Xã Hợp Thành tái hiện lễ cấp sắc 7 đèn của người Dao đỏ

Đây là hoạt động của Dự án 6, thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia năm 2025 về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, nhằm tôn vinh, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa các dân tộc gắn với phát triển du lịch bền vững.

Quang cảnh chương trình.

Xã Hợp Thành có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó dân tộc Dao đỏ chiếm trên 18% dân số. Người Dao đỏ xã Hợp Thành có bản sắc văn hóa dân tộc độc đáo, trong đó nổi bật là nghi lễ cấp sắc (3 đèn, 7 đèn, 12 đèn).

Nghi lễ cấp sắc có vai trò quan trọng trong đời sống văn hóa của người Dao đỏ.

Lễ cấp sắc là một trong những nghi lễ quan trọng nhất với cuộc đời của người đàn ông trong cộng đồng Dao, đánh giá sự trưởng thành của họ. Đặc biệt, việc cấp sắc còn mang ý nghĩa là cấp điệp âm dương, là thông điệp quan trọng để khi trở về thế giới bên kia linh hồn của họ đến được với tổ tiên, giúp đỡ con cháu việc lành.

Việc tái hiện lễ cấp sắc 7 đèn do cộng đồng người Dao đỏ thôn Phìn Hồ, xã Hợp Thành thực hiện.

Trước đây, lễ cấp sắc 7 đèn thường làm 3 ngày 2 đêm và đầy đủ từng bước, nhưng chỉ diễn ra trong gia đình làm lễ, nhiều người không được mời dự và cũng ít có thời gian để chứng kiến nghi lễ này.

Hiện nay, nhiều nơi đã lược giản quy trình đó, khiến lớp trẻ không hiểu hết ý nghĩa sâu sắc của nghi lễ. Do đó, việc bảo tồn lễ cấp sắc của dân tộc Dao xã Hợp Thành là nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết.

Nghi lễ đón thầy.

Thực hiện Dự án 6 của Chương trình Mục tiêu quốc gia giai đoạn 2025 - 2030, xã Hợp Thành lựa chọn thôn Phìn Hồ để tổ chức chương trình Bảo tồn, tái hiện nghi lễ cấp sắc 7 đèn của người Dao đỏ. Qua đó, vừa nhằm bảo tồn bản sắc dân tộc, đồng thời tạo nền tảng để thành lập đội văn nghệ, câu lạc bộ văn nghệ truyền thống dân tộc Dao của thôn, phục dựng các nghi lễ, làn điệu dân ca, dân vũ truyền thống, biểu diễn trong các hoạt động của thôn, của xã và phục vụ phát triển du lịch cộng đồng.

Nghi lễ thắp đèn.

Tại chương trình, trong không gian văn hóa mang đậm bản sắc dân tộc và sự tham gia đông đảo của người dân, các nghệ nhân và diễn viên quần chúng dân tộc Dao thôn Phìn Hồ đã tái hiện lại nghi lễ cấp sắc 7 đèn theo truyền thống.

Các bước cấp sắc cho học trò.

Đội kèn trống phục vụ lễ cấp sắc.

Một số trích đoạn của lễ cấp sắc được tái hiện sinh động và nhiều màu sắc như: nghi thức đón thầy; nghi thức treo tranh; thầy cả trình lý do mời thánh về; nghi thức mời rượu các thần; các bước cấp sắc cho học trò; thầy mặc áo sư phụ cho trò; dậy trò đạo lý làm người; thổi tù và mời Ngọc Hoàng ban âm binh cho trò; cấp điệp âm dương cho hai vợ chồng được cấp sắc; tiễn thánh và đuổi trừ tà ma...

Niềm vui của người dân và du khách khi tham gia chương trình.

Lãnh đạo xã Hợp Thành chụp ảnh lưu niệm với các nghệ nhân và người dân tham gia chương trình.

Các bài cúng khấn, các bài hát trong lễ cấp sắc đã nói lên khát vọng của con người mong muốn có một cuộc sống no ấm, hạnh phúc, thể hiện những quan niệm về đạo đức, chứa đựng những giá trị nhân văn mang tính hướng thiện và có tác dụng giáo dục sâu sắc.

Trần Tuấn Ngọc - Nguyễn Tất Đạt