17 nghìn tấn rác thải ngập tràn Vương quốc Anh giữa bối cảnh đình công thu gom rác

Will Timms không còn xa lạ gì với những góc khuất của Birmingham. Là một chuyên gia diệt côn trùng, ông dành cả ngày rong ruổi khắp các khu phố, đối mặt với chuột, gián và vô vàn sinh vật không mong muốn. Thế nhưng, trong những tuần gần đây, công việc của ông trở nên bận rộn đến mức quá tải – và nguyên nhân không đâu khác chính là… rác.

Khoảng 17.000 tấn rác thải đang chất đống trên các tuyến đường ở Birmingham – thành phố lớn thứ hai Vương quốc Anh – sau nhiều tuần người thu gom rác đình công để phản đối chính sách tiền lương. Những chiếc túi rác chồng chất trên vỉa hè, chuột đào hang giữa những đống phế thải, và mùi hôi thối len lỏi vào từng ngóc ngách.

“Không thể tưởng tượng nổi mùi hôi ấy,” Timms chia sẻ với CNN. “Thức ăn thối rữa, giòi lúc nhúc bò ra từ các túi rác bị vỡ, mọi thứ như một cơn ác mộng".

Ở các khu dân cư như Sparkhill hay Balsall Heath, chuột cống to gần bằng mèo đi lại công khai giữa phố. Một người qua đường, Abid, chỉ biết lắc đầu ngao ngán: “Năm 2025 rồi, đây là nước Anh cơ mà. Tại sao lại ra nông nỗi này?”.

Nguyên nhân khủng hoảng rác thải bắt nguồn từ một tranh chấp dai dẳng giữa Hội đồng thành phố và khoảng 400 công nhân thu gom rác. Họ đình công để phản đối quyết định loại bỏ một số vị trí trong bộ máy, điều mà công đoàn Unite cho rằng đã khiến nhiều người bị giáng chức và mất đến 8.000 bảng mỗi năm – tương đương hơn 17.000 đô la Mỹ trong trường hợp xấu nhất.

Hội đồng thành phố bác bỏ con số này, khẳng định đã cung cấp cơ hội đào tạo lại và chuyển đổi vị trí công tác, đồng thời nhấn mạnh không ai bị cắt giảm thu nhập. Dù vậy, cuộc đình công đã bước sang tháng thứ tư và vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Tình hình nghiêm trọng đến mức Hội đồng phải tuyên bố một “sự cố lớn” – bước đi pháp lý cho phép triển khai thêm xe rác để ứng phó khẩn cấp.

Với Timms, khối lượng công việc tăng đột biến – lượng cuộc gọi về chuột trong nhà dân tăng hơn 50%. “Giờ chúng tôi không thể xử lý hết, tôi phải chia bớt cho các công ty khác", ông nói. “Bọn chuột chẳng khác gì đang sống trong khách sạn năm sao".

Song cuộc khủng hoảng này không chỉ nằm ở đống rác. Nó phản ánh một sự thật cay đắng hơn: Birmingham đang rơi vào khủng hoảng tài chính sâu sắc. Cuối năm 2023, thành phố chính thức nộp đơn phá sản theo Điều 114 – một động thái buộc chính quyền ngừng mọi chi tiêu ngoài giáo dục và thu gom rác thải. Một phần nguyên nhân là vụ kiện kéo dài liên quan đến chênh lệch lương theo giới, khiến thành phố phải chi hàng trăm triệu bảng đền bù.

Đó là cú đòn nặng nề lên một thành phố từng là biểu tượng công nghiệp của Anh. Dù được thế giới biết đến nhờ loạt phim “Peaky Blinders” đầy hào nhoáng, Birmingham hiện nay vật lộn với ngân sách cạn kiệt và áp lực dịch vụ ngày càng tăng. Sự suy giảm ngân sách địa phương – hậu quả từ chính sách thắt lưng buộc bụng của chính phủ Anh kể từ năm 2010 – khiến thành phố không còn đủ nguồn lực duy trì hoạt động bình thường.

Theo Viện Nghiên cứu Tài chính, vào giữa năm 2024, tài trợ trung bình từ chính phủ cho mỗi cư dân tại Anh đã giảm 18% so với năm 2010. Birmingham, giống nhiều địa phương khác, đang rơi vào tình trạng hụt hơi.

Và trong hoàn cảnh đó, Will Timms, người đang ngày đêm chiến đấu với lũ chuột và mùi rác, không giấu nổi sự bức xúc. “Tôi thực sự tức giận. Thành phố này đang đổ nát, và điều đó ảnh hưởng tới sức khỏe của mọi người".

Tuy nhiên, giữa những lớp bụi u ám, ông vẫn giữ tình yêu lớn lao dành cho quê hương mình. “Người dân Brummies luôn có sự gắn kết, một tinh thần cộng đồng rất đẹp. Tôi yêu Birmingham – bất chấp mọi khó khăn mà chúng tôi đang đối mặt".

Minh Quân