Vụ chiếm đoạt 5 lô đất của cựu lãnh đạo Đà Nẵng, cảnh báo rủi ro khi nhờ đứng tên mua đất
Tòa án Nhân dân TP Đà Nẵng vừa tuyên phạt Võ Nhi (cựu cán bộ Văn phòng UBND thành phố) 14 năm tù về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Đây là vụ án liên quan đến một nguyên lãnh đạo thành phố, do tin tưởng người thân quen nên đã nhờ đứng tên mua đất, sau đó bị chiếm đoạt.
Nhờ đứng tên, báo mất rồi chiếm đoạt
Theo cáo trạng, từ năm 2002, vợ chồng ông N.B.T. (nguyên lãnh đạo thành phố Đà Nẵng, đã mất) nhờ Võ Nhi đứng tên 3 lô đất tại dự án vệt khai thác quỹ đất từ cầu sông Hàn ra biển. Do quan hệ bà con họ hàng thân thiết, lại được ông T. tạo điều kiện trong công việc, Nhi được tin tưởng giao đứng tên trên giấy tờ. UBND quận Sơn Trà đã cấp sổ đỏ mang tên Nhi, sau đó Nhi bàn giao cho vợ chồng ông T. cất giữ.
Cùng năm, vợ chồng ông T. tiếp tục nhờ Nhi và vợ là Trần Kim Tuyến đứng tên 2 lô đất khác tại dự án bàu Thạc Gián - Vĩnh Trung và khu dân cư phía Tây đường Hồ Xuân Hương. Một lô mang tên Nhi, một lô mang tên Tuyến. Tất cả giấy tờ đều được giao lại cho gia đình ông T.

Bị cáo Võ Nhi và vợ tại phiên tòa.
Đến năm 2015, sau khi ông T. mất, giấy tờ 5 lô đất này được gia đình quản lý. Năm 2016, khi có nhu cầu sử dụng, họ yêu cầu Nhi hoàn tất thủ tục sang tên. Tuy nhiên, Nhi lại đưa ra điều kiện gia đình phải nhượng 2 lô đất với lý do từng chăm sóc mẹ ruột ông T., nếu không sẽ không thực hiện sang tên.
Sau đó, Nhi cùng vợ làm hồ sơ báo mất sổ đỏ để xin cấp lại. Khi được cấp lại sổ đỏ, Nhi đã bán 2 lô đất (đường Lê Đình Lý và Hồ Xuân Hương) tổng cộng 15 tỷ đồng và tiêu xài hết. Khi gia đình ông T. yêu cầu sang tên 3 lô đất còn lại, Nhi không thực hiện mà tiếp tục nộp hồ sơ báo mất để chiếm đoạt. Gia đình ông T phát hiện và tố cáo vụ việc lên Công an. Theo cáo trạng, tổng giá trị 5 thửa đất bị chiếm đoạt là 57,4 tỷ đồng.
Nhiều nguy cơ mất trắng tài sản khi nhờ đứng tên
TAND TP Đà Nẵng tuyên phạt Võ Nhi 14 năm tù và vợ là Trần Kim Tuyến 3 năm tù cùng về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Tòa xác định Nhi là chủ mưu, hành vi đặc biệt nghiêm trọng, chiếm đoạt tài sản đặc biệt lớn.
Một luật sư thuộc Đoàn Luật sư TP Đà Nẵng cho rằng, vụ án là minh chứng rõ nét cho rủi ro pháp lý khi nhờ người khác đứng tên sổ đỏ mà không có giấy tờ ủy quyền chặt chẽ. Theo quy định, người đứng tên trên giấy chứng nhận được coi là chủ sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất. Điều này dẫn đến hàng loạt nguy cơ, đặc biệt nếu người đứng tên nảy sinh ý định chiếm đoạt hoặc phủ nhận giao dịch “nhờ đứng tên”, người chủ thực sự sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc đòi lại tài sản.

Khu vực 3 lô đất tại dự án vệt khai thác quỹ đất từ cầu sông Hàn ra biển liên quan vụ án.
Ngoài ra, trong trường hợp Nhà nước thu hồi đất và bồi thường, khoản tiền này cũng sẽ chi trả cho người đứng tên. Nếu người này qua đời, mảnh đất trở thành di sản thừa kế cho con cháu họ, và gia đình nhờ đứng tên có thể mất quyền lợi. Thậm chí, nếu người đứng tên có nghĩa vụ tài chính với bên thứ ba, quyền sử dụng đất có thể bị kê biên, khiến người thực sự bỏ tiền mua đất đối diện nguy cơ “mất trắng”.
Trong trường hợp xảy ra tranh chấp, nếu hòa giải không thành, người nhờ đứng tên có quyền khởi kiện ra tòa. Khi đó, chứng cứ chứng minh nguồn tiền mua đất là yếu tố quyết định. Nếu tòa xác định được tài sản mua bằng tiền của người nhờ đứng tên, tòa có thể buộc người đứng tên hoàn trả lại đất hoặc giá trị tương ứng.