Vì sao người rút BHXH một lần giảm mạnh?

BHXH Việt Nam cho biết đến đầu tháng 10-2025 cả nước có gần 19,9 triệu người tham gia BHXH, tăng khoảng 798.000 người so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, gần 17,7 triệu người tham gia bảo hiểm bắt buộc và hơn 2,13 triệu người tham gia bảo hiểm tự nguyện. Số người tham gia bảo hiểm thất nghiệp đạt hơn 16 triệu, tăng hơn 694.000 người.

Cán bộ cơ quan BHXH và Bưu điện tỉnh Quảng Ninh tư vấn cho người dân về chính sách BHXH

Sau hơn 3 tháng triển khai Luật BHXH sửa đổi năm 2024, số người đề nghị hưởng BHXH một lần giảm khoảng 23% so với cùng kỳ năm 2024. Cùng với đó, mức độ quan tâm đến các chính sách mới của Luật BHXH sửa đổi tăng rõ rệt.

Thống kê của BHXH Việt Nam trước đó cho biết năm 2024 có gần 1,1 triệu người rút BHXH một lần, giảm 1,6% so với năm 2023, trong đó giảm mạnh từ giữa năm nhờ Luật BHXH sửa đổi.

Theo các chuyên gia an sinh, Luật BHXH sửa đổi đã mở rộng nhiều quyền lợi như: giảm số năm đóng tối thiểu để hưởng lương hưu từ 20 xuống còn 15 năm; bổ sung trợ cấp hằng tháng cho người đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu và không rút BHXH một lần.

Các chuyên gia cho rằng việc giảm thời gian đóng từ 20 xuống 15 năm giúp nhiều lao động, đặc biệt là người có thời gian làm việc ngắn, có cơ hội tiếp cận lương hưu.

Ngoài ra, luật bổ sung chế độ thai sản cho người tham gia BHXH tự nguyện, hỗ trợ 2 triệu đồng khi sinh con. Chính sách này khiến nhiều người bất ngờ và phấn khởi khi nhận thấy ngoài quyền lợi dài hạn, họ còn được hưởng thêm chế độ ngắn hạn thiết thực và nhân văn.

Bên cạnh đó, việc điều chỉnh tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội và bổ sung trợ cấp hằng tháng cho người đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ thời gian đóng cũng được đánh giá cao, góp phần giúp người lao động yên tâm hơn, không rút BHXH một lần.

Cùng với đó, tình hình kinh tế - xã hội ổn định, thu nhập cải thiện cùng công tác truyền thông hiệu quả cũng giúp người dân nhận rõ bất lợi khi rút BHXH một lần và lợi ích dài hạn khi bảo lưu thời gian đóng.

Luật BHXH sửa đổi được đánh giá là bước tiến lớn với nhiều điều chỉnh theo hướng tăng quyền lợi, khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đóng để hưởng lương hưu thay vì nhận tiền một lần.

Tư vấn cho người dân về chính sách BHXH, BHYT. Ảnh: BHXH tỉnh Quảng Ninh

Người lao động bảo lưu thời gian đóng có cơ hội hưởng quyền lợi cao hơn, do các chế độ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp đều tính theo thời gian đóng. Họ được hưởng lương hưu với điều kiện dễ hơn, trong thời gian nghỉ hưu còn được quỹ BHXH đóng BHYT.

Nếu chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu, người lao động được nhận trợ cấp hằng tháng, và trong thời gian đó, ngân sách nhà nước tiếp tục đóng BHYT. Ngoài ra, họ còn có cơ hội được hỗ trợ tín dụng nếu mất việc làm.

Theo thống kê của BHXH Việt Nam, nhiều lao động sau khi nhận BHXH một lần đã quay lại hệ thống để tiếp tục tham gia, hướng đến hưởng lương hưu về sau. Giai đoạn từ năm 2016 đến 31-8-2024, gần 1,3 triệu người đã hưởng BHXH một lần nhưng nay tiếp tục đóng. Trong đó, hơn 631.000 người đang bảo lưu thời gian đóng.

D.Thu