Y tế cơ sở: Không để nơi thừa nơi thiếu

Với vai trò là nơi chăm sóc sức khỏe ban đầu, gần dân nhất, trạm y tế được giao trọng trách phải đảm bảo các hoạt động về dân số, y tế dự phòng, quản lý điều trị các bệnh không lây nhiễm mạn tính và sơ cứu, điều trị các bệnh đơn giản.

Thế nhưng, trên thực tế thời gian qua, nhiều trạm y tế xã, phường chưa đáp ứng được những yêu cầu này, nguyên nhân do: thiếu cơ sở vật chất và nguồn lực; người dân cũng không mặn mà đi khám chữa bệnh ở đây. Việc thay đổi mô hình hoạt động đặc biệt là sau khi sáp nhập và thực hiện chính quyền hai cấp, y tế cơ sở cần được triển khai bài bàn, đúng và trúng, tránh tình trạng nơi thừa, nơi thiếu như hiện nay.

Tại trạm y tế phường Minh Khai (quận Hai Bà Trưng), cơ sở vật chất chật hẹp, xuống cấp và không có đầy đủ các phòng chức năng. Hoạt động ở đây chỉ dừng lại ở tư vấn và triển khai tiêm chủng. Lãnh đạo trạm cho rằng, để đáp ứng nhiệm vụ của y tế tuyến đầu sau khi sáp nhập chính quyền hai cấp theo mô hình mới, trạm cần phải được đầu tư cả nguồn lực và cơ sở hạ tầng cùng trang thiết bị.

Dược sĩ Lê Văn Huỳnh – Trạm trưởng Trạm Y tế phường Minh Khai cho biết: "Được biết sau khi sáp nhập, trạm y tế phường sẽ có rất nhiều chức năng và đảm bảo hoạt động như trung tâm y tế cấp huyện cũ và phải thực hiện nhiều chức năng nhiệm vụ của quy mô tuyến huyện, phải được đầu tư về cơ sở vất chất trang thiết bị, con người để chúng tôi đảm bảo công tác khám chữa bệnh; cũng như thực hiện các chương trình phòng, chống dịch để kiểm soát dịch bệnh tốt hơn".

Trái ngược lại, trạm y tế xã Việt Hồng (huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái) được đầu tư đầy đủ các phòng chức năng, thậm chí có cả xét nghiệm, điện tim, nhưng lại không có người vận hành. Cán bộ y tế còn phải kiêm nhiệm nhiều lĩnh vực nên cũng không đáp ứng được nhu cầu khám bệnh của người dân tại đây.

Bác sĩ Vương Thị Hải Anh – Trạm trưởng Trạm Y tế xã Việt Hồng chia sẻ: "Ở đây chúng tôi chưa có đỉeu dưỡng, chưa có dược sĩ mà do nữ hộ sinh kiêm nhiệm. Phòng xét nghiệm thì hầu như không có bệnh nhân, có phòng điện tim nhưng trình độ để làm thành thạo chưa thực hiện được".

Có cơ sở vật chất, trang thiết bị đầy đủ nhưng không có người vận hành, nơi có đầy đủ thì lại không thu hút được bệnh nhân... đang là thực trạng của nhiều trạm y tế hiện nay. Ngành y tế cũng nhấn mạnh, với những địa phương đặc thù như Hà Nội, TP.HCM và các đặc khu, mô hình cũng nên xây dựng cho phù hợp. Bên cạnh đó, ở các vùng sâu vùng xa, khó khăn về giao thông đi lại, việc đầu tư nâng cao chất lượng, dịch vụ kỹ thuật đối với các trạm y tế này là rất cần thiết.

PGS.TS Nguyễn Tuấn Hưng – Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức Cán bộ, Bộ Y tế cho biết: "Phải có những rà soát rất kỹ lưỡng, không phải trạm y tế xã nào cũng hoạt động na ná nhau. Nếu như một đơn vị cấp xã, phường, đặc khu mà có trung tâm y tế hiện đại, có cả bệnh viện thì không nên để trạm y tế xã thực hiện phẫu thuật. Nhưng nơi nào không có bệnh viện hiện tại thì phải giao cho chính quyền địa phương để cân nhắc, tính toán đầu tư cơ sở vật chất và con người đủ điều kiện mới thực hiện được. Muốn làm được hoạt đông ấy thì phải bứt phá khỏi hoạt động như bây giờ, phải chuẩn chỉ hơn, chất lượng hơn".

Ngành y tế cho biết, sau khi sáp nhập, cả nước sẽ có khoảng 3.321 trạm y tế xã, phường và đặc khu. Để các trạm y tế này hoạt động hiệu quả, thu hút được người bệnh, đảm bảo vai trò chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân thì việc đầu tư bài bản, từ nguồn nhân lực, cơ sở vật chất, kỹ thuật y tế phù hợp là rất quan trọng. Trong đó, mỗi trạm y tế tối thiểu phải có hai bác sĩ.

Nguyễn Chinh