Xác lập mô hình tăng trưởng mới cho giai đoạn 2026-2030

Mục tiêu tăng trưởng GDP từ 10% trở lên

Nghị quyết nhấn mạnh, năm 2026 có tính chất bản lề khi Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển mới, hướng tới “kỷ nguyên vươn mình giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc”. Trên cơ sở xem xét các báo cáo của Chính phủ và các cơ quan hữu quan, Quốc hội đặt ra mục tiêu tổng quát: Thúc đẩy tăng trưởng mạnh mẽ nhưng phải gắn chặt với ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và bảo đảm các cân đối lớn.

Mục tiêu GDP năm 2026 phấn đấu từ 10% trở lên, GDP bình quân đầu người đạt 5.400 - 5.500 USD, tỷ trọng công nghiệp chế biến, chế tạo đạt gần 25% GDP; năng suất lao động tăng 8,5%, tỷ lệ thất nghiệp ở đô thị dưới 4%. Các chỉ tiêu xã hội như giảm nghèo, phát triển y tế, nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo, mở rộng bao phủ bảo hiểm y tế đều được đặt ở mức cao hơn giai đoạn trước.

Quốc hội xác định đây là năm phải nhanh chóng ổn định tổ chức bộ máy, phát huy hiệu năng của nền hành chính tinh gọn, mạnh mẽ, hiệu lực. Đổi mới mô hình tăng trưởng là yêu cầu trung tâm, trong đó khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được coi là động lực chính để tăng năng suất và sức cạnh tranh quốc gia.

Từ yêu cầu duy trì nền tảng ổn định cho một năm có khối lượng công việc đặc biệt lớn, Quốc hội yêu cầu Chính phủ tiếp tục điều hành linh hoạt, phối hợp chặt chẽ chính sách tài khóa và tiền tệ. Chính sách tài khóa được định hướng theo hướng “mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm”; trong khi chính sách tiền tệ phải “chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả”, giữ ổn định lãi suất, tỷ giá và hỗ trợ vốn cho sản xuất - kinh doanh.

Song song với ổn định vĩ mô, thể chế tiếp tục được yêu cầu hoàn thiện đồng bộ, nhất là pháp luật về đầu tư - kinh doanh để gỡ bỏ các điểm nghẽn, giải phóng nguồn lực xã hội. Quốc hội đặt ra nhiệm vụ mạnh mẽ chưa từng có: trong năm 2026 cắt giảm và đơn giản hóa 100% điều kiện đầu tư kinh doanh không cần thiết, đồng thời giảm 50% thời gian và chi phí tuân thủ thủ tục hành chính so với năm 2024.

Công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực tiếp tục được yêu cầu thực hiện quyết liệt, đặc biệt trong khâu xử lý sau thanh tra, kiểm toán và thu hồi tài sản vi phạm. Quốc hội nhấn mạnh cấm lợi dụng công tác phòng chống tham nhũng để trục lợi hoặc cản trở hoạt động bình thường của các cơ quan, doanh nghiệp.

Trong tổ chức bộ máy hành chính, mục tiêu trọng tâm là phân cấp, phân quyền tối đa đi đôi với trách nhiệm giải trình, xử lý dứt điểm tình trạng né tránh, đùn đẩy, sợ trách nhiệm; hoàn thiện Cơ sở dữ liệu về Chính quyền địa phương và đồng bộ hóa với Trung tâm dữ liệu quốc gia.

Xác lập mô hình tăng trưởng mới

Khối nhiệm vụ bao trùm được Quốc hội xác định là nâng cao nội lực của nền kinh tế thông qua mô hình tăng trưởng mới. Tỷ trọng kinh tế số được đặt mục tiêu đạt 14% GDP, gắn với phát triển các ngành sản xuất và dịch vụ theo hướng hiện đại.

Trong hệ thống tài chính - ngân hàng, yêu cầu tái cơ cấu các tổ chức tín dụng giai đoạn 2026-2030 được đặt ra với mức độ mạnh hơn, đồng thời xử lý dứt điểm các ngân hàng và quỹ tín dụng yếu kém. Kinh tế nhà nước được khẳng định giữ vai trò chủ đạo, kinh tế tư nhân là động lực quan trọng, FDI được định hướng theo tiêu chí chuyển giao công nghệ và gắn kết chuỗi giá trị trong nước.

Một loạt nhiệm vụ chiến lược được giao: phát triển công nghệ bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi năng lượng; xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng; phát triển các cụm liên kết ngành công nghiệp chuyên môn hóa; nâng cấp công nghiệp đường sắt, năng lượng nguyên tử, năng lượng xanh và các ngành công nghệ chiến lược khác.

Quốc hội yêu cầu xây dựng và triển khai các chương trình nghiên cứu khoa học mang tính đột phá, đồng thời mở rộng mạng lưới đổi mới sáng tạo trong và ngoài nước, thu hút nhân tài Việt Nam ở nước ngoài tham gia vào các hoạt động nghiên cứu và chuyển giao công nghệ.

Hạ tầng được xác định là trụ cột quan trọng để tạo xung lực tăng trưởng. Nghị quyết yêu cầu bảo đảm tiến độ hàng loạt dự án quy mô lớn: tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, các tuyến metro Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, khảo sát và thiết kế đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, đầu tư các cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 2, Gia Bình, cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, Hòn Khoai và các tuyến cao tốc liên vùng.

Trong lĩnh vực năng lượng, Quốc hội nhấn mạnh thực hiện hiệu quả Quy hoạch Điện VIII điều chỉnh và yêu cầu bảo đảm tiến độ Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2.

Về nguồn nhân lực, nhiệm vụ then chốt là nâng cao chất lượng giáo dục ở tất cả các cấp, hiện đại hóa giáo dục đại học, bồi dưỡng nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực ưu tiên. Việt Nam sẽ chuẩn bị bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc cho năm học 2026-2027 và triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia nâng cao chất lượng giáo dục giai đoạn 2025-2035.

Nghị quyết dành không gian lớn cho các lĩnh vực xã hội, an sinh, y tế, văn hóa và dân tộc. Mục tiêu xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội, trong đó năm 2026 phấn đấu hoàn thành trên 110.000 căn, được coi là nhiệm vụ trọng tâm nhằm cải thiện đời sống người dân đô thị và công nhân.

Quản lý tài nguyên và ứng phó biến đổi khí hậu tiếp tục được đặt trong nhóm nhiệm vụ chiến lược. Quốc hội yêu cầu hoàn thiện cơ sở dữ liệu đất đai toàn quốc, kiểm soát chặt môi trường trong các dự án đầu tư, xử lý rác thải nhựa, rác thải điện tử và chất thải nguy hại; xây dựng các chương trình phòng, chống thiên tai quy mô lớn cho Đồng bằng sông Cửu Long, Trung du và miền núi phía Bắc.

Về quốc phòng - an ninh, nghị quyết nhấn mạnh yêu cầu bảo đảm an toàn tuyệt đối cho các sự kiện trọng đại năm 2026, đồng thời phát triển công nghiệp quốc phòng - an ninh theo hướng hiện đại, lưỡng dụng và thương mại hóa sản phẩm.

Trong đối ngoại, Việt Nam tiếp tục kiên định đường lối độc lập, tự chủ, đa phương hóa; tăng cường ngoại giao kinh tế, trọng tâm là ngoại giao công nghệ; chuẩn bị tổ chức APEC 2027; chủ động tham gia xây dựng “luật chơi” toàn cầu, nhất là trong các lĩnh vực mới như trí tuệ nhân tạo, an ninh mạng và biến đổi khí hậu.

Quốc hội yêu cầu đổi mới mạnh mẽ công tác truyền thông chính sách, tạo sự đồng thuận xã hội, khuyến khích sáng tạo và hun đúc khí thế phát triển trong toàn dân. Thông điệp xuyên suốt là “lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực”, “lấy cái đẹp dẹp cái xấu”, góp phần xây dựng niềm tin và tạo động lực cho chặng đường mới.

Quốc hội kêu gọi đồng bào trong và ngoài nước nêu cao tinh thần thi đua yêu nước, đoàn kết, phát huy nội lực, vượt qua khó khăn, thích ứng linh hoạt, tự lực, tự cường để hoàn thành toàn diện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2026, tạo nền tảng vững chắc cho Kế hoạch 5 năm 2026-2030.

Trần Hương