Vườn Quốc gia Cát Tiên góp phần bảo tồn thiên nhiên, đa dạng sinh học

Tiêu bản các loài rùa được bảo quản tại Bảo tàng thiên nhiên Cát Tiên. Ảnh: Sỹ Tuyên/TTXVN

Năm 2023, lực lượng kiểm lâm Vườn đã tuần tra, tháo gỡ 4.473 bẫy thú các loại. Trong năm 2024, con số đó đã giảm xuống còn 3.889 bẫy được rà soát, tháo gỡ. Thống kê từ đầu năm 2025 đến tháng 4/2025, số lượng bẫy thú được phát hiện có xu hướng giảm mạnh, chỉ còn 657 bẫy các loại. Ban Quản lý Vườn Quốc gia Cát Tiên cho biết, đây cũng là một tiêu chí chính để IUCN đánh giá “Danh lục Xanh” trong bảo tồn thiên nhiên.

Bảo tàng thiên nhiên - Vườn Quốc gia Cát Tiên đang bảo quản, lưu giữ tiêu bản bộ xương tê giác Java một sừng. Năm 2011, Quỹ Quốc tế bảo tồn thiên nhiên (WWF) thông báo cá thể tê giác Java chết ở Vườn Quốc gia Cát Tiên là cá thể cuối cùng ở Việt Nam. Đây là cá thể tê giác được các tổ chức bảo tồn thiên thiên, chuyên gia trong và ngoài nước dành sự quan tâm đặc biệt sau khi “bẫy ảnh” chụp được hình ảnh loài này tại Vườn Quốc gia Cát Tiên.

Tiêu bản bộ xương cá thể tê giác Java cuối cùng ở Việt Nam đang được lưu giữ và bảo quản tại Vườn Quốc gia Cát Tiên.

Tê giác Java có tên khoa học là Rhinoceros Sondaicus Annamiticus, từng được coi là tuyệt chủng tại đất liền châu Á, cho đến khi phát hiện được một cá thể chết vào năm 1988 tại khu vực Cát Tiên. Sau đó, các chuyên gia phát hiện một quần thể nhỏ tê giác Java ở đây. Năm 1990, một số tổ chức quốc tế đã tham gia bảo tồn quần thể này.

Song việc mất sinh cảnh sống, nạn xâm canh, xâm cư và săn bắn trái phép nên cho đến nay loài tê giác Java đã tuyệt chủng ở Việt Nam. Viện Sinh học Tây Nguyên đã hỗ trợ phục dựng đầy đủ bộ xương tê giác Java để bảo quản, lưu giữ tại Vườn Quốc gia Cát Tiên, góp phần nâng cao nhận thức và giáo dục ý thức về bảo vệ thiên nhiên. Hiện nay, tiêu bản xương tê giác Java cùng hàng trăm loài thú khác được trưng bày và bảo quản trong phòng lạnh tại Bảo tàng thiên nhiên.

Mỗi năm, Vườn Quốc gia Cát Tiên đón hàng chục ngàn lượt khách đến tham quan, nghiên cứu và học tập, trong đó có hàng ngàn khách quốc tế.

Tiêu bản bộ xương cá thể tê giác Java cuối cùng ở Việt Nam đang được lưu giữ và bảo quản tại Vườn Quốc gia Cát Tiên.

Với diện tích gần 82.000ha, Vườn Quốc gia Cát Tiên là nơi có đa dạng sinh học cao và phong phú bậc nhất tại Việt Nam, được biết đến là "ngôi nhà của muôn thú" với nhiều loài quý hiếm được ghi trong Sách đỏ. Đến nay, các nghiên cứu đã ghi nhận Vườn có 113 loài thú, thuộc 38 họ và 12 bộ, trong đó, có 43 loài thú đang bị đe dọa tuyệt chủng trong nước và trên toàn cầu, với 38 loài có tên trong Sách đỏ Việt Nam.

Ngoài ra, còn có 18 loài và phân loài thú là đặc hữu cho tiểu vùng địa sinh học Đông Dương, đặc biệt có 3 loài và phân loài là đặc hữu cho Việt Nam gồm chà vá chân đen, tê giác một sừng Việt Nam (đã tuyệt chủng) và hoẵng Nam Bộ. Vườn còn có 351 loài chim thuộc 64 họ của 18 bộ, trong đó có 17 loài chim quý hiếm được phát hiện và có tên trong Sách đỏ Việt Nam...

Tin, ảnh: Sỹ Tuyên (TTXVN)