Vì sao phim cổ trang giữ ngôi vương trên màn ảnh châu Á?

Trong hơn hai thập kỷ qua, thị trường phim ảnh châu Á chứng kiến sự bùng nổ của nhiều thể loại mới, từ phim giả tưởng, trinh thám hiện đại cho đến dòng web-drama phù hợp thời đại số. Thế nhưng, khi nhìn lại những con số rating, lượng xem trực tuyến hay mức độ phủ sóng quốc tế, phim cổ trang vẫn giữ vững vị trí ngôi vương.

Phim Diên Hy công lược với sự đầu tư lớn từ nhà sản xuất

Phim cổ trang là dòng phim lấy thời gian, bối cảnh, trang phục từ quá khứ ; đồng thời tái hiện nhân vật, văn hóa lễ nghi từ chính chất liệu lịch sử. Mỗi bộ phim như một cỗ máy thời gian, cho phép người xem chiêm ngưỡng lại diện mạo của một triều đại, một thời kỳ đã qua. Đó cũng là lý do lớn nhất để phim cổ trang khác biệt với các dòng phim hiện đại.

Diên Hy Công Lược (2018) đã trở thành hiện tượng không chỉ nhờ kịch bản cung đấu kịch tính, diễn viên gạo cội mà còn bởi nó tái hiện chính xác trang phục, nghi lễ, cuộc sống trong triều đình nhà Thanh. Sau khi phim được phát sóng, các học giả Trung Quốc thậm chí dùng phim để minh họa cho sinh viên khi dạy môn lịch sử trang phục.

Tương tự tại Nhật Bản, Bác sĩ Jin (2009), xoay quanh vị bác sĩ hiện đại bị quay ngược về thời Edo, phản ánh chân sự khắc nghiệt của y học phong kiến nhưng đồng thời khơi dậy niềm tự hào văn hóa bản địa. Khi văn hóa truyền thống trở thành xu hướng được cả thế giới quan tâm, cổ trang nghiễm nhiên có lợi thế vượt trội.

Không chỉ dừng lại ở giá trị văn hóa, cổ trang còn tạo nên trải nghiệm thị giác mà các dòng phim hiện đại khó sánh kịp. Các nhà sản xuất thường không tiếc ngân sách đầu tư vào bối cảnh, phục trang, kỹ xảo. Hàn Quốc từng khiến khán giả quốc tế choáng ngợp với cơn sốt Người Tình Ánh Trăng (2016), bộ phim mà mỗi khung hình đều được trau chuốt như tranh vẽ.

Tại Trung Quốc, màn ảnh Hoa ngữ mỗi năm sản xuất hàng trăm dự án phim cổ trang. Chỉ tính riêng nửa đầu năm 2025, Tàng Hải Truyện, Khom Lưng, Quốc Sắc Phương Hoa, Lâm Giang Tiên… đã tạo nên cơn sốt không hề nhỏ với khán giả châu Á. Trong đó, nhiều bộ phim được đầu tư với loạt hiệu ứng CGI tinh xảo tái hiện thế giới thần thoại, khiến khán giả tin vào sự tồn tại của một không gian kì ảo, vượt lên đời sống hiện thực.

Quốc Sắc Phương Hoa là một trong những drama nổi bật của màn ảnh Hoa Ngữ đầu năm 2025.

Trong khi đó, những bộ phim cổ trang Nhật Bản như Dou Suru Ieyasu (2023) hay Hikaru Kimi e (2024) lại lựa chọn lối dàn dựng chân thật, nhấn mạnh vào kiến trúc và mỹ học tối giản đặc trưng xứ Phù Tang. Chính sự phong phú này tạo ra bữa tiệc thị giác đa dạng cho thể loại phim cổ trang ở mỗi quốc gia.

Sức hấp dẫn ở phim cổ trang còn nằm ở cách chúng khai thác những chủ đề vượt thời gian như tình yêu ngang trái, tham vọng quyền lực, sự phản bội và khát khao tự do… Đây là những xung đột mà con người ở bất cứ thời đại nào cũng có sự đồng cảm. Hương mật tựa khói sương (2018) đạt hàng chục tỷ lượt xem tại Trung Quốc nhờ khắc họa tình yêu bi thương giữa tiên giới và ma giới, nhưng cốt lõi vẫn là câu chuyện về sự lựa chọn và hy sinh trong tình yêu.

Nữ hoàng Seondeok (2009) với hơn 40% rating tại Hàn Quốc lại chọn kể câu chuyện về trí tuệ, quyền lực của một nữ quân vương cô độc. Có thể thấy, phim cổ trang làm cho khán giả dù thuộc thế hệ nào cũng tìm thấy sự đồng cảm trong những bi kịch, ước mơ và xung đột được tái hiện.

Nữ hoàng Seondeok với rating cao kỷ lục 43,6%, trở thành phim truyền hình ăn khách nhất Hàn Quốc năm 2009.

Hơn hết, phim cổ trang là bệ phóng cho dàn sao châu Á vụt sáng và tất nhiên, chính dàn nghệ sĩ có tên tuổi góp phần tạo nên sức hút cho dòng phim này. Tại Hàn Quốc, Kim Soo Hyun vụt sáng thành “ông hoàng rating” nhờ Mặt Trăng Ôm Mặt Trời (2012). Triệu Lệ Dĩnh từ diễn viên hạng B trở thành đại minh tinh sau Hoa Thiên Cốt (2015). Nhật Bản có Haruka Ayase, từ hình tượng nữ thần tươi sáng chuyển mình sang vai diễn gai góc trong Ōoku.

Không phải ngẫu nhiên mà các nhà sản xuất cổ trang luôn săn lùng gương mặt đình đám hoặc tiềm năng, sự kết hợp giữa bối cảnh hoành tráng và ngôi sao sáng giá tạo ra sức hút nhân đôi, khiến khán giả khó lòng bỏ lỡ.

Dàn sao vụt sáng nhờ phim cổ trang.

Diên Hy Công Lược được Netflix mua bản quyền phát sóng ở hơn 70 quốc gia. Người Tình Ánh Trăng tuy không nhận được nhiều sự chú ý tại quê nhà nhưng lại trở thành hiện tượng tại quốc tế.

Mỗi bộ phim không chỉ là câu chuyện giải trí, mà còn là “đại sứ" văn hóa góp phần lan tỏa hình ảnh quốc gia ra thế giới. Chính điều này biến truyền hình cổ trang thành con át chủ bài trong chiến lược xuất khẩu văn hóa của nhiều quốc gia châu Á.

Có thể thấy, phim cổ trang không trường tồn nhờ sự khắc họa lịch sử đơn thuần mà nhờ sự tổng hòa của giải trí, lịch sử, văn hóa. Trong một thế giới giải trí luôn biến đổi, phim cổ trang vẫn chứng minh sức mạnh bền vững, tạo nên các tác động sâu sắc đến văn hóa và xã hội.

Ngọc Anh - CTV