Xây dựng 'bộ não' chỉ huy vận hành hệ thống điện quốc gia

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên và các đại biểu tham dự buổi lễ thực hiện nghi thức động thổ.

Ngày 20/8/2025 tại Hà Nội, Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và thị trường điện quốc gia (NSMO) đã tổ chức động thổ Dự án xây dựng Trung tâm điều khiển hệ thống điện quốc gia và điều khiển hệ thống điện miền Bắc.

Sự kiện được diễn ra trong bối cảnh cả nước tưng bừng tổ chức chuỗi các hoạt động kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công (19/8/1945 – 19/8/2025) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 – 2/9/2025)

CẤP THIẾT XÂY DỰNG TRUNG TÂM ĐIỀU HÀNH HỆ THỐNG ĐIỆN MỚI

Trong những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Chính phủ, sự chỉ đạo trực tiếp của Bộ Công Thương, ngành điện Việt Nam đã có những bước phát triển vượt bậc, đưa hệ thống điện Quốc gia từ 4.000 MW năm 1995 lên hơn 86.000 MW công suất đặt nguồn điện đầu năm 2025. Trong thành công chung đó, NSMO - tiền thân là Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia (A0) - đã đóng một vai trò không thể thiếu, luôn nỗ lực hoàn thành sứ mệnh đảm bảo cung cấp điện an toàn, ổn định, tin cậy và kinh tế.

Chủ tịch HĐTV NSMO Nguyễn Đức Cường cho biết theo Quy hoạch điện 8 điều chỉnh được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 768/QĐ-TTg ngày 15/4/2025, hệ thống điện Quốc gia sẽ gia tăng nhanh chóng về quy mô và độ phức tạp, với tỷ lệ thâm nhập cao các nguồn năng lượng tái tạo có tính biến động lớn, sự xuất hiện của những công nghệ mới như điện nguyên tử và xu hướng liên kết lưới điện khu vực để tăng cường trao đổi điện năng, khai thác hiệu quả tiềm năng tài nguyên của từng quốc gia.

Chủ tịch HĐTV NSMO Nguyễn Đức Cường"Trung tâm điều khiển hệ thống điện quốc gia và điều khiển hệ thống điện miền Bắc được tích hợp các hệ thống phục vụ điều độ hệ thống điện và giao dịch thị trường điện hiện đại".

Với tinh thần “đi trước một bước” theo Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11/02/2020 của Bộ Chính trị, để đáp ứng yêu cầu vận hành hệ thống điện và điều hành thị trường điện trong bối cảnh nêu trên, NSMO cần bổ sung, phát triển nguồn nhân lực với dự kiến đến năm 2030 tăng thêm khoảng 30 – 40% so với hiện nay, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao. Đồng thời, có vị trí để đầu tư, trang bị hạ tầng mới, hiện đại phục vụ công tác vận hành hệ thống điện và thị trường điện theo thời gian thực với độ chính xác và độ tin cậy cao.

“Thực tiễn này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải có một trung tâm điều khiển mới, đồng bộ, hiện đại, đủ năng lực, đáp ứng sự phát triển mạnh mẽ của ngành điện trong giai đoạn tới”, ông Cường nhấn mạnh.

Dự án Trung tâm điều khiển hệ thống điện quốc gia và điều khiển hệ thống điện miền Bắc được UBND Thành phố Hà Nội chấp thuận chủ trương đầu tư tại Quyết định số 3122/QĐ-UBND ngày 23/6/2025. Công trình có diện tích đất 3.810 m2, quy mô 21 tầng nổi, 3 tầng hầm, tổng diện tích sàn xây dựng hơn 39.000 m2, với tổng mức đầu tư khoảng 870 tỷ đồng. Dự kiến hoàn thành trong năm 2028.

Đây sẽ là trụ sở làm việc hiện đại, đồng bộ, độc lập, đảm bảo điều kiện làm việc cho hơn 440 nhân sự chất lượng cao trong tầm nhìn đến năm 2030 của Cơ quan NSMO và Chi nhánh Trung tâm Điều độ hệ thống điện miền Bắc. Trung tâm được tích hợp các hệ thống phục vụ điều độ hệ thống điện và giao dịch thị trường điện hiện đại như: Hệ thống SCADA/EMS giai đoạn 4; Hệ thống ghi sự cố Fault Recorder; Hệ thống giám sát, điều khiển và bảo vệ diện rộng WAMPAC; Hệ thống quản lý thị trường điện MMS; Hệ thống mô phỏng và đào tạo Điều độ viên OTS...

Theo ông Nguyễn Đức Cường, khi đi vào hoạt động, trung tâm sẽ đóng vai trò là “bộ não” chỉ huy vận hành hệ thống điện quốc gia và miền Bắc, điều hành thị trường điện minh bạch, hiệu quả, bảo đảm hệ thống điện vận hành an toàn – ổn định – tin cậy. Đồng thời, công trình cũng góp phần khẳng định vị thế Việt Nam trong tiến trình chuyển dịch năng lượng bền vững, nâng cao khả năng cạnh tranh và hội nhập với khu vực, thế giới.

HIỆN THỰC HÓA CÁC MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN NĂNG LƯỢNG CỦA ĐẤT NƯỚC

Phát biểu chỉ đạo tại sự kiện, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên khẳng định: “Ngành điện Việt Nam đã không ngừng phát triển mạnh mẽ, đưa hệ thống điện quốc gia vào nhóm top 25 thế giới và đứng đầu khu vực Đông Nam Á về quy mô hệ thống điện. Tuy nhiên, hệ thống này đã, đang và sẽ đối mặt với những thách thức to lớn trong bối cảnh nhu cầu phụ tải tăng rất nhanh và sự thâm nhập ngày càng cao của các nguồn năng lượng tái tạo - nguồn điện có tính biến động lớn”.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên: "Trung tâm điều khiển sẽ là “bộ não” chỉ huy, vận hành hệ thống điện quốc gia và điều hành giao dịch thị trường điện minh bạch, hiệu quả".

Theo Quy hoạch điện 8 điều chỉnh đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, tổng công suất các nguồn điện đến năm 2030 dự kiến gấp 3 lần so với hiện nay. Trong đó, tỷ lệ công suất nguồn năng lượng tái tạo có thể đạt 36% ngay trước năm 2030 và tăng đến 75% vào năm 2050, đồng thời nhu cầu phụ tải đỉnh năm 2030 dự kiến tăng gần gấp đôi so với hiện nay. Quy mô lưới điện 220kV - 500kV ngày càng phát triển nhanh, dự kiến đến năm 2030 khối lượng các máy biến áp và năng lực truyền tải cũng cần tăng gấp đôi so với hiện nay.

Sự gia tăng nhanh chóng về quy mô và mức độ phức tạp này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải đầu tư hệ thống hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác điều độ, vận hành hệ thống điện và thị trường điện quốc gia. Dự án Trung tâm điều khiển hệ thống điện quốc gia và hệ thống điện miền Bắc tại Lô đất 13-E5, Khu đô thị mới Cầu Giấy là dự án đặc biệt quan trọng trong lĩnh vực điện lực. Đây sẽ là trụ sở làm việc hiện đại, đồng bộ và độc lập, đáp ứng yêu cầu hoạt động ổn định, lâu dài và bảo đảm an ninh cho công tác điều độ, vận hành hệ thống điện và điều hành thị trường điện trong tình hình mới

Khi hoàn thành đầu tư, đi vào hoạt động, Trung tâm điều khiển sẽ là “bộ não” chỉ huy, vận hành hệ thống điện quốc gia và điều hành giao dịch thị trường điện minh bạch, hiệu quả, góp phần hiện thực hóa các chủ trương của Đảng, Nhà nước về phát triển năng lượng nói chung và phát triển điện lực nói riêng. “Đây không chỉ là một bước tiến quan trọng trong việc bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và hỗ trợ quá trình chuyển dịch năng lượng bền vững, mà còn là công trình mang ý nghĩa sâu sắc, hướng tới chào mừng kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam và 85 năm thành lập nước, đóng góp thiết thực vào công cuộc xây dựng, phát triển đất nước ngày càng giàu mạnh, văn minh, hiện đại”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

Để dự án xây dựng Trung tâm điều khiển hệ thống điện quốc gia và điều khiển hệ thống điện miền Bắc sớm được triển khai thực hiện và hoàn thành, đi vào hoạt động, bảo đảm tiến độ, chất lượng, hiệu quả theo đúng chủ trương đầu tư đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên yêu cầu NSMO phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng, quản lý tiến độ, chất lượng công trình; các nhà thầu tập trung nhân lực, máy móc, tuân thủ quy trình kỹ thuật và an toàn lao động; đồng thời bày tỏ tin tưởng dự án sẽ hoàn thành đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng, sớm đưa vào vận hành, góp phần nâng cao năng lực quản lý vận hành hệ thống điện.

Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền cho biết Hà Nội đang phấn đấu duy trì tốc độ tăng trưởng GRDP trên 8% trong năm 2025 và hướng tới hai con số trong giai đoạn 2026 - 2030. Để đạt được mục tiêu này, việc bảo đảm nguồn điện ổn định, đặc biệt là nguồn điện xanh, phục vụ cho phát triển công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo và các ngành kinh tế mũi nhọn là yếu tố then chốt. Ông cũng khẳng định: “Thành phố cam kết sẽ đồng hành, tạo mọi điều kiện thuận lợi để dự án hoàn thành nhanh nhất, phát huy hiệu quả đầu tư, đóng góp cho sự phát triển của Thủ đô và cả nước”.

Huyền Vy