Xứng đáng là đơn vị đầu ngành về y tế dự phòng

Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan trao tặng các phần thưởng cho đại diện các đơn vị thuộc Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương.

Chiều 2/10, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống (3/10/1945-3/10/2025). Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cùng đại diện đại sứ quán, một số tổ chức quốc tế tại Hà Nội đến dự chung vui với đội ngũ cán bộ, nhân viên của viện qua các thời kỳ.

Báo cáo tại buổi lễ, Giáo sư, Tiến sĩ Phan Trọng Lân, Viện trưởng Vệ sinh Dịch tễ Trung ương cho biết, sự phát triển của viện luôn gắn liền với các thời kỳ lịch sử của đất nước, có thể tóm tắt qua 5 giai đoạn chính: Giai đoạn 1945-1954 (xây dựng Viện trong kháng chiến kiến quốc); giai đoạn 1954-1975 (củng cố Viện và góp phần vào sự nghiệp thống nhất đất nước); giai đoạn 1975-1985 (mở rộng và phát triển sau thống nhất đất nước); giai đoạn 1986-2000 (đổi mới và hội nhập quốc tế); giai đoạn 2000-2025 (phát triển khoa học công nghệ và ứng phó với dịch bệnh toàn cầu).

Trải qua 8 thập kỷ, toàn thể các thế hệ lãnh đạo, cán bộ, viên chức, người lao động của viện dù ở thời kỳ nào, dù ở cương vị nào, dù có khó khăn vất vả đến đâu cũng đều cố gắng hết mình làm nên những thành tựu thật đáng tự hào, xứng đáng là đơn vị đầu ngành về y tế dự phòng.

Viện luôn là đơn vị y tế tuyến đầu trong phòng chống dịch. Ở bất cứ nơi đâu, khi có dịch bệnh xuất hiện, khi sức khỏe người dân bị đe dọa, thì ở đó có dấu chân của các cán bộ Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương.

Trước đây là rất nhiều dịch bệnh nguy hiểm, các bệnh dịch lưu hành, các đại dịch liên quan tới thời kỳ kinh tế khó khăn, đói nghèo và tập quán vệ sinh, lối sống lạc hậu như bệnh dịch đậu mùa, bại liệt, dịch hạch, tả, lỵ, thương hàn, tiêu chảy ... và sau này là các dịch bệnh mới nổi như đại dịch SARS, cúm A/H1N1-09, cúm A/HSN1, A/H7N9, MERS-CoV, Ebola.

Đặc biệt trong đại dịch Covid-19, các đội chống dịch của Viện đã tới ngay những điểm nóng, tâm điểm của dịch để kiểm soát kịp thời, hiệu quả góp phần cùng với cả nước làm nên chiến thắng đại dịch.

Giáo sư, Tiến sĩ Phan Trọng Lân báo cáo chặng đường 80 năm của Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương.

Từ năm 1985, Viện được Bộ Y tế giao đầu mối tổ chức và triển khai chương trình Tiêm chủng mở rộng trên phạm vi toàn quốc. Tiêm chủng mở rộng là một trong những chương trình y tế hiệu quả nhất ở Việt Nam từ trước đến nay. Nhờ có vaccine, rất nhiều bệnh truyền nhiễm đã giảm số mắc cũng như số tử vong từ hàng trăm tới hàng nghìn lần...

Giáo sư, Tiến sĩ Phan Trọng Lân chia sẻ, đất nước ta đang bước vào kỷ nguyên phát triển mới, đặc biệt Nghị quyết số 72/NQ-TW ngày 9/9/2025 của Bộ Chính trị "Về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân" đã nêu rõ: Chuyển mạnh từ tư duy tập trung khám, chữa bệnh sang chủ động phòng bệnh, chú trọng bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe toàn diện, liên tục theo vòng đời. Xác định đúng vị thế, vai trò của y tế dự phòng, y tế cơ sở; tập trung xây dựng, hoàn thiện, nâng cao năng lực y tế dự phòng, y tế cơ sở bảo đảm phòng bệnh từ sớm, từ xa, từ cơ sở, sẵn sàng ứng phó với các tình huống khẩn cấp về y tế công cộng.

Bám sát vào quan điểm của Đảng, sự chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Y tế, Viện xác định mọi hoạt động của đơn vị luôn gắn kết chẽ với sức khỏe cộng đồng; đặt mục tiêu xuyên suốt là bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, coi đó là động lực, là trách nhiệm, là vinh dự và cũng là sứ mệnh cao nhất.

Viện sẽ quyết tâm phấn đấu giữ vững vị thế, vai trò đầu ngành, nòng cốt trong hệ thống y tế dự phòng quốc gia, tiên phong trong nghiên cứu khoa học và đào tạo của cả nước; phấn đấu trở thành một cơ sở nghiên cứu khoa học chuyên sâu, hiện đại, ngang tầm với các nước tiên tiến trong khu vực; làm tốt vai trò tham mưu cho Bộ Y tế xây dựng các chính sách, các hướng dẫn về chuyên môn kỹ thuật thuộc lĩnh vực y tế dự phòng.

Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan phát biểu tại buổi lễ.

Phát biểu ý kiến tại buổi lễ, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan khẳng định, trong suốt tám thập kỷ qua, cùng sự phát triển của ngành y tế Việt Nam, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương đã không ngừng phát triển và khẳng định vị thế là đơn vị khoa học hàng đầu trong lĩnh vực nghiên cứu và phòng chống dịch bệnh.

Bước vào giai đoạn phát triển mới, Việt Nam hội nhập ngày càng sâu rộng với thế giới, đồng thời cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức lớn về công tác y tế dự phòng, y tế công cộng, đó là các vấn đề về gánh nặng bệnh tật kép, đặc biệt là sự gia tăng nhanh của các bệnh không lây nhiễm; vấn đề biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường tác động tới sức khỏe; sự gia tăng của dịch bệnh mới nổi, tái nổi và nguy cơ các dịch bệnh xuyên biên giới…

Những thách thức này đặt ra yêu cầu ngày càng cao cho ngành y tế nói chung và Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương nói riêng, đòi hỏi quyết tâm chính trị, đổi mới tư duy và hành động mạnh mẽ hơn nữa.

Người đứng đầu ngành y tế đề nghị trong thời gian tới, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương triển khai có hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và ngành y tế, coi đây là nhiệm vụ chính trị hàng đầu.

Đặc biệt, viện cần tổ chức thực hiện ngay Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 9/9/2025 của Bộ Chính trị về tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân và Nghị quyết số 282/NQ-CP ngày 15/9/2025 của Chính phủ ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 72-NQ/TW; Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Quyết định số 201/QĐ-TTg ngày 27/2/2024 của Thủ tướng Chính phủ về quy hoạch mạng lưới cơ sở y tế thời kỳ 2021–2030, tầm nhìn đến 2050…

Lãnh đạo Bộ Y tế trao thưởng cho đại diện các tổ chức, cá nhân của Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương.

Viện tiếp tục kiện toàn tổ chức, tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động, phát huy tối đa vai trò trung tâm khoa học, đơn vị sự nghiệp đầu ngành về phòng chống dịch bệnh; phối hợp chặt chẽ với các đơn vị của bộ để sớm hình thành trung tâm kiểm soát bệnh tật trung ương và khu vực theo hướng hiện đại, bảo đảm phòng, chống dịch bệnh từ sớm, từ xa, từ cơ sở, đáp ứng kịp thời các tình huống khẩn cấp về y tế công cộng; đồng thời đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, phát triển sinh phẩm y tế, ứng dụng công nghệ sinh học, trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số trong công tác phòng bệnh; bảo đảm gắn nghiên cứu với thực tiễn, phục vụ trực tiếp công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân.

Bên cạnh đó, Viện tiếp tục tập trung xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ khoa học chất lượng cao, giỏi chuyên môn, vững bản lĩnh chính trị, đủ năng lực làm chủ công nghệ hiện đại và hội nhập quốc tế; coi đây là nhân tố quyết định sự phát triển bền vững của viện; tăng cường hợp tác quốc tế, mở rộng quan hệ với các tổ chức y tế, viện nghiên cứu, trường đại học uy tín để tiếp thu tinh hoa tri thức nhân loại, đồng thời quảng bá và khẳng định những thành tựu khoa học của Việt Nam.

Bộ trưởng Đào Hồng Lan đề nghị Viện phát huy vai trò chỉ đạo tuyến, tăng cường hỗ trợ chuyên môn cho các viện khu vực và hệ thống trung tâm kiểm soát bệnh tật địa phương; xây dựng môi trường làm việc đoàn kết, kỷ cương, sáng tạo, chuyên nghiệp, giữ vững và phát huy truyền thống vẻ vang, đáp ứng ngày càng cao yêu cầu của sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân.

QUANG MINH