đề với các dự án chậm tiến độ, tồn đọng kéo dài, hiệu quả thấp hoặc có nguy cơ gây thất thoát, lãng phí trên địa bàn. Công tác thanh tra này thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng và Thanh tra Chính phủ về kiểm tra, rà soát các dự án gặp khó khăn, vướng mắc, đồng thời chủ động xử lý những trường hợp ngoài diện thanh tra định kỳ.

Đợt thanh tra lần này nhằm làm rõ nguyên nhân dẫn đến các vướng mắc kéo dài, đồng thời phát hiện những bất cập trong cơ chế, chính sách để kiến nghị sửa đổi phù hợp với thực tiễn. Quá trình kiểm tra cũng giúp xác định trách nhiệm của tổ chức, cá nhân nếu phát hiện có hành vi vi phạm, từ đó đề xuất biện pháp xử lý theo quy định pháp luật.

Vĩnh Hy