Vụ bồi thường đất tại dự án Khu đô thị Bắc Thành Cổ: Phương án giao đất 300m2 /khẩu, đền bù 270m2/khẩu là đúng quy định (?!)

Một góc Khu đô thị Bắc Thành Cổ. Ảnh: LM

Theo đó, các xã viên HTX nông nghiệp Thạch Hãn (sau đây gọi là HTX) cho rằng: Thực hiện Nghị định 64/CP ngày 27/9/1993 của Chính phủ về việc giao đất nông nghiệp cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng ổn định lâu dài vào mục đích sản xuất nông nghiệp, Hội đồng giao đất Phường 1 (nay là Phường 3), thị xã Quảng Trị đã ban hành Phương án giao đất số 20/PA/HĐ ngày 1/10/1997 do Chủ tịch UBND Phường 1, thị xã Quảng Trị Cao Hậu ký với nội dung giao đất với mức 300 m2 đất màu/nhân khẩu tại Vùng Hà - nơi triển khai dự án Khu đô thị Bắc Thành Cổ. Trong đó có 108 xã viên được cấp đủ 300 m2 /nhân khẩu đất màu tại Vùng Hà - khu vực triển khai dự án Khu đô thị Bắc Thành Cổ. Tuy nhiên, quá trình giải phóng mặt bằng (GPMB), UBND thị xã Quảng Trị chỉ bồi thường, hỗ trợ với diện tích 270 m2 /nhân khẩu là chưa đúng với thực tế giao đất, quy chủ sử dụng đất, làm thiệt thòi quyền lợi của các xã viên.

Đền bù theo thực tế sử dụng đất

Sau khi các bài báo phát hành, UBND thị xã Quảng Trị đã ban hành Quyết định số 211/QĐ-UBND ngày 6/3/2020 về việc thành lập Tổ tư vấn giải quyết. Sau quá trình xác minh, UBND thị xã Quảng Trị đã ban hành văn bản số 85/UBND-TTr ngày 29/6/2020 về việc trả lời kiến nghị của công dân do Phó Chủ tịch UBND thị xã Quảng Trị Nguyễn Thị Mai Anh ký. Nội dung văn bản thể hiện:

Đất màu ở khu vực Vùng Hà được HTX nông nghiệp Thạch Hãn quản lý và phân chia cho các xã viên sản xuất nông nghiệp từ những năm 1997 trở về trước. Thực hiện Nghị định 64-CP ngày 2/9/1993 của Chính phủ, Hội đồng tư vấn giao đất của UBND Phường 1 (này là UBND Phường 3) lập Phương án số 20/PA/HĐ ngày 1/10/1997 về việc giao đất lâu dài vào mục đích sản xuất nông nghiệp, theo đó mức đất màu giao cho các hộ gia đình xã viên hợp tác xã là 300 m2 /khẩu. Sau khi có Phương án số 20, HTX tiến hành phân chia đất màu cho các hộ gia đình xã viên theo định mức 270 m2 /khẩu. Diện tích 30 m2 / khẩu còn lại do đất xấu, manh mún, khó sản xuất nên xã viên thống nhất để lại HTX giao khoán bên ngoài thu sản lượng phục vụ chi trả tiền bảo vệ và một số chi phí liên quan đến công tác quản lý và hoạt động của HTX. Các tài liệu thu thập được cũng thể hiện, các hộ xã viên chỉ sản xuất và nộp sản lượng khoán trên diện tích 270 m2 / khẩu.

Năm 2008, thực hiện Quyết định số 630/QĐ-UBND ngày 9/4/2008 của UBND tỉnh Quảng Trị về việc phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng khu kinh tế Bắc Thành Cổ thị xã Quảng Trị, Hội đồng vận động, đền bù GPMB đã hướng dẫn các hộ xã viên lập bảng kê sử dụng đất nông nghiệp tại Vùng Hà. Trên cơ sở tờ khai của các hộ xã viên đã được HTX, UBND Phường 3 xác nhận và danh sách do HTX lập, Hội đồng bồi thường, hỗ trợ GPMB tiến hành lập phương án bồi thường, hỗ trợ cho 130 hộ xã viên bị ảnh hưởng với diện tích 300 m2 /khẩu.

Sau khi công khai phương án bồi thường, hỗ trợ đất màu với diện tích 300 m2 /khẩu thì có đơn kiến nghị, trong đó có nêu: Theo Nghị định 64, Hội đồng giao đất UBND Phường 1 căn cứ quỹ đất hiện có của địa phương, giao cho xã viên với diện tích 300 m2 /khẩu, thực tế HTX chỉ giao khoán 270 m2 nhân khẩu, còn 30 m2 /khẩu không cấp. Ngày 13/2/2009, Hội đồng vận động, đền bù GPMB thị xã ban hành Công văn số 06//CV-GPMB về việc yêu cầu UBND Phường 3, HTX có văn bản trả lời kèm theo hồ sơ chứng minh. Ngày 14/2/2009, HTX có Tờ trình số 02/TT xác nhận lại việc giao đất thực tế cho các xã viên tại Vùng Hà là 270 m2 /khẩu. Vì vậy Hội đồng vận động, đền bù GPMB đã tiến hành xác định lại diện tích đất sử dụng thực tế và đề nghị điều chỉnh lại phương án bồi thường hỗ trợ từ 300 m2 /khẩu giảm xuống còn 270 m2 /khẩu. Các hộ xã viên đã nhận đủ số tiền bồi thường đất màu với 270 m2 /khẩu và không có khiếu nại gì.

Theo quy định tại Điều 50 Luật Đất đai năm 2003, Phương án số 20 không phải là một trong các giấy tờ về quyền sử dụng đất. Căn cứ vào quá trình sử dụng đất đã nêu ở trên và quy định tại điểm a, khoản 1, Điều 3, Nghị định số 84/NĐ-CP ngày 25/5/2007 thì các hộ gia đình xã viên HTX sử dụng đất màu tại Vùng Hà không có giấy tờ về đất nhưng đã sử dụng đất ổn định từ năm 1993. Do đó, khi bị thu hồi sẽ được bồi thường đất theo quy định tại điểm c, khoản 1, Điều 45 Nghị định 84. Từ các quy định trên, việc UBND thị xã bồi thường cho các hộ sử dụng đất tại Vùng Hà với diện tích 270 m2 /khẩu là đúng quy định pháp luật và đúng thực tế sử dụng đất của các hộ. Trong trường hợp này, bồi thường, hỗ trợ đối với diện tích đất thực tế đang sử dụng ổn định. Đối với 30 m2 /khẩu còn lại theo Phương án số 20, các hộ xã viên không sử dụng, không thực hiện các nghĩa vụ liên quan đối với phần diện tích đất này. Mặt khác, tại thời điểm thu hồi, diện tích này do HTX quản lý nên theo quy định không được bồi thường, hỗ trợ.

Cần một phiên đối thoại giữa chính quyền, doanh nghiệp và người dân

Trao đổi với phóng viên Báo Quảng Trị, ông Nguyễn Sự - đại diện các xã viên HTX nông nghiệp Thạch Hãn cho biết đã nhận được văn bản trả lời của UBND thị xã Quảng Trị. Ông Nguyễn Sự cho biết: “Chúng tôi không đồng ý với nội dung trả lời của UBND thị xã Quảng Trị. Bởi Phương án giao đất số 20 của UBND Phường 1 là văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền ở địa phương để thực hiện Nghị định 64 của Chính phủ trong việc giao đất nông nghiệp cho người dân. Nếu so sánh giữa Phương án số 20 của UBND Phường 1 và Tờ trình số 02 của HTX nông nghiệp Thạch Hãn thì văn bản nào có giá trị pháp lý cao hơn? Bên cạnh đó, HTX không phải là cơ quan nhà nước có thẩm quyền về giao đất. Việc UBND thị xã Quảng Trị căn cứ vào tờ trình của HTX mà không căn cứ vào văn bản của UBND Phường 1 là không đảm bảo quy định pháp luật. Ngoài ra, trước khi HTX nông nghiệp Thạch Hãn có Tờ trình số 02 do Chủ nhiệm HTX Nguyễn Thi ký gửi UBND thị xã Quảng Trị, ông Nguyễn Thi cùng với 11 hộ xã viên khác đã nhận đủ số tiền đền bù trên diện tích 300 m2 /khẩu như vậy là không công bằng, vô tình làm lợi cho doanh nghiệp, gây thất thu cho nhà nước, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân chúng tôi. Chính vì vậy, chúng tôi sẽ tiếp tục khiếu nại”.

Từ diễn biến sự việc cho thấy, chưa có sự thống nhất giữa chính quyền và người dân trong việc giải quyết kiến nghị. Chính vì vậy, cần một phiên đối thoại giữa chính quyền, người dân, đặc biệt có sự tham gia của nhà đầu tư để làm rõ hơn các kiến nghị theo đúng quy định pháp luật. Đồng thời, các cơ quan dân vận, Mặt trận Tổ quốc cần vào cuộc, phát huy vai trò, chức năng, nhiệm vụ trong công tác tuyên truyền, vận động. Qua đó, để giải quyết sự việc một cách thấu tình đạt lý, vừa đảm bảo hài hòa quyền lợi, uy tín của nhà nước, doanh nghiệp và quyền, lợi ích hợp pháp người dân, sớm ổn định tình hình địa phương.

Lê Minh