'10h sáng Chủ Nhật' – những câu chuyện đời đậm chất nhân văn qua ngòi bút nhà báo Tô Phán

Ngày 11-9, tại Hà Nội, Nhà Xuất bản Dân trí, Hội Nhà báo thành phố Hà Nội, Tạp chí Công dân và Khuyến học tổ chức lễ ra mắt sách “10h sáng Chủ Nhật” của nhà báo Tô Phán, Chủ tịch Hội Nhà báo thành phố Hà Nội, nguyên Tổng Biên tập Báo Hànôịmới, Tổng Biên tập Tạp chí điện tử Công dân và Khuyến học.

Các đại biểu tham dự lễ ra mắt sách của nhà báo Tô Phán. Ảnh: H.T

Dự buổi lễ có nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Thành ủy Hà Nội Phạm Quang Nghị; đại diện lãnh đạo, nguyên lãnh đạo các ban, bộ, ngành, các cơ quan Trung ương, thành phố Hà Nội; lãnh đạo các cơ quan báo chí, các cấp hội nhà báo; đông đảo các thế hệ người làm báo và bạn đọc.

Lắng đọng tình người, sự tử tế, nhân văn

Cuốn tản văn “10h sáng Chủ Nhật” dày hơn 400 trang, do Nhà Xuất bản Dân trí ấn hành, gồm 4 phần với 49 câu chuyện lắng đọng tình người, nhân văn và rất đáng suy ngẫm. Trong sách, tác giả khắc họa tình thân (tình bạn, tình gia đình) – những sợi dây cảm xúc gắn kết con người trong xã hội hiện đại.

Nhà báo Tô Phán chia sẻ về cuốn sách. Ảnh: H.T

Về động lực để thực hiện cuốn sách, nhà báo Tô Phán bày tỏ: “Không trải qua những sự cố, những sự việc bất thường với tư cách là người trong cuộc, không trải nghiệm với tư cách là nhân chứng, thì không có những niềm vui, những niềm đau như những vết sẹo hằn trong tâm hồn. Không có những niềm vui, niềm đau đó thì không suy ngẫm được. Không suy ngẫm thì không viết được. Nó như sự thúc ép tự thân: Phải viết, viết cho chính mình để như một món quà tri ân người thân và bạn bè từng chia ngọt sẻ bùi và cả chung những nỗi đau! Ai không yêu thương gia đình của mình, không yêu thương người thân của mình mà lại vỗ ngực rằng mình yêu nhân dân, yêu đất nước, thì tình yêu đó là đồ giả! Ai không có lòng biết ơn thì không đáng được hưởng trái ngọt của đời, dù cả khi họ sống trong nhung lụa!”.

Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Khuyến học Việt Nam Lê Mạnh Hùng chia sẻ về cuốn sách. Ảnh: H.T

Chia sẻ về cuốn sách, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Khuyến học Việt Nam Lê Mạnh Hùng nhận định, trong tập tản văn này, những câu chuyện thấm đẫm tình người dưới lăng kính của tác giả đã gợi lại hình ảnh xã hội và đất nước qua nhiều giai đoạn, đồng thời hướng đến những giá trị chân – thiện – mỹ.

Nhà báo Hồ Quang Lợi chia sẻ về cuốn sách. Ảnh: H.T

Nhà báo Hồ Quang Lợi, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, nguyên Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội, cũng bày tỏ sự trân trọng: “Là người từng đảm nhiệm vai trò Chủ tịch Hội Nhà báo thành phố Hà Nội, Tổng Biên tập Báo Hànôịmới trước anh Tô Phán và cũng là đồng nghiệp nhiều năm, tôi luôn thấy anh là một nhà báo đầy khí chất, một cây bút chiến đấu mạnh mẽ. Các bài viết, phóng sự của anh đều có tính chiến đấu rất cao. Nhưng khi đọc cuốn sách này, tôi thật sự ngạc nhiên. Ở đó hiện lên một Tô Phán rất nhân văn, một chân dung giàu tình người của người đứng đầu Hội Nhà báo thành phố Hà Nội”.

Tìm về những giá trị trân quý của cuộc sống

Với lăng kính của một nhà báo nhiều trải nghiệm, Tô Quang Phán đã chọn “10h sáng Chủ Nhật” làm nhan đề cuốn sách, gợi nhớ từ một bài viết cùng tên từng đăng trên Tạp chí điện tử Công dân và Khuyến học. Bài viết ấy cũng được in lại trong tập sách, như một thông điệp kết nối xuyên suốt: Nhìn về quá khứ với những quãng đời cơ cực, đôi khi bế tắc, nhưng điều còn đọng lại chính là tình người. Và cũng nhờ tình người, tác giả tìm thấy niềm tin, nghị lực để sống tốt, sống tử tế.

Cuốn sách "10h sáng Chủ Nhật" của nhà báo Tô Phán. Ảnh: T.Du

“10h sáng Chủ Nhật” không chỉ đơn thuần là một mốc thời gian. Nó là biểu tượng cho khoảnh khắc con người tạm dừng nhịp sống tất bật, lắng lại để nghe chính tiếng lòng mình. Khi phố phường bớt ồn ào, nắng không còn quá gắt, cũng là lúc tâm hồn dịu xuống, để nhận ra những giá trị bình dị mà đôi khi ta vô tình bỏ quên. Chính ở giờ khắc ấy, tác giả chọn viết ra những trải nghiệm, đánh thức tâm hồn từ trang sách.

Từ điểm khởi ấy, tác giả đưa người đọc qua 4 phần - 4 lát cắt vừa phong phú vừa nhất quán, mỗi phần mang màu sắc riêng nhưng hòa quyện trong một tổng thể đậm cảm xúc.

Phần một “Miền ký ức” là chuyến trở về những ngày xưa, nơi tuổi thơ và những kỷ niệm đã góp phần làm nên con người. Những trang viết có khi day dứt, có khi trong trẻo, nhưng tất cả đều chất chứa nỗi niềm hoài niệm.

Nhà báo Tô Quang Phán tặng nhà báo Nguyễn Minh Đức, Tổng Biên tập Báo Hànôịmới cuốn sách tâm huyết của mình. Ảnh: M.Quỳnh

Phần hai “Nơi luôn chờ ta về” tràn đầy tình cảm gia đình thiêng liêng, với những câu chuyện về cha mẹ, bà, về mái nhà – điểm tựa yêu thương.

Phần ba “Hương vị cuộc sống” phản ánh đời sống đô thị và những năm tháng khó khăn, khổ cực, nhưng luôn thấp thoáng tinh thần lạc quan và ý chí vượt lên nghịch cảnh.

Phần bốn “Những lát cắt” là những suy tư, trăn trở về xã hội đương đại, nơi tác giả không ngần ngại chỉ ra những vấn đề, đồng thời gửi gắm thông điệp về lòng trắc ẩn, sự tử tế cần có.

Những câu chuyện trong “10h sáng Chủ Nhật” giống như những hạt mưa làm dịu mảnh đất khô cằn, nuôi dưỡng niềm tin và sự gắn kết. Đó là ký ức về mái nhà, lời dạy của cha, mái tóc bạc của mẹ, vòng tay sẻ chia của bạn bè. Có câu chuyện khiến người đọc mỉm cười, có câu chuyện lại làm thổn thức, nhưng tất cả đều thắp sáng giá trị nhân văn giản dị và bền lâu.

Các đại biểu, nhân vật trong sách chia sẻ. Ảnh: H.T

Trong tập tản văn, dường như tác giả đã cho mình một khoảng lùi đủ xa để chiêm nghiệm, để sống chậm hơn cùng ký ức, rồi viết ra bằng sự chân thành. Đó không chỉ là những hồi ức cá nhân, mà còn là cách ông gửi gắm quan niệm sống – trân quý tình người, trân trọng những khúc quanh co đã từng trải qua, để càng thấm thía hơn giá trị của lòng nhân ái trong đời.

Viết bài mở đầu cho cuốn tản văn, Tiến sĩ Nguyễn Đức Mậu (Viện Văn học) bày tỏ: “Cuốn sách này ít nhiều cung cấp cho người đọc thông tin về thời hiện tại, về chữ tình ở các mối quan hệ khác nhau của một thời đã và đang tiếp diễn. Tri ân, tri kỷ, tri nhận là những gì không chỉ là lời nhắn gửi của tác giả Tô Phán vào các trang sách của mình, mà nó cũng là loại tư liệu sống động mang đậm chất nhân văn”.

Cuốn tản văn “10h sáng Chủ Nhật” vì thế là khoảng thời gian lắng lại tìm về những giá trị trân quý của cuộc sống.

Yên Nga