10 sự kiện Khoa học và Công nghệ Việt Nam nổi bật năm 2020
Ngày 23/12, tại Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Câu lạc bộ Nhà báo Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã tổ chức lễ công bố 10 sự kiện Khoa học và Công nghệ (KHCN) nổi bật năm 2020.
Đây năm thứ 15 Câu lạc bộ Nhà báo Khoa học và Công nghệ Việt Nam tổ chức bình chọn và công bố 10 sự kiện khoa học và công nghệ nổi bật trong năm, do 60 nhà báo viết về lĩnh vực KHCN ở gần 25 cơ quan truyền thông đại chúng của trung ương và địa phương thực hiện. Tham gia bình chọn còn có sự thẩm định, đánh giá của các nhà quản lý, các nhà khoa học uy tín.
Đứng vị trí đầu tiên trong 10 sự kiện nổi bật là sự kiện Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình Chuyển đổi số quốc gia.
Ngày 3/6/2020, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ký Quyết định số 749 phê duyệt “Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” với tầm nhìn đến năm 2030 Việt Nam trở thành quốc gia số, ổn định và thịnh vượng, tiên phong thử nghiệm các công nghệ và mô hình mới; đổi mới căn bản, toàn diện hoạt động quản lý, điều hành của Chính phủ, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, phương thức sống, làm việc của người dân, phát triển môi trường số an toàn, nhân văn, rộng khắp.
Chương trình Chuyển đổi số quốc gia nhằm mục tiêu kép là vừa phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, vừa hình thành các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam có năng lực đi ra toàn cầu với một số chỉ số cơ bản cụ thể đến năm 2025 và 2030. Trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 tác động mạnh mẽ, ảnh hưởng lớn đến toàn bộ hoạt động của nền kinh tế - xã hội từ đầu năm 2020 theo chiều hướng xấu, quá trình chuyển đổi số ở Việt Nam đã diễn ra mạnh mẽ hơn, toàn diện hơn; nhất là đối với các hoạt động kinh tế, thương mại, giáo dục, văn hóa, hành chính, giao thông - vận tải,..
Một sự kiện đặc biệt đáng chú ý khác nằm trong top 10 năm nay là những nghiên cứu thành công về virus SARS-CoV-2. Trong đó có việc nuôi cấy, phân lập virus SARS–CoV-2 trong phòng thí nghiệm. Ngày 7/2/2020, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương (Bộ Y tế) công bố việc nuôi cấy và phân lập thành công virus SARS–CoV-2 trong phòng thí nghiệm. Thành công này tạo điều kiện cho việc xét nghiệm nhanh các trường hợp nhiễm và nghi nhiễm virus SARS–CoV-2. Từ kết quả này, mỗi ngày tại Việt Nam sẽ có khả năng xét nghiệm hàng nghìn mẫu bệnh phẩm trong trường hợp cần thiết. Đây là tiền đề cho việc nghiên cứu và phát triển các bộ kít xét nghiệm, cũng như vắc xin phòng chống loại virus này trong tương lai, đồng thời giúp cho việc đưa ra các biện pháp dự phòng hiệu quả hơn.
Một nghiên cứu thành công về virus SARS-CoV-2 nữa là nghiên cứu, chế tạo bộ kít chẩn đoán virus SARS–CoV- 2. Ngày 5/3/2020, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức họp báo công bố kết quả nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm (bộ kít) realtime RT PCR phát hiện virus SARS–CoV-2. Vào thời điểm đó, Việt Nam là một số ít quốc gia thành công trong việc nghiên cứu chế tạo bộ kít chuẩn đoán virus SARS CoV-2. Đây là kết quả của đề tài khoa học Nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm realtime RT PCR và RT PCR phát hiện virus SARS–CoV-2 do Học viện Quân y chủ trì phối hợp Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á thực hiện; được Bộ Khoa học và Công nghệ giao nhiệm vụ đột xuất do yêu cầu cấp bách về phòng chống dịch bệnh COVID-19.
Đây là bộ kít chẩn đoán SARS – CoV-2 đầu tiên tại Việt Nam (do Học viện Quân y và Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á phối hợp thực hiện có sự thành công sớm nhất), được Bộ Y tế cấp số đăng ký; Bộ Y tế và Chăm sóc xã hội Anh cấp giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn châu Âu (CE) và cấp giấy chứng nhận lưu hành tự do (CFS); WHO cấp chứng nhận chất lượng sản phẩm cho phép lưu hành toàn cầu. Đây là thành công quan trọng, có ý nghĩa lớn trong lúc dịch bệnh đang là mối lo ngại trên toàn thế giới, khẳng định trình độ của các nhà khoa học Việt Nam, cũng như sự vào cuộc kịp thời của Bộ Khoa học và Công nghệ và các đơn vị có liên quan trước những vấn đề đặt ra từ cuộc sống.
Danh sách 10 sự kiện Khoa học và Công nghệ nổi bật năm 2020:
1.Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình Chuyển đổi số quốc gia.
2.Những nghiên cứu thành công về virus SARS-CoV-2 : Nuôi cấy, phân lập virus SARS–Co-2 trong phòng thí nghiệm; Nghiên cứu, chế tạo bộ kít chẩn đoán virus SARS–CoV-2.
3.Xây dựng thành công công nghệ điều khiển bay và thu hồi khí cầu tầng bình lưu.
4.Bàn giao bản thảo bộ Quốc sử Việt Nam.
5.Viettel thực hiện cuộc gọi 5G đầu tiên trên thiết bị tự sản xuất.
6.Ứng dụng Bluezone được triển khai rộng rãi.
7.Hoàn thành kè bảo vệ hồ Hoàn Kiếm công nghệ bê-tông cốt phi kim thành mỏng, khối rỗng liên kết module của tác giả Hoàng Đức Thảo, Tổng giám đốc Busadco.
8.Các nhà khoa học Việt Nam tham gia một thí nghiệm được công bố trên Nature.
9.Phẫu thuật tách rời thành công cặp song sinh dính liền vùng chậu.
10.PGS.TS Đỗ Văn Mạnh nhận Giải thưởng Sáng tạo châu Á 2020.