Xây dựng ý thức pháp luật, tạo sức mạnh tổng hợp bảo vệ chủ quyền biên giới biển

Cán bộ BĐBP tỉnh Khánh Hòa tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho ngư dân. Ảnh: Văn Huệ

Để Nghị định đi vào cuộc sống, phát huy hiệu lực trên thực tiễn, 10 năm qua, các cấp, các ngành, địa phương và lực lượng vũ trang đã triển khai nhiều giải pháp tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật rộng khắp, đa dạng, phù hợp với từng đối tượng, từng địa bàn. Qua đó, nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, chiến sĩ và nhân dân vùng biển, tạo nên sức mạnh tổng hợp trong bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới biển.

Ngay sau khi Nghị định được ban hành, Bộ Quốc phòng đã sớm phối hợp với UBND các tỉnh, thành phố ven biển chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trực thuộc, trong đó, nòng cốt là lực lượng BĐBP, tổ chức triển khai nghiêm túc và đồng bộ công tác tuyên truyền. Các đơn vị BĐBP đã chủ động phối hợp với chính quyền địa phương, Công an, Quân sự, các đoàn thể và lực lượng chuyên trách trên biển để quán triệt tinh thần, nội dung của Nghị định số 71/2015/NĐ-CP đến từng cán bộ, chiến sĩ và người dân. Công tác tuyên truyền được tiến hành qua nhiều kênh, nhiều hình thức, phù hợp với điều kiện thực tế của từng địa phương, từng lứa tuổi, từng nhóm đối tượng.

Một trong những điểm nổi bật là việc phát huy mạnh mẽ vai trò của hệ thống truyền thông đại chúng. Các chương trình, chuyên mục quen thuộc trên báo chí và phát thanh-truyền hình như “Pháp luật và đời sống”, “Vì an ninh Tổ quốc”, “Quốc phòng toàn dân”, “Vì chủ quyền an ninh biên giới”, “Vì biển, đảo quê hương”, “Tiếng loa Biên phòng”... được đẩy mạnh, liên tục cập nhật thông tin, phổ biến nội dung Nghị định một cách sinh động, dễ hiểu. Thông qua đó, người dân ở vùng sâu, vùng xa, các xã đảo, thôn bản ven biển có điều kiện tiếp cận pháp luật thường xuyên, liên tục hơn. Đây cũng là cách giúp nhân dân nắm được các quy định liên quan đến hoạt động tàu thuyền, việc xuất nhập cảnh, ngư trường đánh bắt, phòng chống vi phạm pháp luật trên biển, tránh nguy cơ bị lợi dụng, lôi kéo hoặc vô tình xâm phạm vùng biển nước ngoài.

Cùng với hình thức tuyên truyền qua phương tiện thông tin đại chúng, việc đưa nội dung Nghị định số 71/2015/NĐ-CP vào các chương trình, đề án, kế hoạch dài hạn cũng được triển khai sâu rộng. Lực lượng BĐBP đã lồng ghép nội dung giáo dục, phổ biến Nghị định vào các chương trình như Đề án “Tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, nhân dân vùng biên giới, hải đảo giai đoạn 2017–2021”, Đề án tổng thể “Tuyên truyền bảo vệ chủ quyền, các quyền và lợi ích của Việt Nam ở Biển Đông đến năm 2030”. Việc tích hợp này không chỉ giúp đồng bộ hóa công tác tuyên truyền, mà còn tạo sức lan tỏa lâu dài, bền vững. Nội dung Nghị định còn được đưa vào chương trình đào tạo của các học viện, nhà trường trong BĐBP; lồng ghép trong kế hoạch huấn luyện chiến đấu; kiểm tra nhận thức, hội thi, hội thao hằng năm. Đây là cách làm khoa học, bài bản, hướng đến xây dựng đội ngũ cán bộ, chiến sĩ có kiến thức pháp luật vững vàng, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo.

Không chỉ dừng lại ở tuyên truyền nội bộ, BĐBP còn phát huy hiệu quả công tác dân vận, đặc biệt là phối hợp với các tổ chức đoàn thể như Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên, Ban Tuyên giáo và Dân vận các cấp. Các chương trình như “Ngày Biên phòng toàn dân”, “Tổ tàu thuyền an toàn”, “Tổ tự quản an ninh trật tự”, “Xóa nhà tạm, nhà dột nát”, cuộc vận động “Nghĩa tình biên giới, biển, đảo”, “Nâng bước em tới trường - Con nuôi đồn biên phòng”, “Hải quân Việt Nam làm điểm tựa cho ngư dân vươn khơi, bám biển”, “Cảnh sát biển đồng hành với ngư dân”, “Cảnh sát biển và những người bạn”, “Hãy làm sạch biển” đã tạo nên phong trào thi đua sôi nổi, gắn kết quân dân. Những chương trình này vừa nâng cao nhận thức pháp luật, vừa giúp người dân hiểu rõ trách nhiệm, nghĩa vụ khi tham gia hoạt động trên biển, đồng thời củng cố niềm tin của nhân dân vào sự đồng hành của Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang.

Mô hình “Tiếng loa Biên phòng” phát huy hiệu quả cao trong tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật. Ảnh: Đơn vị cung cấp

Điểm nổi bật là các hoạt động trên đã thu hút hơn 1.945.000 lượt cán bộ, chiến sĩ, đoàn viên thanh niên tham gia trong 10 năm qua. Những con số ấn tượng này cho thấy sức lan tỏa mạnh mẽ của các chương trình, đồng thời khẳng định sự quan tâm, vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo. Nhờ những việc làm cụ thể, thiết thực, hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ” ngày càng được củng cố, lan tỏa sâu rộng trong lòng nhân dân, trở thành điểm tựa vững chắc cho ngư dân vươn khơi, bám biển.

Qua 10 năm, các đơn vị BĐBP đã tổ chức được 15.450 buổi tuyên truyền pháp luật với 750.000 lượt người tham gia; sản xuất và phát sóng 2.985 phóng sự, chuyên mục “Vì chủ quyền an ninh biên giới”. Bên cạnh đó, các đơn vị BĐBP đã biên soạn, phát hành 114.000 cuốn sổ tay, tài liệu pháp luật; in ấn và cấp phát hơn 4.580.000 tờ rơi, tờ gấp “Những điều cần biết đối với tàu thuyền hoạt động trong khu vực biên giới biển”; sản xuất 25.000 đĩa DVD và cung cấp 190.860 lá cờ Tổ quốc cho ngư dân ra khơi. Ngoài ra, 12.590 cuốn sách hỏi-đáp về nội dung Nghị định số 71/2015/NĐ-CP và các văn bản liên quan cũng được phát hành, hỗ trợ người dân tiếp cận pháp luật một cách trực quan, hiệu quả. Các cuộc thi tìm hiểu pháp luật như “Biên giới và BĐBP”, “Em yêu biển đảo quê hương”, “Biên cương Tổ quốc tôi” thu hút trên 3.200.000 lượt người tham gia, trở thành sân chơi hữu ích, giúp lan tỏa kiến thức pháp luật trong cộng đồng, đặc biệt là trong lực lượng thanh thiếu niên-chủ nhân tương lai của đất nước.

Có thể khẳng định, công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về Nghị định số 71/2015/NĐ-CP đã tạo chuyển biến rõ nét cả về nhận thức và hành động trong cộng đồng. Người dân ngày càng nắm chắc các quy định khi hoạt động trong khu vực biên giới biển, chủ động phối hợp với lực lượng chức năng trong công tác bảo vệ chủ quyền và giữ gìn trật tự an toàn xã hội trên biển. BĐBP và các cơ quan liên quan cũng nâng cao năng lực, trình độ, phương pháp tuyên truyền, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới biển.

Sự vào cuộc đồng bộ của Bộ Quốc phòng, BĐBP, cấp ủy, chính quyền địa phương, các lực lượng và các tổ chức đoàn thể đã giúp Nghị định số 71/2015/NĐ-CP thực sự đi vào cuộc sống, trở thành nền tảng pháp lý vững chắc trong công tác quản lý Nhà nước về biên giới biển. Đây chính là cơ sở quan trọng để tiếp tục củng cố thế trận biên phòng toàn dân, xây dựng vùng biển đảo ổn định, hòa bình, phát triển, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc từ sớm, từ xa.

Thu Minh