Vì sao không còn quy định kiểm tra bất thường phương tiện đường sắt?

Bỏ kiểm tra bất thường, bổ sung thẩm quyền của Cục Đăng kiểm

Theo đó, từ thời điểm trên, cơ quan kiểm tra (Cục Đăng kiểm VN) chỉ thực hiện 4 loại hình kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đầu máy, toa xe đường sắt gồm: kiểm tra sản xuất, lắp ráp; kiểm tra nhập khẩu, kiểm tra hoán cải và kiểm tra định kỳ.

Từ ngày 15/3/2024, theo Thông tư 01/2024, không còn loại hình kiểm tra bất thường phương tiện đường sắt (ảnh minh họa).

Trong đó, loại hình kiểm tra định kỳ được áp dụng đối với phương tiện chạy trên đường sắt quốc gia, đường sắt chuyên dùng, đường sắt đô thị; thiết bị tín hiệu đuôi tàu.

Việc kiểm tra được thực hiện đối với từng thiết bị, phương tiện; riêng với toa xe đường sắt đô thị kiểm tra cả ở trạng thái tĩnh và kiểm tra vận hành trên đường khi ghép thành đoàn tàu.

Thông tư cũng nhấn mạnh: Trong quá trình khai thác, phương tiện phải được kiểm tra định kỳ để cấp giấy chứng nhận đăng kiểm; việc kiểm tra đối với đầu máy, toa xe đường sắt quốc gia được thực hiện cùng với thời điểm sửa chữa, bảo dưỡng định kỳ phương tiện.

Lý giải vì sao bỏ kiểm tra bất thường phương tiện đường sắt, lãnh đạo Phòng Đường sắt - Cục Đăng kiểm VN cho biết: Khi Bộ GTVT (nay là Bộ Xây dựng) xây dựng Thông tư 01/2024 (thay thế Thông tư 29/2018) đã nhận được góp ý về việc tại Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa đã không còn quy định về kiểm tra bất thường, thay vào đó là loại hình kiểm tra đột xuất.

Tiếp thu ý kiến góp ý, Thông tư 01/2024 đã bỏ quy định về kiểm tra bất thường phương tiện đường sắt, thay vào đó, bổ sung thẩm quyền, trách nhiệm của Cục Đăng kiểm VN về kiểm tra đột xuất phương tiện khi cơ quan có thẩm quyền (thanh tra, công an) yêu cầu, do phát hiện phương tiện có dấu hiệu không phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia.

Quá trình kiểm tra, nếu phát hiện vi phạm, Cục Đăng kiểm VN lập biên bản ghi nhận sự việc và báo cáo cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định.

Theo lãnh đạo Phòng Đường sắt, trước đây, kiểm tra bất thường phương tiện đường sắt chỉ thực hiện trong trường hợp phương tiện bị tai nạn, đồng nghĩa với việc giấy chứng nhận kiểm định phương tiện bị hết hiệu lực và buộc phải kiểm định lại sau khi phương tiện được sửa chữa.

"Hiện nay, khi không còn kiểm tra bất thường, việc kiểm tra phương tiện sau tai nạn (gây hậu quả nặng làm ảnh hưởng đến kết cấu, gây móp méo phương tiện) sẽ được coi như loại hình kiểm tra định kỳ bình thường. Việc đánh giá mức độ hư hỏng nặng/nhẹ của phương tiện sau tai nạn phải thông qua giám định và đơn vị vận hành phải báo cáo về Cục", vị lãnh đạo Phòng Đường sắt thông tin thêm.

Thông tư 01/2024 cũng kéo dài thời gian thực hiện chu kỳ kiểm định 14 tháng/lần từ 15 năm lên 30 năm cho toa xe đường sắt đô thị (ảnh minh họa).

Kéo dài thời gian thực hiện chu kỳ kiểm định cho phương tiện đường sắt đô thị

Cũng tại Thông tư 01/2024, quy định về chu kỳ kiểm tra đã bổ sung chu kỳ kiểm định đối với đầu máy, toa xe hết niên hạn sử dụng nhưng được phép sử dụng đến hết ngày 31/12/2030 (theo quy định tại Nghị định số 91/2023 của Chính phủ).

Cụ thể, đầu máy khai thác trên 40 năm; toa xe khách, toa xe đường sắt đô thị khai thác trên 40 năm; toa xe hàng khai thác trên 45 năm (đều tính từ năm sản xuất) cùng có chu kỳ kiểm định là 9 tháng/lần.

Đối với phương tiện đường sắt đô thị, thông tư phân loại chu kỳ kiểm định định kỳ với thời hạn sử dụng từ 30 năm trở xuống và từ trên 30 năm (thay cho mốc 15 năm trở xuống và trên 15 năm như trước), đồng thời chia thành các loại: phương tiện chuyên dùng tự hành, không tự hành và toa xe. Tùy theo mốc thời gian và phân loại, phương tiện đường sắt đô thị có chu kỳ kiểm định 12 – 20 tháng/lần.

Lãnh đạo Phòng Đường sắt cho biết, Thông tư 29/2018 quy định phân loại chu kỳ kiểm định phương tiện đường sắt đô thị định kỳ với thời hạn sử dụng từ 15 năm trở xuống và từ trên 15 năm.

Đến năm 2024, sau 6 năm áp dụng, khi sửa Thông tư 29/2018, cùng với góp ý của doanh nghiệp vận hành đường sắt đô thị cũng như các chuyên gia, cơ quan quản lý khác, ban soạn thảo đã sửa đổi kéo dài thời gian kiểm định chu kỳ 14 tháng/lần (toa xe đường sắt đô thị), 18 tháng/lần (phương tiện chuyên dùng tự hành) và 20 tháng/lần (phương tiện chuyên dùng không tự hành) từ 15 năm lên 30 năm, tương đồng với đường sắt quốc gia.

"Quy định trên phù hợp với tình hình thực tế khi đường sắt đô thị là loại hình mới, công nghệ mới, lại có tần suất hoạt động thấp hơn đường sắt quốc gia, hoạt động ở chặng đường ngắn trong đô thị, thời gian hoạt động chỉ từ 5h sáng đến 22h tối và có thời gian dừng nghỉ 10 phút mỗi chuyến", lãnh đạo Phòng Đường sắt nhấn mạnh.

Yến Chi