Xác định nguyên nhân dứa chết bất thường khiến người dân lo lắng

Những ngày gần đây, diện tích cây dứa chết héo trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa ngày một lan rộng gây thiệt hại lớn cho người nông dân. Qua kiểm tra, cây dứa thuộc giống Queen và Cayenne bị nhiễm bệnh thối nõn dứa gây hại với mức độ từ nhẹ đến trung bình, cục bộ hại nặng.

Dứa chết bất thường trên diện rộng

Ban đầu chỉ lác đác vài điểm ở 1 số địa phương, người nông dân cho đó là bình thường không để ý đến bởi hàng năm cũng có việc dứa chết theo tỷ lệ sau khi trồng. Tuy nhiên dứa chết bất thường lan nhanh các xã, phường, như: Yên Phú, Kiên Thọ, Quang Trung, Ngọc Liên, Hà Long... tổng diện tích nhiễm khoảng 500ha. Hiện dứa vẫn tiếp tục có hiện tượng chết.

Bước đầu cơ quan chuyên môn xác định đây là bệnh thối nõn trên cây dứa. Nguyên nhân do hai chủng nấm Phytophthora nicotianae và Phytophthora parasitica gây ra. Ở các ruộng bị gây hại nặng còn xuất hiện mùi hôi thối do nhiễm thêm vi khuẩn Pseudomonas và Erwinia.

Điều kiện ẩm ướt, nhiệt độ thấp (15 - 25°C) là môi trường lý tưởng để nấm phát triển, trong khi thời gian nấm tồn tại trong đất có thể kéo dài tới nửa năm. Trên thực tế, từ tháng 7 đến giữa tháng 11 khu vực Thanh Hóa liên tục hứng nhiều đợt mưa lớn do ảnh hưởng các cơn bão số 3, 5, 10, 11 và các đợt không khí lạnh. Độ ẩm cao kéo dài khiến nguồn nấm phát tán nhanh trên diện rộng, trong khi cây dứa bị suy yếu, giảm sức chống chịu.

Người nông dân bị thiệt hại nặng do dứa chết

Nấm thường ẩn ở trong đất qua nhiều vụ, người dân lại canh tác liên tục, không có thời gian làm sạch, không cho đất nghỉ dẫn tới mầm bệnh ủ lại, chờ cơ hội phát tác ra môi trường và cây cối.

Kiểm tra trên khu vực dứa chết bất thường, ghi nhận nhiều hộ sử dụng thuốc bảo vệ thực vật nhưng không tuân thủ kỹ thuật như phun sai thời điểm, không phun lặp lại hoặc dùng chưa đúng thuốc. Một số hộ bón phân mất cân đối, đặc biệt bón thừa đạm khiến cây mềm yếu, dễ nhiễm bệnh hơn.

Cơ quan chức năng khuyến cáo người dân, cần đánh giá toàn diện, cụ thể diện tích dứa đã bị nhiễm bệnh để thay thế bằng cây trông hàng năm khác. Sau đó tiến hành cày ải, phơi đất và xử lý vôi hoặc thuốc khử trùng để tiêu diệt nấm tồn lưu. Việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật phải tuân thủ nguyên tắc "4 đúng" và phun nhắc lại hai lần cách nhau 5 - 7 ngày.

Trong thời đại công nghệ thông tin, sản xuất an toàn gắn với nguồn gốc, xuất xứ người dân cũng phải tự trang bị kiến thức, tuân thủ các quy định về sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, đảm bảo nguồn giống chất lượng đã được phòng trừ bệnh…

Được biết, Thanh Hóa là địa phương có diện tích trồng dứa lớn của cả nước với diện tích 3.700 ha. Trong đó có 1.300 ha thuộc các nông lâm trường và doanh nghiệp liên kết, còn lại là của các hộ dân. Dứa được trồng tập trung ở các địa phương Hà Trung, Yên Định, Ngọc Lặc, Bỉm Sơn...

Sản lượng dứa toàn tỉnh hằng năm đạt khoảng 120.000 - 130.000 tấn. Tuy nhiên, chỉ có 30% sản lượng được tiêu thụ qua các hợp đồng liên kết, còn lại là tiêu thụ tự do qua hệ thống thương lái, chợ truyền thống. Do đó, giá trị kinh tế không được bảo đảm. Được mùa, mất giá là bài toán không chỉ riêng đối với cây dứa.

Thanh Phương