Việt Nam-Nhật Bản: Từ 'mối lương duyên' đến quan hệ đối tác chiến lược sâu rộng không giới hạn

Các cháu thiếu nhi chào mừng Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio thăm chính thức Việt Nam. (Ảnh: Nguyễn Hồng)

Tình cảm đặc biệt

Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio có chuyến thăm đầu tiên tới Việt Nam trên cương vị Thủ tướng đúng vào dịp lễ kỷ niệm ngày thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2022). Chuyến thăm của ông Kishida được Thủ tướng Phạm Minh Chính mô tả như “một làn gió xuân” mới cho mối quan hệ đang phát triển hết sức tốt đẹp hiện nay giữa Việt Nam và Nhật Bản.

Đặc biệt, chuyến thăm diễn ra chỉ sau 5 tháng chuyến thăm chính thức Nhật Bản của Thủ tướng Phạm Minh Chính (tháng 11/2021). Bản thân tần suất cao của các cuộc gặp gỡ, trao đổi giữa các nhà lãnh đạo vừa là tín hiệu, vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển không ngừng cho quan hệ hợp tác nhiều mặt giữa hai nước.

Ông Kishida luôn tự hào là thành viên của nhóm Liên minh nghị sĩ hữu nghị Nhật-Việt suốt 25 năm qua. Ông cho biết ông đã nhiều lần thăm Việt Nam - một “đất nước đặc biệt”, là “mối lương duyên” đối với cá nhân ông. Và mỗi lần tới thăm, ông đều cảm thấy “choáng ngợp” trước sự phát triển, trước nhịp sống năng động của đất nước và người dân Việt Nam.

Vì lẽ đó, ông đã được lãnh đạo và người dân Việt Nam đón tiếp và trao đổi rất thân tình, cởi mở như một người bạn lâu năm. Đó là các cuộc tiếp đón của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, cuộc hội đàm và chiêu đãi của Thủ tướng Phạm Minh Chính và cuộc hội kiến với Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ. Các nhà lãnh đạo cấp cao nhất của cả hai nước đều dành những tình cảm đặc biệt, những đánh giá tích cực cho mối quan hệ song phương.

Quyết tâm phát triển mối quan hệ "không giới hạn"

Kết quả nổi bật nhất của chuyến thăm chính là việc các lãnh đạo cấp cao hai nước đã thống nhất nhận thức và quyết tâm mở ra “một giai đoạn mới” cho quan hệ đối tác chiến lược sâu rộng giữa hai nước.

Lãnh đạo hai nước đều cho rằng quan hệ hai nước đang ở giai đoạn phát triển tốt đẹp nhất, nhưng tiềm năng phát triển hơn nữa mối quan hệ này là “không có giới hạn”, như lời của Thủ tướng Kishida. Ông cũng khẳng định sẽ nỗ lực hết mình để cùng với lãnh đạo Việt Nam mở ra một giai đoạn mới trong quan hệ hai nước.

Không chỉ dừng ở quyết tâm chính trị, những nội dung trao đổi trong hội đàm giữa hai Thủ tướng cũng như 22 văn kiện hợp tác ký kết giữa hai bên trong chuyến thăm chính là những định hướng, những biện pháp cụ thể cho giai đoạn mới đó trong hệ hai nước.

Đó là mối quan hệ hợp tác cùng có lợi, hỗ trợ và bổ sung cho nhau trên tất cả các lĩnh vực, từ chính trị ngoại giao, an ninh quốc phòng, đến kinh tế, thương mại và đầu tư, y tế, năng lượng, môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu… Đó cũng là mối quan hệ được triển khai sâu rộng trên tất cả các kênh Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ và giao lưu giữa các địa phương và nhân dân hai nước.

Riêng trong lĩnh vực kinh tế, chuyến thăm đã tạo ra những điểm nhấn khác biệt với việc lãnh đạo hai nước nhất trí đẩy mạnh hợp tác phục hồi kinh tế thời kỳ hậu Covid-19, và việc Nhật Bản tích cực xem xét đề nghị của phía Việt Nam về Chương trình vốn vay ODA thế hệ mới với điều kiện ưu đãi, linh hoạt và đủ lớn để hỗ trợ Việt Nam trong việc xây dựng những cơ sở hạ tầng chiến lược, hạ tầng giao thông…

Đồng thời, hai vị Thủ tướng đã đích thân tham dự và phát biểu tại Hội thảo hợp tác Việt Nam trong ba lĩnh vực là chuyển đổi số, đối tác đổi mới công nghệ và đa dạng hóa chuỗi cung ứng. Đây là ba sáng kiến mới và cũng chính là ba nội dung hợp tác tập trung giữa hai nước trong những năm tới.

Kết quả nổi bật nhất của chuyến thăm chính là việc các lãnh đạo cấp cao hai nước đã thống nhất nhận thức và quyết tâm mở ra “một giai đoạn mới” cho quan hệ đối tác chiến lược sâu rộng giữa hai nước. (Ảnh: Nguyễn Hồng)

Một lĩnh vực hợp tác hiệu quả không thể không nhắc tới, đó chính là sự hợp tác về nguồn nhân lực. Hiện tại cộng đồng người Việt Nam đã trở thành cộng đồng người nước ngoài lớn thứ hai tại Nhật Bản với con số gần nửa triệu người.

Số thực tập sinh, lao động và du học sinh Việt Nam tại Nhật Bản sẽ ngày càng tăng lên nhanh chóng trong thời kỳ hậu Covid-19, vừa đáp ứng nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực của Việt Nam, vừa đóng góp không nhỏ vào sự phát triển kinh tế-xã hội tại Nhật Bản. Cộng đồng người Việt tại Nhật lớn mạnh cũng là cầu nối ngày càng vững bền cho mối quan hệ hữu nghị giữa hai đất nước.

Tầm nhìn xa và sức lan tỏa rộng

Kết quả của chuyến thăm không chỉ bó hẹp trong phạm vi mối quan hệ song phương mà còn có sức lan tỏa ở tầm khu vực và quốc tế.

Việc Việt Nam coi Nhật Bản là đối tác quan trọng mang tính chiến lược lâu dài, mong muốn Nhật Bản có vai trò tích cực và xây dựng đóng góp cho hòa bình, an ninh và phát triển ở khu vực cũng góp phần nâng cao vị thế và tầm ảnh hưởng của Nhật Bản tại khu vực và trên trường quốc tế. Đồng thời, việc Nhật Bản khẳng định coi trọng vai trò và vị thế quốc tế của Việt Nam cũng góp phần khẳng định Việt Nam là đối tác có trách nhiệm và tin cậy của cộng đồng quốc tế.

Năm 2023, hai nước Việt Nam và Nhật Bản sẽ kỷ niệm 50 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao. Với những kết quả toàn diện đã đạt được trong tất cả các lĩnh vực, cả trên bình diện song phương và đa phương nêu trên, chúng ta hoàn toàn có cơ sở tin rằng hai nước đang từng bước sát cánh bên nhau bước vào “giai đoạn phát triển mới” của mối quan hệ ngày càng thực chất và hiệu quả, với tầm nhìn không chỉ là 50 năm đã qua mà cho cả giai đoạn 50 năm tới như Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc khẳng định khi tiếp ông Kishida.

Một trong những nội dung gây nhiều ấn tượng và cảm xúc tốt đẹp với tất cả các bạn bè Nhật Bản và Việt Nam, đó là bức thư pháp mà Thủ tướng Phạm Minh Chính tặng Thủ tướng Kishida trong buổi chiêu đãi ngay sau khi phái đoàn cấp cao Nhật Bản tới Hà Nội.

Bức thư pháp với ba chữ bằng cả tiếng Việt và tiếng Nhật: “Chân thành, Tình cảm và Tin cậy”. Đó chính là sự khái quát ngắn gọn, đầy đủ và chính xác nhất của mối quan hệ hữu nghị ngày càng bền chặt giữa dân tộc Việt Nam và Nhật Bản.

Đại sứ Nguyễn Quốc Cường