Vụ cháy kinh hoàng ở Hong Kong phơi bày rủi ro từ giàn giáo tre
Vụ hỏa hoạn khiến nhiều người thiệt mạng nhất tại Hong Kong (Trung Quốc) trong ba thập kỷ qua đã làm dấy lên lo ngại về việc sử dụng giàn giáo và lưới tre – những vật liệu dễ cháy – trong hoạt động xây dựng, một tập quán có lịch sử lâu đời.
Nguyên nhân vụ cháy hiện vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên, hình ảnh ngọn lửa lan nhanh qua lớp lưới xanh, thiêu rụi các thanh tre và khiến toàn bộ kết cấu đổ sập đã làm nổi bật tính nguy hiểm của loại vật liệu truyền thống này.
Lực lượng cứu hỏa tại hiện trường. Ảnh: Reuters
Tại Hong Kong, tre từ lâu được dùng làm giàn giáo nhờ đặc tính rẻ, dồi dào và linh hoạt, thường được buộc cố định bằng dây nylon. Việc sử dụng giàn giáo tre bắt nguồn từ Trung Quốc đại lục, nơi tre vừa mang giá trị biểu tượng về lòng dũng cảm, vừa là vật liệu nền tảng của kiến trúc cổ đại. Nhiều ý kiến cho rằng tre từng được sử dụng trong quá trình xây dựng Vạn Lý Trường Thành.
Ngày nay, phần lớn các công trình đã chuyển sang dùng giàn giáo kim loại chắc chắn hơn. Theo số liệu chính thức, Hong Kong hiện vẫn còn khoảng 2.500 thợ giàn giáo tre đăng ký hành nghề, trong khi số thợ giàn giáo kim loại gấp khoảng ba lần con số này.
Hình ảnh các tốp thợ leo lên những mặt tiền nhà cao tầng để dựng giàn giáo tre chỉ trong vài tuần đã trở nên quen thuộc tại trung tâm tài chính này. Lưới tre và lưới xanh thường được kết hợp để ngăn vật liệu rơi trúng người đi đường – như tại khu nhà ở Wang Fuk Court ở quận Tai Po, nơi xảy ra vụ cháy mới đây.
Trưởng đặc khu Hong Kong John Lee cho biết, nhà chức trách đã thành lập một lực lượng đặc nhiệm để điều tra nguyên nhân vụ hỏa hoạn. “Đơn vị đánh giá độc lập của sở xây dựng sẽ kiểm tra xem lớp tường ngoài có đáp ứng tiêu chuẩn chống cháy hay không. Nếu phát hiện sai phạm, chúng tôi sẽ xử lý theo pháp luật”, ông John Lee nói.
Siết chặt việc kiểm tra giàn giáo
Ông Lee cũng thông báo chính quyền sẽ tiến hành các biện pháp đặc biệt tại những công trình đang thi công, kiểm tra, rà soát xem lưới giàn giáo có đáp ứng tiêu chuẩn chống cháy và các yêu cầu an toàn khác hay không.
Tháng 3 vừa qua, chính quyền Hong Kong cho biết 50% các dự án công trình công cộng mới trong tương lai sẽ bắt buộc sử dụng giàn giáo kim loại. Tuy nhiên, nỗ lực này dường như chủ yếu tập trung vào an toàn lao động hơn là ngăn ngừa nguy cơ cháy nổ. Theo số liệu chính thức, từ năm 2019 đến 2024 đã có 22 trường hợp tử vong liên quan đến giàn giáo tre.
Dù vậy, Người đứng đầu cơ quan lao động Hong Kong Chris Sun hồi tháng 7/2025 cho biết chính quyền “hiện không có ý định cấm hoàn toàn giàn giáo tre”.
Hồi tháng 10, một giàn giáo tre lớn bốc cháy tại Tháp Chinachem ở khu thương mại trung tâm, thiêu rụi lưới bảo vệ và các cọc tre, làm cháy đen tường ngoài và cửa sổ. Hiệp hội Bảo vệ Quyền của Nạn nhân Tai nạn Công nghiệp Hong Kong cho biết năm nay đã ghi nhận ít nhất hai vụ cháy khác liên quan đến giàn giáo tre.
Theo Quy tắc thực hành về An toàn Giàn giáo Tre của Sở Lao động Hong Kong, các loại lưới bảo vệ, màn chắn và bạt che lắp trên giàn giáo phải có khả năng chống cháy phù hợp theo tiêu chuẩn được công nhận.
