Vụ án Ngân 98: Công ty Nanotesla có trách nhiệm thế nào?

Khởi tố Ngân 98 và dấu hỏi về Công ty Nanotesla

Ngày 13.10, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.HCM (Phòng Cảnh sát Kinh tế) đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can, đồng thời bắt tạm giam đối với Võ Thị Ngọc Ngân (Ngân 98) vì hành vi sản xuất và buôn bán hàng giả là thực phẩm, căn cứ theo Điều 193 Bộ luật Hình sự.

Theo điều tra, Ngân 98 là người đứng sau Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ ZuBu và hộ kinh doanh ZuBu Shop, tuy nhiên, cô không trực tiếp đứng tên pháp lý mà để người khác trong đó có mẹ ruột – làm giám đốc. Mặc dù vậy, mọi hoạt động điều hành, quản lý tài chính và kinh doanh đều do Ngân trực tiếp chỉ đạo và thu lợi.

Trên bao bì các sản phẩm giảm cân mà Ngân quảng cáo, thông tin đều ghi rõ Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ ZuBu là đơn vị chịu trách nhiệm phân phối và chất lượng sản phẩm. Địa điểm sản xuất được ghi là một nhà máy đạt chuẩn GMP tại Khu công nghiệp Đan Phượng, TP.Hà Nội.

Theo thông tin từ Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) công bố hồi tháng 6, trong số các sản phẩm gồm X1000, viên uống giảm cân X3 (Super Detox X3) và X7 Plus, chỉ duy nhất X7 Plus được cấp phép lưu hành như một thực phẩm bảo vệ sức khỏe. Sản phẩm này được Công ty ZuBu công bố và chịu trách nhiệm, do Công ty TNHH Sản xuất Dược phẩm Công nghệ cao Nanotesla sản xuất tại Điểm công nghiệp Đan Phượng, Hà Nội.

Ngân 98 bị khởi tố, bắt tạm giam

Theo dữ liệu từ Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp, Nanotesla được thành lập từ tháng 7.2022, hoạt động chính trong lĩnh vực sản xuất thực phẩm chức năng và sản phẩm vi chất dinh dưỡng. Ban đầu, công ty có vốn điều lệ 9 tỉ đồng, giám đốc là ông Nguyễn Sỹ Đạt (sinh năm 1982). Chỉ sau hai tháng, chức vụ này được chuyển cho bà Nguyễn Thị Thu Hằng (sinh năm 1982).

Tới ngày 12.9.2025, công ty báo cáo tăng vốn lên 25 tỉ đồng, không công bố thông tin cổ đông góp vốn. Điều đáng chú ý là chỉ 10 ngày sau đó, vào 22.9.2025, Nanotesla bất ngờ thông báo giải thể với lý do hoạt động không hiệu quả.

Theo cơ quan điều tra, ban đầu Ngân 98 đặt hàng sản xuất tại Công ty TNHH Sản xuất Y Dược phẩm Vĩnh Điển (Hà Nội) và Công ty cổ phần Dược phẩm Pulipha (Hải Dương). Sau khi Công ty Vĩnh Điển bị phát hiện vi phạm về sử dụng chất cấm, phía Công ty ZuBu đã có văn bản gửi Cục An toàn thực phẩm để thông báo việc chuyển đổi đơn vị sản xuất sang Nanotesla.

Cơ quan điều tra xác định rằng Nanotesla thực chất cũng chính là Vĩnh Điển vì sử dụng chung nhân sự, quy trình sản xuất và cách thức giao dịch. Sau khi đổi tên, Nanotesla tiếp tục sản xuất các sản phẩm dạng hộp và dạng gói (dạng quà tặng) và cung cấp cho Ngân 98.

Toàn bộ hàng hóa sau đó được vận chuyển từ Hà Nội vào kho tại phường Cát Lái, TP.HCM, do Công ty ZuBu và hộ kinh doanh ZuBu Shop tiếp nhận. Người trực tiếp nhận, kiểm kê và nhập kho là Trần Thị Nhật Lệ, nhân viên dưới quyền của Ngân 98.

Khi nào thì Nanotesla bị liên đới trách nhiệm hình sự?

Trao đổi với phóng viên Một Thế Giới, luật sư Trần Minh Hùng, Đoàn Luật sư TP.HCM cho rằng để xác định Công ty Nanotesla có bị liên đới trách nhiệm hình sự hay không, cần làm rõ các yếu tố sau:

Thứ nhất, Công ty Nanotesla có biết rõ các sản phẩm được gia công để giao cho Ngân 98 là sản phẩm không đủ tiêu chuẩn, giả mạo thành phần, chức năng, công dụng sản phẩm hoặc không được phép lưu hành hay không?

Thứ hai, Công ty Nanotesla có cùng bàn bạc, thống nhất, hoặc hưởng lợi ích từ việc tiêu thụ sản phẩm vi phạm hay không?

Luật sư Trần Minh Hùng, Đoàn Luật sư TP.HCM

Như vậy, cơ quan điều tra chứng minh được Công ty Nanotesla biết rõ việc sản xuất nhằm mục đích gian dối, hoặc có thỏa thuận, phân công, giúp sức trong việc sản xuất, tiêu thụ hàng giả, thì Công ty Nanotesla có thể bị xem là “đồng phạm” quy định tại Điều 17 và bị truy cứu trách nhiệm hình sự về “Tội sản xuất, buôn bán hàng giả” quy định tại Điều 192 của Bộ Luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2025.

Trong trường hợp doanh nghiệp chỉ thực hiện gia công đúng theo như hợp đồng, đảm bảo đúng quy trình kỹ thuật, không biết hành vi gian dối của đối tác (cụ thể đây là Ngân 98), thì không bị xem là đồng phạm.

Tuy nhiên, theo ông Hùng, nếu công ty có vi phạm về quy chuẩn chất lượng, ghi nhãn mác bao bì sai, không công bố sản phẩm theo quy định, thì có thể bị xử phạt hành chính theo Điều 11 về “Hành vi buôn bán hàng giả mạo nhãn hàng hóa, bao bì hàng hóa” của Nghị định: 98/2020/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định: 24/2025/NDD-CP.

Hiện nay, Công ty TNHH Sản xuất Dược phẩm công nghệ cao Nanotesla ở Hà Nội – doanh nghiệp sản xuất sản phẩm giảm cân của Ngân 98 - đã giải thể. Nhiều ý kiến cũng băn khoăn việc xử lý trách nhiệm (nếu có) sẽ tiến hành ra sao?

Luật sư Trần Minh Hùng cho rằng nếu pháp nhân thương mại còn tồn tại tại thời điểm phát hiện hành vi phạm tội mà doanh nghiệp chưa giải thể thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự của pháp nhân theo Điều 75 và Điều 76 Bộ Luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2025.

Nếu doanh nghiệp đã giải thể hoặc bị xóa mã số thuế, thì pháp nhân không còn tư cách chủ thể không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, cá nhân có hành vi vi phạm như người đại diện theo pháp luật, giám đốc, người quản lý, người trực tiếp ký hợp đồng hoặc phê duyệt quy trình sản xuất có dấu hiệu phạm tội, vẫn có thể bị khởi tố cá nhân theo quy định của pháp luật hình sự.

Như vậy, theo ông Hùng, khi doanh nghiệp đã giải thể, việc xử lý trách nhiệm hình sự sẽ áp dụng đối với cá nhân nếu có hành vi vi phạm pháp luật.

Lam Thanh