Vì sao Israel không kích thủ đô Syria?

Ngày 16-7, lực lượng Israel không kích vào trụ sở Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu và khu vực gần dinh tổng thống ở thủ đô Damascus (Syria) với lý do bảo vệ cộng đồng người Druze ở Syria trước tình trạng đụng độ giáo phái, theo tờ The New York Times.

Syria đã cực lực lên án cuộc tấn công này, gọi đây là "sự leo thang nguy hiểm", cố ý "kích động căng thẳng, gieo rắc hỗn loạn và phá hoại an ninh và ổn định ở Syria".

Những ngày gần đây, tình trạng bất ổn và bạo lực đã xảy ra ở tỉnh Sweida (miền nam Syria) - tỉnh có vị trí chiến lược quan trọng gần biên giới với Jordan và Israel. Tại khu vực này, lực lượng chính phủ, các bộ tộc Bedouin và dân quân thuộc cộng đồng thiểu số Druze đã xảy ra đụng độ trong bốn ngày qua.

Theo tổ chức Đài Quan sát Nhân quyền Syria có trụ sở tại Anh, hơn 200 người đã thiệt mạng trong các cuộc giao tranh này. Đây là đợt bất ổn đẫm máu nhất xảy ra tại khu vực này của Syria trong nhiều năm qua.

Nguồn cơn đụng độ ở Syria

Theo Đài Quan sát nhân quyền Syria, các cuộc đụng độ xảy ra vào hôm 13-7 sau khi các thành viên của một bộ tộc Bedouin tấn công và cướp bóc một người đàn ông thuộc cộng đồng Druze dọc theo xa lộ chính của tỉnh Sweida.

Lực lượng an ninh Syria có mặt tại TP Sweida (tỉnh Sweida) - nơi có đông đảo người Druze sinh sống - vào ngày 15-7. Ảnh: AFP

Sự việc này đã dẫn đến một loạt vụ tấn công và bắt cóc giữa lực lượng dân quân Druze (kiểm soát tỉnh Sweida) và các nhóm Bedouin có vũ trang ở khu vực này mà một số nhóm này được coi là ủng hộ chính phủ Syria.

Khi tình hình bất ổn leo thang, ngày 14-7, chính phủ Syria đã triển khai lực lượng quân sự để dập tắt xung đột. Tuy nhiên, theo các lãnh đạo dân quân Druze, do sự ngờ vực sâu sắc đối với chính phủ mới, nhiều thành viên trong các nhóm dân quân Druze đã nghĩ rằng lực lượng chính phủ đang đến để hỗ trợ người Bedouin và tấn công người Druze.

Để đáp trả, lực lượng dân quân Druze đã huy động để chiến đấu và đẩy lùi lực lượng chính phủ, theo các lãnh đạo dân quân Druze.

Lý do Israel "nhúng tay" vào Syria

Dù là nhóm thiểu số nhưng người Druze có ảnh hưởng ở cả Syria và Israel. Người Druza được Israel coi là những đồng minh trung thành và nhiều người Druze đang phục vụ trong quân đội Israel.

Giới quan sát cho rằng Israel có một số lý do để đánh bom lực lượng chính phủ Syria vốn đang can thiệp vào tình hình ở miền nam nước này.

Trụ sở Bộ Tổng tham mưu Syria bị hư hại sau nhiều cuộc không kích của Israel vào thủ đô Damascus ngày 16-7. Ảnh: ANADOLU

Thứ nhất, các nhà lãnh đạo Israel đã tìm cách ngăn chặn các lực lượng dân quân được Iran hậu thuẫn hoặc các chiến binh Hồi giáo có tư tưởng thù địch cố thủ ở miền nam Syria gần biên giới Israel, đặc biệt ở tỉnh Sweida do người Druze kiểm soát, kể từ khi chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad sụp đổ hồi tháng 12-2024.

Thứ hai, Israel có mối quan hệ mật thiết với cộng đồng người Druze nói chung và muốn xoa dịu mối lo ngại của cộng đồng này ở Israel, mà nhiều người trong cộng đồng này ủng hộ sự can thiệp của Israel vào Syria.

Theo các chuyên gia về quan hệ Israel-Syria, bằng cách bảo vệ người Druze, Israel hy vọng sẽ củng cố một đồng minh tiềm năng chống lại các nhóm thù địch gần biên giới Israel, đặc biệt ở Cao nguyên Golan bên trong Syria.

Cạnh đó, Israel có những cân nhắc riêng và đã nỗ lực mở rộng quyền kiểm soát ở miền nam Syria kể từ khi chính quyền ông al-Assad sụp đổ. Israel đã đã liên tục ném bom Syria từ khi ông al-Assad lưu vong và chưa cho thấy có thiện chí thống nhất thỏa thuận an ninh với Syria. Nhiều chuyên gia cho rằng Israel muốn có một Syria yếu kém chứ không chấp nhận một quốc gia mà họ tin rằng có khả năng đe dọa mình nếu Syria trở nên hùng mạnh.

Trước đó, viện dẫn cam kết bảo vệ người Druze và ngăn chặn các lực lượng thù địch chiếm đóng gần biên giới, Israel cho biết lực lượng nước này vẫn tiếp tục tấn công quân của chính phủ Syria, nhắm vào xe tăng, thiết bị quân sự và các tuyến đường dẫn đến Sweida trong ngày 15-7 để chặn đường vào khu vực này.

Cạnh đó, Israel cũng cảnh báo sẽ leo thang các hoạt động quân sự trừ khi quân đội Syria rút khỏi Sweida.

THU PHƯƠNG