Xác định danh tính người bán hàng online để ngăn chặn mỹ phẩm giả

Ngày 25-8, tại hội thảo “Mỹ phẩm: Từ công bố, sản xuất đến đảm bảo chất lượng” do Báo Tiền Phong tổ chức, bà Lê Thị Hà, Trưởng phòng Quản lý hoạt động Thương mại Điện tử, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), đã đưa ra nhiều cảnh báo nóng về thực trạng khó kiểm soát mỹ phẩm giả, kém chất lượng trên sàn thương mại điện tử.

Theo đó, số liệu khảo sát của Bộ Công Thương cho thấy trên 60% người tiêu dùng hiện nay lựa chọn mua sắm mỹ phẩm qua các sàn thương mại điện tử như Shopee, TikTok Shop hay Facebook Marketplace.

Bà Lê Thị Hà, Trưởng phòng Quản lý hoạt động Thương mại Điện tử, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), chia sẻ về vấn nạn mỹ phẩm giả. Ảnh: BTC

Tuy nhiên, sự bùng nổ này kéo theo nhiều hệ lụy. Mỹ phẩm giả, nhái, không rõ nguồn gốc đang núp bóng tuồn ra thị trường gây nguy cơ trực tiếp cho sức khỏe làn da và thậm chí cả tính mạng người sử dụng.

Tuy nhiên, theo bà Hà, việc kiểm soát đang gặp nhiều khó khăn khi khung pháp lý hiện hành mới chỉ dừng lại ở các nghị định, thiếu một đạo luật đủ bao quát.

Một trong những thách thức lớn nhất là tính xác thực của hồ sơ pháp lý. Người bán hàng khi tham gia sàn chỉ cần nộp phiếu công bố sản phẩm hoặc giấy phép lưu hành. Theo bà Hà, các giấy tờ này rất dễ bị làm giả.

Mỹ phẩm giả, nhái, không rõ nguồn gốc đang núp bóng tuồn ra thị trường. Ảnh minh họa

“Chỉ cần chỉnh sửa thông tin, thay đổi ngày công bố hay số lô sản xuất, kẻ xấu đã có thể tạo ra bộ hồ sơ "hợp pháp" trên giấy. Chủ sàn thương mại điện tử không có cơ chế để kiểm chứng chéo, còn cơ quan quản lý nhà nước thì không thể đi sâu giám sát từng cửa hàng trực tuyến” - bà Hà nói.

Bà Hà cho rằng trước thực trạng mỹ phẩm giả len lỏi, trách nhiệm đầu tiên vẫn thuộc về người bán, nhưng để truy xuất được người bán trên nền tảng thì cần cơ chế quản lý rõ ràng.

Với các sàn thương mại điện tử lớn, cơ quan quản lý sẽ yêu cầu nền tảng phải xác thực danh tính, kiểm tra giấy tờ của người bán. Nếu nền tảng buông lỏng kiểm soát, họ sẽ phải liên đới chịu trách nhiệm. Ngược lại, nếu người bán cố tình cung cấp thông tin giả mạo, trách nhiệm cuối cùng sẽ thuộc về chính người bán và cơ quan quản lý sẽ phối hợp điều tra, xử lý.

Hội thảo “Mỹ phẩm: Từ công bố, sản xuất đến đảm bảo chất lượng”. Ảnh: BTC

Về phía người tiêu dùng, bà Hà khuyến cáo nên ưu tiên mua hàng trên các sàn đã được đăng ký, công bố tại cổng online.gov.vn của Bộ Công Thương. Cơ quan quản lý có cơ sở để yêu cầu doanh nghiệp giải trình, bảo vệ quyền lợi cho người tiêu dùng.

Liên quan đến livestream bán hàng, bà Hà cho biết dự thảo Luật Thương mại điện tử (sửa đổi) đã có những quy định cụ thể hơn. Theo đó, cần phân biệt rõ livestream quảng cáo, livestream review và livestream bán hàng, bởi mức độ trách nhiệm pháp lý của các chủ thể là khác nhau. Người có tầm ảnh hưởng (KOL) buộc phải được cung cấp thông tin sản phẩm đầy đủ và chỉ được phép truyền tải trong phạm vi nội dung được xác thực. Nếu vượt quá, sẽ có chế tài xử lý riêng.

“Luật mới sẽ đi theo hướng làm rõ từng hành vi, ứng dụng công nghệ để hậu kiểm và giảm thiểu rủi ro cho người tiêu dùng. Mục tiêu là vừa tạo hành lang pháp lý chặt chẽ, vừa đảm bảo sự phát triển lành mạnh của thương mại điện tử” - bà Hà nhấn mạnh.

THẢO PHƯƠNG