Vĩnh biệt Đại tướng Phùng Quang Thanh - người chỉ huy Quân đội mẫu mực, trung kiên

Đại tướng Phùng Quang Thanh trực tiếp quan sát thực địa tại Đài quan sát Tràng Vĩ, trong chuyến công tác thăm, kiểm tra Đồn Biên phòng Trà Cổ, BĐBP Quảng Ninh tháng 4-2014. Ảnh: Hoàng Anh

Người chiến sĩ cộng sản quả cảm, kiên trung

Đại tướng Phùng Quang Thanh sinh ngày 2-2-1949, trên quê hương xã Thạch Đà, huyện Mê Linh, tỉnh Vĩnh Phúc (nay thuộc thành phố Hà Nội) trong một gia đình giàu truyền thống cách mạng; bố đẻ là một chiến sĩ - người đảng viên kiên trung, đã chiến đấu và hy sinh anh dũng trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp khi đồng chí Phùng Quang Thanh còn rất nhỏ.

Năm 1967, khi 18 tuổi, đồng chí Phùng Quang Thanh tình nguyện lên đường nhập ngũ. Sau thời gian huấn luyện ở miền Bắc, đồng chí cùng đoàn quân vào Nam chiến đấu. Đồng chí Phùng Quang Thanh tham gia nhiều trận chiến đấu giành thắng lợi giòn giã, luôn được cấp trên khen thưởng, đồng đội nể phục. Khiêm tốn và nỗ lực không ngừng, với tố chất người quân nhân cách mạng, đồng chí Phùng Quang Thanh trở thành một dũng sĩ diệt giặc rồi phát triển thành người chỉ huy của đơn vị.

Trong chiến dịch Đường 9-Nam Lào, đồng chí Phùng Quang Thanh là Trung đội trưởng thuộc Đại đội 9, Tiểu đoàn 9, Trung đoàn 64, Sư đoàn 320B đánh 2 trận đều đạt hiệu suất chiến đấu cao, góp phần quan trọng cùng đơn vị diệt gọn 1 tiểu đoàn và 1 đại đội địch. Ngày 10-2-1971, đồng chí trực tiếp chỉ huy 1 tiểu đội chốt giữ đồi Không Tên. Địch dùng 1 đại đội có máy bay yểm trợ, chia làm 2 mũi tấn công vào chốt, nhưng đồng chí Phùng Quang Thanh không hề nao núng, bình tĩnh chỉ huy từng tổ chờ địch vào sát mới nổ súng, tiêu diệt 38 tên, trong đó, có tên đại đội trưởng, giữ vững chốt. 3 ngày sau, địch lại đổ bộ đường không hòng chiếm chốt.

Tuy bị thương do mảnh đạn pháo găm vào bả vai trái khiến cánh tay không cử động được, cấp trên cho về tuyến sau, nhưng đồng chí xin ở lại chiến đấu; nhờ y tá cố định tay trái để đỡ vướng, nhờ chiến sĩ tháo sẵn nắp 17 quả lựu đạn cho vào các túi đeo quanh người, dẫn đơn vị xung phong đánh vào bên sườn quân địch, hiệp đồng chặt chẽ với các đơn vị trong Đại đội 9, cùng Tiểu đoàn 9 diệt gọn Tiểu đoàn 6 (Lữ đoàn dù 3) của địch.

Với những thành tích xuất sắc trong chiến đấu, tháng 9-1971, Trung đội trưởng Phùng Quang Thanh được tuyên dương Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Giải phóng miền Nam Việt Nam. Được phong tặng Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân từ lúc còn rất trẻ, nhưng đồng chí Phùng Quang Thanh không thỏa mãn dừng lại, mà nhận thức rõ vinh dự, trách nhiệm của bản thân đối với tổ chức và đồng chí, đồng đội.

Đóng góp quan trọng cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Phát huy phẩm chất của người Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, đồng chí Phùng Quang Thanh tiếp tục trưởng thành trong chiến đấu, trải qua nhiều cương vị công tác trong QĐND Việt Nam như: Sư đoàn trưởng Sư đoàn 390, Sư đoàn trưởng Sư đoàn 312, Tham mưu trưởng Quân đoàn 1; Cục trưởng Cục Tác chiến (Bộ Tổng Tham mưu); Tư lệnh Quân khu 1; Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam; Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng.

Dù đảm đương nhiều cương vị công tác khác nhau, đồng chí luôn giữ vững phẩm chất và bản lĩnh của người chiến sĩ từng vào sinh, ra tử. Đồng chí đã có những đóng góp hết sức quan trọng cho sự nghiệp xây dựng QĐND Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ củng cố quốc phòng, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.

Từ năm 2006-2016, đảm nhiệm trọng trách Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, với tư duy nhạy bén, sắc sảo, tầm nhìn chiến lược và kinh nghiệm thực tiễn sâu sắc, Đại tướng Phùng Quang Thanh đã cùng Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng tham mưu với Đảng, Nhà nước nhiều quyết sách quan trọng về lĩnh vực quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng, củng cố nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, sẵn sàng chuyển hóa thành thế trận chiến tranh nhân dân, chú trọng xây dựng khu vực phòng thủ, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc.

Đồng chí luôn nắm chắc, nhận định đúng tình hình, kịp thời đề xuất và trực tiếp chỉ đạo xử lý linh hoạt, hiệu quả các tình huống nhạy cảm liên quan đến quốc phòng, an ninh của đất nước, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống. Đại tướng Phùng Quang Thanh cùng Quân ủy Trung ương hết sức chăm lo xây dựng Đảng bộ Quân đội trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, thực sự tiêu biểu; lãnh đạo, chỉ đạo toàn quân và lực lượng dân quân tự vệ cả nước hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Một trong những cống hiến nổi bật của nguyên Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phùng Quang Thanh, đó là đồng chí đã chủ động đề xuất với Quân ủy Trung ương, tham mưu với Ban Chấp hành Trung ương ban hành Nghị quyết Trung ương 8 khóa XI về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Ðây là một trong hai chiến lược cơ bản, quan trọng hàng đầu của đất nước (cùng với Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội), là những chủ trương, quan điểm chỉ đạo đối với việc xây dựng và triển khai thực hiện các chiến lược, đề án, chính sách trên mọi lĩnh vực; nâng cao nhận thức, trách nhiệm của toàn Ðảng, toàn dân, toàn quân và cả hệ thống chính trị đối với nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc; nhất là quán triệt phương châm bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, “giữ cho trong ấm, ngoài êm”...

Đại tướng Phùng Quang Thanh động viên chiến sĩ mới lên đường nhập ngũ tại huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội, năm 2013. Ảnh: Nguyễn Minh Trường

Những chủ trương, giải pháp lớn có đóng góp trí tuệ, công sức của đồng chí đang tiếp tục được thực hiện trong sự nghiệp xây dựng quân đội “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại” và thực hiện chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Những đóng góp quý báu đó đã và đang được Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị và các đơn vị toàn quân tiếp tục vận dụng, chỉ đạo, triển khai thực hiện trong thực tiễn cách mạng, gắn với yêu cầu của tình hình mới.

Vĩnh biệt đồng chí Đại tướng Phùng Quang Thanh

Trong niềm xúc động và tiếc thương vô hạn, đúng 7 giờ, ngày 15-9, tại Nhà tang lễ Quốc gia (số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội), Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Quốc hội nước Cộng hòa XHCN Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hòa XHCN Việt Nam, Chính phủ nước Cộng hòa XHCN Việt Nam, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã tổ chức trọng thể Lễ viếng đồng chí Đại tướng Phùng Quang Thanh, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, nguyên Bộ trưởng Bộ Quốc phòng.

Lễ viếng Đại tướng Phùng Quang Thanh được cử hành trong không khí trang nghiêm, xúc động. Các đoàn đại biểu của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam; đoàn đại biểu Chủ tịch nước Cộng hòa XHCN Việt Nam; đoàn đại biểu Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, cùng các đoàn đại biểu thuộc các ban, bộ, ngành Trung ương, thành phố Hà Nội và các địa phương; cán bộ, chiến sĩ các lực lượng vũ trang; các đoàn đại biểu quốc tế đã vào viếng Đại tướng Phùng Quang Thanh.

Tại Lễ viếng Đại tướng Phùng Quang Thanh, đồng chí Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước Cộng hòa XHCN Việt Nam xúc động ghi vào sổ tang: “Với hơn 53 tuổi Đảng, đồng chí Đại tướng Phùng Quang Thanh đã dành trọn đời mình cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc. Đồng chí là một tấm gương “Bộ đội Cụ Hồ” tiêu biểu, người chiến sĩ cộng sản kiên trung, mẫu mực, người đồng chí trọn vẹn nghĩa tình; người chỉ huy can trường, mưu trí, dũng cảm, quyết đoán và trưởng thành trong chiến đấu. Trong mọi cương vị công tác, dù ở bất kỳ điều kiện, hoàn cảnh nào, đồng chí luôn nỗ lực phấn đấu, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao...”.

Trong niềm xúc động và tri ân sâu sắc những đóng góp to lớn của Đại tướng Phùng Quang Thanh đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc và sự phát triển, trưởng thành của Quân đội, Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng xúc động ghi vào sổ tang: “Trên cương vị Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, đồng chí cùng tập thể Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng tham mưu với Đảng, Nhà nước hoạch định đường lối, lãnh đạo nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững chắc, xây dựng Đảng bộ Quân đội trong sạch vững mạnh, xây dựng QĐND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, góp phần giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Cán bộ, chiến sĩ QĐND Việt Nam mãi khắc ghi công lao của đồng chí, nguyện đoàn kết một lòng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân, nỗ lực phấn đấu xây dựng QĐND Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, quyết tâm bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN”.

12 giờ 30 phút cùng ngày, Lễ truy điệu đồng chí Đại tướng Phùng Quang Thanh được cử hành trọng thể tại Nhà tang lễ Quốc gia. Đọc lời điếu, đồng chí Phạm Bình Minh, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ, Trưởng ban Lễ tang Nhà nước, nêu rõ: “Từ ngày đầu tham gia hoạt động cách mạng đến khi vĩnh biệt chúng ta, đồng chí Đại tướng Phùng Quang Thanh luôn giữ trọn danh hiệu cao quý của người cộng sản, có phẩm chất trong sáng, sống trung thực, đoàn kết, khiêm tốn, giản dị. Dù ở cương vị công tác nào, đồng chí cũng luôn tuyệt đối trung thành với mục tiêu, lý tưởng cách mạng của Đảng, nêu cao tính tiền phong, gương mẫu, phẩm chất cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư.

Trong chiến đấu, đồng chí là người chỉ huy mưu trí, dũng cảm, quyết đoán, quyết thắng. Trong công tác, đồng chí là người lãnh đạo, chỉ huy có tầm tư duy chiến lược, có bản lĩnh, sáng tạo, có thực tiễn phong phú, nói đi đôi với làm; sống gần gũi, gắn bó, tình nghĩa với bộ đội, nhân dân; được đồng chí, đồng đội tin cậy, mến phục, bạn bè quốc tế trân trọng. Trong gia đình, đồng chí là người chồng, người cha, người ông, sống giản dị, mẫu mực, giàu đức hy sinh và lòng nhân ái”.

Trong không khí trang nghiêm, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh bày tỏ: “Hôm nay, chúng tôi có mặt tại đây để đưa tiễn đồng chí về nơi an nghỉ cuối cùng. Vĩnh biệt đồng chí! Chúng tôi nguyện đoàn kết một lòng, cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ra sức phấn đấu tiếp tục đi theo con đường cách mạng mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn; kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, vì mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh". Trong giờ phút tiếc thương và xúc động này, chúng tôi xin trân trọng gửi đến toàn thể gia quyến đồng chí Đại tướng Phùng Quang Thanh lời chia buồn sâu sắc nhất trước nỗi đau thương, mất mát không gì bù đắp được”.

Thay mặt gia đình, ông Phùng Quang Hải, con trai Đại tướng Phùng Quang Thanh gửi lời cảm ơn sâu sắc đến các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội, MTTQ, Ban Lễ tang Nhà nước, các bộ, ban, ngành Trung ương, địa phương, các tổ chức chính trị - xã hội, lãnh đạo các tỉnh, thành phố... đã đến thăm hỏi, chia buồn, phúng viếng, gửi vòng hoa... và tiễn đưa cha mình về nơi an nghỉ cuối cùng.

Sau khi đại diện gia quyến và các đồng chí dự lễ truy điệu đi một vòng quanh linh cữu tiễn biệt đồng chí Đại tướng Phùng Quang Thanh, trên nền nhạc trầm buồn “Hồn tử sĩ”, nghi lễ di quan, di chuyển linh cữu lên xe tang được tiến hành, tiễn đưa Đại tướng Phùng Quang Thanh về nơi an nghỉ cuối cùng. Lễ an táng Đại tướng Phùng Quang Thanh được tổ chức vào hồi 15 giờ 30 phút cùng ngày tại Nghĩa trang xã Thạch Đà, huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội.

Với những cống hiến to lớn, quan trọng cho sự nghiệp cách mạng, đồng chí Phùng Quang Thanh được Đảng, Nhà nước thăng quân hàm cấp Thiếu tướng tháng 10-1994; Trung tướng tháng 11-1999; Thượng tướng tháng 6-2003; Đại tướng tháng 7-2007. Đồng chí được tặng thưởng Huân chương Hồ Chí Minh, danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, 2 Huân chương Chiến công hạng Nhất; Huân chương Chiến công hạng Nhì, hạng Ba; Huân chương Kháng chiến hạng Ba; Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất; Huân chương Itsala hạng Nhất do Nhà nước Lào tặng; Huân chương Hữu nghị hạng Nhất do Nhà nước Campuchia tặng; Huân chương Hữu nghị của Liên bang Nga và nhiều phần thưởng cao quý khác của Việt Nam và quốc tế.

BP