100% diện tích gieo cấy vụ Đông Xuân của khu vực trung du và đồng bằng Bắc Bộ đã đủ nước
Các hồ thủy điện Hòa Bình, Tuyên Quang, Thác Bà đã cấp bổ sung gần 2,7 tỷ m3 nước để phục vụ gieo cấy vụ Đông Xuân năm 2019 - 2020 tại khu vực Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ.
Tổng lượng nước bổ sung từ các hồ chứa thủy điện trong cả 3 đợt là gần 2,7 tỷ m3 nước, tiết kiệm được hơn 1,7 tỷ m3 so với kế hoạch. Kết quả thực hiện năm nay cũng tiết kiệm nước hơn nhiều so với các năm gần đây (xả ít hơn 1,74 tỷ m3 so với năm 2019, khoảng 3 tỷ m3 so năm 2018, gần 2 tỷ m3 so năm 2017), đồng thời vẫn đảm bảo nước phục vụ sản xuất.
Kết quả này, theo Tổng cục Thủy lợi, là có sự chỉ đạo, điều hành sát sao, quyết liệt của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), UBND, Sở NN&PTNT các tỉnh, thành phố trong khu vực.
Theo ông Nguyễn Văn Tỉnh – Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy lợi, trước mỗi đợt lấy nước, Tập đoàn Điện lực Việt Nam đều tăng cường phát điện sớm khoảng 2-3 ngày. Dòng chảy trong các đợt lấy nước cơ bản được duy trì theo yêu cầu, các công trình thủy lợi vận hành lấy nước thuận lợi.
Theo đánh giá của Tổng cục Thủy lợi, sau khi kết thúc đợt 1, nhờ có mưa với lượng khá lớn trên diện rộng, các địa phương đã tận dụng được nên tiến độ lấy nước năm nay nhanh hơn, kết quả cao hơn so với các năm gần đây. Hầu hết các địa phương đã hoàn thành sớm kế hoạch lấy nước trước đợt bổ sung nước thứ hai. Chỉ có Thành phố Hà Nội phải tiếp tục lấy nước đợt 3.
Bên cạnh đó, tiến độ lấy nước được đẩy nhanh bởi trước đó đã nạo vét hệ thống kênh mương, cửa lấy nước. Các địa phương vận hành công trình lấy nước sớm, tận dụng nguồn nước giữa các đợt lấy nước, tích trữ nước trong kênh mương, ao, đầm, vùng trũng để đưa nước lên ruộng,...
Công tác điều hành linh hoạt mực nước hạ du sông Hồng trong các đợt lấy nước, thời gian lấy nước hợp lý và phù hợp với khả năng vận hành công trình thủy lợi đã mang lại hiệu quả tốt để tiết kiệm nước từ các hồ chứa thủy điện. “Trước đợt 2 lấy nước, khi diện tích đủ nước của các địa phương đã đạt khá, mực nước tại Sơn Tây (Hà Nội) được điều chỉnh duy trì từ 2,5m trở lên trong ba ngày đầu. Đợt 2 cũng thực hiện cắt giảm ba ngày cuối so với kế hoạch ban đầu. Tiếp theo, trong đợt 3 đã điều chỉnh giảm ba ngày cuối và duy trì mực nước tại Sơn Tây từ 1,5m trở lên, thay vì 1,4m như thông báo ban đầu”, ông Nguyễn Văn Tỉnh cho biết.
Qua đợt cấp nước đổ ải năm nay cho thấy, sự tăng cường đầu tư các trạm bơm có thể vận hành lấy nước chủ động, không phụ thuộc vào dòng chảy bổ sung từ các hồ chứa thủy điện và các trạm bơm cột nước thấp (như ở tỉnh Hưng Yên) là giải pháp hữu hiệu để thích ứng với tình trạng mực nước sông bị hạ thấp hiện nay.
Bên cạnh đó, sự phối hợp tốt của các cơ quan truyền thông trong việc tuyên truyền sớm và liên tục về lịch điều tiết các hồ thủy điện, tình hình nguồn nước, công tác chỉ đạo của Bộ, Tổng cục Thủy lợi trong suốt thời gian lấy nước đã giúp các địa phương nắm bắt được thông tin và chủ động đưa ra phương án lấy nước hiệu quả.
Đồng thời, để công tác lấy nước đổ ải trong các năm tiếp theo đạt hiệu quả cao, Tổng cục Thủy lợi kiến nghị, các bộ, ngành và địa phương có liên quan tiếp tục tạm dừng việc cấp phép mới khai thác cát và quản lý chặt chẽ tình trạng khai thác cát trái phép lòng sông thuộc lưu vực sông Hồng – Thái Bình để khắc phục việc hạ thấp, biến đổi lòng dẫn.
Bộ TN&MT sớm trình Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định sửa đổi quy định về vận hành các hồ chứa thủy điện trên lưu vực sông Hồng trong thời kỳ xả nước gia tăng theo hướng linh hoạt hơn về mực nước yêu cầu và thời gian các đợt xả nước để phù hợp với thực tế mực nước hạ du hệ thống sông bị hạ thấp, không bảo đảm dâng đạt mức +2,2m tại Trạm Thủy văn Hà Nội như quy định hiện hành.
Các địa phương ưu tiên bố trí nguồn vốn để sớm đầu tư, xây dựng các công trình lấy nước chủ động cho các khu vực khó khăn về nguồn nước, không phụ thuộc vào dòng chảy bổ sung từ các hồ chứa thủy điện.