11 bản thảo sách giáo khoa không đạt yêu cầu

Bộ GDĐT cho biết, không lo thiếu SGK cho Chương trình GDPT mới.

Chỉ có 38/49 cuốn đạt yêu cầu

Cụ thể, sau khi kết thúc vòng 2 (vào chiều ngày 8-10), Hội đồng thẩm định quốc gia tiếp tục loại thêm 2 bản thảo sách giáo khoa (SGK). Tính ra có 38/49 bản thảo SGK đạt yêu cầu và đáp ứng đủ 9 môn học. Bộ GDĐT cho hay, không lo thiếu SGK lớp 1 vào năm 2020 khi thực hiện Chương trình GDPT mới.

Điều khiến dư luận quan tâm là trong số những bản thảo SGK không đạt, có sách Đạo đức lớp 1 của GS Hồ Ngọc Đại. Theo kết luận của Hội đồng, so với vòng 1, bản mẫu SGK vòng 2 đã được chỉnh sửa khá nhiều. Tuy nhiên, nhiều nội dung chỉnh sửa chưa đảm bảo đúng, chính xác theo các góp ý sửa chữa của Hội đồng thẩm định vòng 1, đặc biệt là các góp ý của Hội đồng về bám sát yêu cầu cần đạt của chương trình môn học, phương pháp giáo dục và đánh giá kết quả giáo dục trong SGK về cấu trúc bài học. Bản mẫu SGK vòng 2 vẫn còn nhiều lỗi cần phải đầu tư nhiều thời gian để điều chỉnh, hoàn thiện. Như vậy ở thời điểm hiện tại, bản mẫu SGK chưa đáp ứng được các quy định của Thông tư 33 chương trình giáo dục phổ thông tổng thể và chương trình môn Đạo đức lớp 1.

Trước đó, sau thẩm định vòng 1, có 9 bản thảo bị đánh giá không đạt. Tổng cộng đến thời điểm này, 11 bản thảo không đạt gồm: môn Tiếng Việt: 1/6 bản thảo; môn Toán: 1/6 bản thảo; môn Giáo dục thể chất: 3/4 bản thảo; Hoạt động trải nghiệm: 3/6 bản thảo; môn Tự nhiên - Xã hội: 2/5 bản thảo; môn Đạo đức: 1/6 bản thảo.

Theo ông Nguyễn Hữu Độ-Thứ trưởng Bộ GDĐT, những bản thảo không đạt yêu cầu thường là không tuân thủ theo thời lượng chương trình quy định. Những bản thảo không đạt ở vòng 2 thường là các tác giả có sửa chữa nhưng vẫn chưa đạt theo yêu cầu của Hội đồng thẩm định. Với những bản thảo bị loại, Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ cho biết, nhiều tác giả mong muốn tiếp tục chỉnh sửa để đưa Hội đồng thẩm định lại lần nữa. Ông Độ hi vọng, các tác giả sửa để đưa thẩm định kịp trong tháng 11 vì cần thời gian để xuất bản SGK vào năm tới.

Quy trình chặt chẽ, khách quan

Đánh giá về tình hình thẩm định SGK lớp 1 theo Chương trình GDPT mới, ông Thái Văn Tài-Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học (Bộ GDĐT) cho biết: Bộ đã tiếp nhận các bản mẫu SGK từ 3 đơn vị đề nghị thẩm định, gồm NXB Giáo dục Việt Nam, NXB ĐH Sư phạm, NXB ĐH Sư phạm TP Hồ Chí Minh. Qua quá trình rà soát, kiểm tra và đối chiếu với quy định tại Thông tư số 33, Bộ GDĐT đã tiếp nhận các bộ sách được đề nghị thẩm định đối với 9 môn học ở lớp 1 với 49 bản thảo. Trong đó, môn Tiếng Việt: 6 bản thảo; môn Toán: 6 bản thảo; môn Đạo đức: 6 bản thảo; môn Tự nhiên-Xã hội: 5 bản thảo; môn Giáo dục thể chất: 4 bản thảo; môn Nghệ thuật (Âm nhạc): 5 bản thảo; môn Nghệ thuật (Mĩ thuật): 5 bản thảo; Hoạt động trải nghiệm: 6 bản thảo; môn Tiếng Anh: 6 bản thảo.

Quy trình làm việc của Hội đồng thẩm định là mỗi thành viên nhận bản thảo SGK từ Ban Tổ chức và nghiên cứu độc lập (15 ngày). Sau đó, Hội đồng làm việc tập trung để thảo luận (7 ngày gồm các nội dung: Nghe tác giả báo cáo, thảo luận tập trung công khai về bản thảo sách giáo khoa, công bố kết quả trực tiếp cho tác giả để tác giả biết nội dung chi tiết đánh giá của Hội đồng để thảo luận tiếp thu và chỉnh sửa). Hội đồng thẩm định SGK được thực hiện theo 2 vòng và kết luận ở 3 mức: đạt; đạt nhưng cần sửa chữa; không đạt.

Theo ông Tài, kế hoạch thẩm định đang thực hiện đảm bảo đúng tiến độ và đúng quy định. Dự kiến trong tháng 10 này, Bộ GDĐT sẽ công bố kết quả thẩm định của các Hội đồng để các địa phương lựa chọn SGK theo đúng thẩm quyền. Sau khi tiếp nhận biên bản từ các Hội đồng, Bộ GDĐT cũng đã thông báo kết quả thẩm định đến các NXB đề nghị thẩm định theo tinh thần: Đối với những bộ sách được đánh giá ở mức “không đạt”, hướng dẫn các tổ chức, cá nhân nếu có nguyện vọng tiếp tục biên soạn SGK thì bản mẫu SGK phải được xây dựng lại để tổ chức thẩm định, như thẩm định lần đầu.

Theo đánh giá của Bộ GDĐT, kết quả thẩm định vừa qua cho thấy, nhiều bản mẫu SGK được các tác giả xây dựng công phu, cẩn thận, tâm huyết trên cơ sở tuân thủ định hướng đổi mới của chương trình. Đặc biệt có nhiều tác giả tuổi cao, sức khỏe đã yếu nhưng với tinh thần chăm lo cho thế hệ trẻ, tâm huyết với sự nghiệp giáo dục đã nghiên cứu và biên soạn các bản thảo sách giáo khoa theo Chương trình mới. Nhiều bản mẫu sách giáo khoa có quan điểm biên soạn riêng, cấu trúc sách mới, hiện đại, tiếp cận với cách biên soạn sách của các nước tiên tiến trên thế giới nhưng vẫn bảo đảm phù hợp với điều kiện nhà trường và học sinh tiểu học Việt Nam; bảo đảm tính “mở”, linh hoạt, tạo điều kiện cho giáo viên phát huy tính chủ động, sáng tạo.

Bên cạnh những bản mẫu SGK được xếp loại “đạt nhưng cần sửa chữa”, có những bản mẫu SGK được xếp loại “không đạt” do chưa đáp ứng được các quy định của Chương trình GDPT mới (theo Thông tư số 32) và các quy định tại Thông tư số 33. Hầu hết đơn vị đề nghị thẩm định có bản mẫu SGK xếp loại “không đạt” đều có nguyện vọng và gửi đơn đề nghị về Bộ để được tiếp tục chỉnh sửa, biên soạn lại để tiếp tục trình thẩm định.

Trước những băn khoăn của dư luận, thậm chí là cả từ phía Trung tâm Công nghệ giáo dục với những bản SGK do GS Hồ Ngọc Đại chủ biên, xung quanh việc những bản SGK bị loại sau 2 vòng, ông Thái Văn Tài cho rằng: Việc các nhóm tác giả có cách tiếp cận nội dung khác nhau đó chính là sự sáng tạo, đa dạng, nhưng cốt lõi vẫn phải bám sát chương trình đã ban hành, tuân thủ nguyên tắc nhất quán trong các bộ sách từ lớp 1 - 12. Tuy nhiên, ông Tài cũng bày tỏ quan điểm tôn trọng sự dân chủ trong quy trình thẩm định SGK, tôn trọng ý kiến của Hội đồng thẩm định và tác giả. Trường hợp Hội đồng và nhóm tác giả SGK không có tiếng nói chung thì cả hai bên (Hội đồng và tác giả) đều có quyền đề nghị Bộ GDĐT mời một lực lượng thứ ba làm việc độc lập để có một đánh giá khách quan. Ông Thái Văn Tài cũng cho biết các sách không đạt ở đợt này, nếu sửa chữa theo những góp ý của Hội đồng thẩm định thì có thể đăng ký thẩm định lại vào tháng 11/2019.

* Quy trình làm việc của Hội đồng thẩm định là mỗi thành viên nhận bản thảo SGK từ Ban Tổ chức và nghiên cứu độc lập (15 ngày). Sau đó, Hội đồng làm việc tập trung để thảo luận (7 ngày gồm các nội dung: Nghe tác giả báo cáo, thảo luận tập trung công khai về bản thảo sách giáo khoa, công bố kết quả trực tiếp cho tác giả để tác giả biết nội dung chi tiết đánh giá của Hội đồng để thảo luận tiếp thu và chỉnh sửa). Hội đồng thẩm định SGK được thực hiện theo 2 vòng và kết luận ở 3 mức: đạt; đạt nhưng cần sửa chữa; không đạt.

* Điều được dư luận quan tâm là trong số những bản thảo SGK không đạt, có sách Đạo đức lớp 1 của GS Hồ Ngọc Đại. Theo kết luận của Hội đồng, so với vòng 1, bản mẫu SGK vòng 2 đã được chỉnh sửa khá nhiều. Tuy nhiên, nhiều nội dung chỉnh sửa chưa đảm bảo đúng, chính xác theo các góp ý sửa chữa của Hội đồng thẩm định vòng 1, đặc biệt là các góp ý của Hội đồng về bám sát yêu cầu cần đạt của chương trình môn học, phương pháp giáo dục và đánh giá kết quả giáo dục trong SGK về cấu trúc bài học. Trước đó, sau thẩm định vòng 1, có 9 bản thảo bị đánh giá không đạt. Tổng cộng đến thời điểm này, 11 bản thảo không đạt gồm: môn Tiếng Việt: 1/6 bản thảo; môn Toán: 1/6 bản thảo; môn Giáo dục thể chất: 3/4 bản thảo; Hoạt động trải nghiệm: 3/6 bản thảo; môn Tự nhiên - Xã hội: 2/5 bản thảo; môn Đạo đức: 1/6 bản thảo.

Minh Quang