Việt Nam từ 'nước nghèo' thành nền kinh tế thị trường năng động nhất Đông Nam Á

Ông Dzung Trần, Giám đốc FPT Software Europe (ngồi thứ hai từ phải) tại diễn đàn Vietnam Dialogue ở Frankfurt. (Ảnh: Phương Hoa/TTXVN)

Năm 2025, Đức và Việt Nam kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, một mốc đánh dấu hành trình hợp tác được xây dựng từ thời kỳ chiến tranh, tái thiết và mở cửa kinh tế.

Nhà báo Sabine Balk đã có bài viết sâu trên tờ FAZ, một trong những nhật báo toàn quốc quan trọng nhất ở Cộng hòa Liên bang Đức sau khi sự kiện “Vietnam Dialogue” vừa diễn ra ở thành phố Frankfurt am Main.

Theo nhà báo Sabine Balk, không còn là quốc gia nghèo nhất châu Á như 3 thập kỷ trước, Việt Nam nay được xem là một trong những nền kinh tế tăng trưởng ấn tượng nhất trong khu vực.

Ông Oliver Massmann, Luật sư người Đức đã sống tại Việt Nam 25 năm và là Giám đốc điều hành hãng luật Duane Morris, nhận định rằng Việt Nam đã vận hành nền kinh tế “thị trường hơn nhiều nước thị trường.”

Luật sư Oliver Massmann, khẳng định: “Tôi không biết nước nào ở Đông Nam Á có môi trường kinh doanh thị trường tự do và cởi mở như Việt Nam.”

Tại sự kiện “Vietnam Dialogue” vừa diễn ra ở Frankfurt, nơi kết nối lãnh đạo doanh nghiệp và giới hoạch định chính sách hai nước, ông Massmann nhấn mạnh rằng Việt Nam đang sở hữu những yếu tố mà nhà đầu tư Đức rất cần: môi trường pháp lý ổn định, lực lượng lao động trẻ ham học hỏi, sự nổi lên của các ngành công nghiệp công nghệ cao và tầng lớp trung lưu đang tăng trưởng mạnh.

Quan hệ lịch sử đặc biệt: Từ công nhân hợp đồng đến đối tác kinh tế

Quan hệ hai nước bắt đầu từ trước cả khi Đức thống nhất. 75 năm trước, Đông Đức (DDR) thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam.

Nhiều thế hệ người Việt sang Đức hợp tác lao động hoặc ngược lại, nhiều người Đức sang Việt Nam hỗ trợ tái thiết, phát triển nông nghiệp và xuất khẩu càphê - ngành mà Việt Nam nay đứng thứ hai thế giới.

Hiện nay, Việt Nam là một trong những đối tác thương mại quan trọng nhất của Đức tại Đông Nam Á. Xuất khẩu của Việt Nam sang Đức đạt 7,4 tỷ USD mỗi năm, trong khi nhập khẩu hàng Đức khoảng 3,7 tỷ USD.

Việt Nam - nền kinh tế chuyển đổi thành công nhất khu vực

Dù cơ sở hạ tầng chưa đồng đều, nhưng điện năng và năng lượng tái tạo đang là điểm sáng. Chỉ riêng năm 2022, Việt Nam bổ sung 18 GW điện Mặt trời, một tốc độ tăng trưởng gần như chưa từng có tại châu Á. Chính phủ đang điều chỉnh khung pháp lý để thu hút tiếp dòng vốn lớn vào năng lượng sạch.

Mục tiêu chiến lược của Việt Nam là trở thành nước công nghiệp. Với năm 1990 chỉ đạt thu nhập bình quân đầu người 98 USD, Việt Nam từng nghèo hơn phần lớn quốc gia châu Phi. Nay, con số này đạt khoảng 5.000 USD/năm, mức còn khiêm tốn nhưng thể hiện bước nhảy kinh tế phi thường.

Sự trỗi dậy bắt đầu từ những năm 1990, khi Việt Nam mở cửa nền kinh tế (Đổi mới), dần thu hút doanh nghiệp nước ngoài. Hiện Việt Nam được đánh giá là nền kinh tế năng động nhất Đông Nam Á.

Ông Oliver Massmann, Luật sư người Đức và là Giám đốc điều hành hãng luật Duane Morris tại Việt Nam, nhận định Việt Nam đã vận hành nền kinh tế “thị trường hơn nhiều nước thị trường. (Ảnh: Phương Hoa/TTXVN)

Sự hiện diện mạnh mẽ của doanh nghiệp Đức

Các tập đoàn lớn của Đức - Siemens, Bosch, Adidas, Mercedes-Benz, Heidelberger Druckmaschinen, đều đã có mặt nhiều năm tại Việt Nam. Hiện nay, làn sóng đầu tư công nghệ tiếp tục tăng.

Nổi bật là dự án của SAP, hãng phần mềm lớn nhất châu Âu. Mùa Hè vừa qua, SAP công bố thành lập trung tâm đổi mới số SAP Labs tại TP.HCM, dự kiến đầu tư 150 triệu euro trong 5 năm.

Theo đại diện SAP, Việt Nam không còn chỉ là nơi làm gia công đơn giản. Ông Arjun Kumar Rao, điều phối chuỗi cung ứng SAP nói: “Họ có lực lượng kỹ sư IT trình độ cao. Họ học từ chúng tôi, nhưng chúng tôi cũng học từ họ”.

Câu chuyện của Dzung Tran, Giám đốc FPT Software Europe, là minh chứng cho động lực học tập này.

Ông kể rằng mẹ ông đã dùng toàn bộ tiền hưu trí để đầu tư cho việc học của con - một lựa chọn phản ánh văn hóa coi trọng giáo dục và khát vọng đi lên của người Việt.

Vai trò của Đức trong quá trình hiện đại hóa của Việt Nam

Theo ông Julius Spatz, Giám đốc khu vực Đông Nam Á của GIZ (Cơ quan Hợp tác Quốc tế Đức), viện trợ phát triển của Đức từ năm 1991 đến nay đóng góp đáng kể cho quá trình cải cách ở Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực xây dựng nền kinh tế thị trường xã hội.

Ngày nay, hợp tác chuyển từ viện trợ sang hợp tác kinh tế. GIZ làm việc với hơn 40 doanh nghiệp Đức tại Việt Nam, tập trung vào đào tạo nghề, năng lượng tái tạo và tăng trưởng bền vững - nhằm bảo đảm Việt Nam phát triển xanh, không đánh đổi bằng gia tăng phát thải CO₂.

Việt Nam - mắt xích quan trọng trong chiến lược thương mại của EU

Ông Florian Witt (ODDO BHF) nhấn mạnh vị thế đặc biệt của Việt Nam trong ASEAN: đây là đối tác thương mại lớn nhất của EU trong khối.

EU đã dành 430 triệu euro cho dự án thủy điện tích năng, một dự án trọng điểm trong khuôn khổ sáng kiến Global Gateway, hỗ trợ chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP).

Thêm vào đó, Việt Nam và Ngân hàng Đầu tư châu Âu (EIB) đã ký kết khoản vay 500 triệu euro, cùng 142 triệu euro hỗ trợ ngân sách cho cải cách năng lượng.

Việt Nam đang nổi lên như một điểm tựa sản xuất, công nghệ, năng lượng sạch của châu Á, đồng thời là đối tác ngày càng quan trọng của Đức và EU.

Sự kết hợp giữa ổn định chính trị, lực lượng lao động trẻ, khát vọng phát triển và chính sách mở cửa đã biến Việt Nam thành mô hình tăng trưởng nổi bật nhất khu vực./.

(Vietnam+)