Xã Song Mai (TP Bắc Giang): Cần giải quyết dứt điểm việc thôn giao đất trái thẩm quyền

Thôn cho thuê hay bán đất?

Ông Nguyễn Ngọc Minh, thôn Thượng Tự phản ánh, khoảng năm 1992, sau khi chia đất nông nghiệp cho các hộ theo định suất lao động, còn lại một số ruộng xấu canh tác không thuận lợi, thôn đã tổ chức họp dân, thống nhất chia phần ruộng này cho các hộ theo hình thức bốc thăm. Tùy từng khu đồng và diện tích còn lại, mỗi hộ được chia vài thước. Theo đó, có 19 gia đình (trong đó có hộ ông Minh) được chia thêm phần ruộng khó canh tác tại khu đồng sau chùa, giáp với Công ty cổ phần Sứ Gốm Bắc Giang (nay là Công ty Gạch gốm cổ Bắc Giang).

Sau khi được chia ruộng, các hộ đã sử dụng phần đất này. Khoảng năm 2004, Ban quản lý thôn Thượng Tự cho Công ty cổ phần Sứ Gốm Bắc Giang thuê khoảng 6.000 nghìn m2 đất tại khu đồng sau chùa, trong đó có khoảng 4.000 m2 là đất khó canh tác đã chia cho 19 hộ dân sử dụng từ năm 1992; phần còn lại là đất công ích. Đáng chú ý, các hộ dân bị thôn lấy phần diện tích này cho DN thuê nhưng không được đền bù, hỗ trợ theo quy định...

Một số hộ dân thôn Thượng Tự phản ánh vụ việc với phóng viên Báo Bắc Giang.

Trao đổi về vụ việc, ông Nguyễn Văn Khang - Trưởng thôn Thượng Tự thời điểm chia ruộng năm 1992 - khẳng định, có việc thôn chia diện tích ruộng xấu, khó canh tác (trong đó có khu vực đồng sau chùa) cho các hộ dân qua hình thức bốc thăm. Phần ruộng này không nằm trong diện tích các hộ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cũng không thuộc quỹ đất công ích do xã đang quản lý.

Năm 2008, ông Minh có đơn gửi Đảng ủy xã Song Mai đề nghị làm rõ việc Ban quản lý thôn Thượng Tự cho DN thuê đất lâu dài không đúng quy định... Tại báo cáo xác minh của Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy xã Song Mai ngày 28/8/2008 nêu rõ, việc Ban quản lý thôn Thượng Tự cho Công ty cổ phần Sứ Gốm Bắc Giang thuê đất là có thật. Diện tích cho thuê là 6.288 m2, thời hạn sử dụng lâu dài... Căn cứ kết quả xác minh, Đảng ủy xã giao cho bộ phận chuyên môn đình chỉ, thu hủy hợp đồng trái luật. Tuy nhiên, chỉ đạo của Đảng ủy xã Song Mai đến nay vẫn chưa được UBND xã thực hiện (?!)

Năm 2020, ông Minh tiếp tục có đơn gửi Đảng ủy xã Song Mai nêu việc thôn Thượng Tự cho DN thuê đất trái luật nhưng đơn của ông Minh bị cán bộ tiếp nhận quên giải quyết do bận nhiều việc. Liên quan vụ việc này, đầu năm 2023, ông Minh lại có đơn, cuối tháng 4 vừa qua, Đảng ủy xã Song Mai giao cho UBND xã xem xét các nội dung liên quan đến đất đai thuộc thẩm quyền.

UBND xã Song Mai đã mời DN, đại diện là ông Phạm Minh Quảng, Giám đốc Công ty Gạch gốm cổ Bắc Giang; Ban quản lý thôn Thượng Tự giai đoạn 2004 (gồm ông Nguyễn Văn Chung, Nguyễn Ngọc Hồng nguyên là Bí thư Chi bộ và Trưởng thôn Thượng Tự thời điểm năm 2004) làm việc. Đáng tiếc là các nghị quyết, biên bản, giấy tờ, tài liệu liên quan việc cho Công ty cổ phần Sứ gốm Bắc Giang thuê đất hiện thôn, xã không còn lưu giữ. Về phía DN, dù UBND xã Song Mai đã nhiều lần yêu cầu nhưng vẫn chưa cung cấp được hợp đồng thuê đất của thôn Thượng Tự năm 2004.

Thế nhưng tại Báo cáo số 51/BC-UBND ngày 23/5/2023 của UBND xã Song Mai về xác minh, giải quyết đơn của ông Minh vẫn nêu : “...từ năm 2003-2008, lãnh đạo thôn Thượng Tự không bán đất công ích, ruộng rậm của thôn, chỉ có biên bản cho Công ty cổ phần Sứ Gốm Bắc Giang thuê đất và hai ông (Bí thư và Trưởng thôn thời điểm ấy) khẳng định việc làm trên được công khai, minh bạch từ cấp ủy chi bộ đến toàn thể nhân dân”.

Làm việc với phóng viên, ông Quảng quả quyết: “DN không thuê đất mà là mua đứt đoạn 6.288 m2 đất của Ban quản lý thôn Thượng Tự để mở rộng mặt bằng sản xuất. Do thời gian quá lâu, hiện DN chưa tìm thấy hợp đồng này nhưng còn lưu giữ được biên bản thanh quyết toán hợp đồng trên ghi ngày 8/12/2007". Trong biên bản này có nội dung: “Thôn Thượng Tự đã chuyển nhượng cho Công ty cổ phần Sứ Gốm Bắc Giang diện tích 6.288 m2 đất theo hợp đồng ngày 28/10/2004 với tổng số tiền 104 triệu đồng chẵn”.

Rà soát rõ nguồn gốc đất để giải quyết dứt điểm vụ việc

Được biết, khu đất Công ty cổ phần Gạch gốm cổ Bắc Giang đang sử dụng vốn là đất được Nhà nước giao cho Ty Công nghiệp Hà Bắc quản lý, sử dụng để mở rộng sản xuất và xây dựng nhà ở của Xí nghiệp Sứ Sông Thương. Năm 2000, Chủ tịch UBND tỉnh có các quyết định phê duyệt phương án bán Xí nghiệp Sứ Sông Thương, ông Quảng đứng ra mua lại xí nghiệp này và chuyển tên thành Công ty cổ phần Sứ Gốm Bắc Giang.

Một góc khu đất người dân phản ánh thôn Thượng Tự cho thuê trái thẩm quyền.

Trong quá trình sử dụng đất, do nhu cầu về đất ở của nhân dân sở tại, UBND tỉnh đã giao cho UBND thị xã Bắc Giang (nay là TP Bắc Giang) thu hồi, chuyển mục đích sử dụng hơn 8.000 m2 đất thuộc khu tập thể của Xí nghiệp Sứ Sông Thương cũ để lập quy hoạch chi tiết khu dân cư. Công ty cổ phần Sứ Gốm Bắc Giang đồng ý trả lại phần đất này và đề nghị chính quyền địa phương xem xét, tạo điều kiện cho DN thuê phần diện tích đất nông nghiệp khó canh tác liền kề thuộc khu đồng sau chùa để mở rộng dây chuyền sản xuất.

“Lúc ấy tỉnh và thị xã cho chủ trương, DN mới chủ động giải phóng mặt bằng trước (cụ thể là đã nhận chuyển nhượng lại quyền sử dụng một số diện tích đất của Ban quản lý thôn Thượng Tự và hộ dân), sau đó mới làm thủ tục đề nghị UBND tỉnh cho thuê phần đất này để mở rộng sản xuất. Cơ quan chức năng thị xã Bắc Giang đã khảo sát, có biên bản thống nhất báo cáo UBND thị xã xem xét đề nghị tỉnh cho DN được thuê. Do một vài vướng mắc nên thủ tục thuê đất đến nay vẫn chưa được phê duyệt. DN thiệt đơn, thiệt kép”- Ông Quảng thông tin. Ông Quảng khẳng định, khi đó, Ban quản lý thôn Thượng Tự nói đó là đất công ích, đã họp dân thống nhất; hơn nữa hồi đó không ai khiếu kiện gì nên ông mới mua. Gần đây, ông Quảng mới thấy người dân có đơn thư.

Theo quy định của Luật Đất đai năm 1993 và các văn bản pháp luật liên quan, thôn không có thẩm quyền cho thuê đất, bán đất. Việc Ban quản lý thôn Thượng Tự tự ý giao cho DN thuê 6.288 m2 đất ruộng sử dụng lâu dài là việc làm trái luật. Về phía DN, việc ký hợp đồng mua (thuê) đất nông nghiệp của thôn và người dân nhằm mở rộng dây chuyền sản xuất khi chưa được cơ quan chức năng có thẩm quyền có văn bản cho phép là chưa đúng trình tự, quy định pháp luật.

Đề nghị UBND TP Bắc Giang quan tâm chỉ đạo UBND xã Song Mai hủy hợp đồng giao đất trái luật nêu trên của thôn Thượng Tự; kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của cán bộ, cá nhân, tập thể liên quan. Đồng thời kiểm tra, rà soát xác định rõ nguồn gốc đất thôn Thượng Tự cho DN thuê; có phần đất 19 hộ dân được giao, sử dụng từ năm 1992 hay không; diện tích các hộ được giao là loại đất gì ? qua đó có hướng giải quyết, bảo đảm quyền lợi của Nhà nước, DN và công dân liên quan.

Thùy Ninh