20 bệnh nền làm tăng nguy cơ diễn tiến nặng khi mắc Covid-19

Trong Quyết định hướng dẫn tạm thời về quản lý người nhiễm Covid-19 tại nhà ban hành ngày 21/8, Bộ Y tế nêu rõ danh mục 20 bệnh nền có nguy cơ làm gia tăng mức độ nặng khi mắc Covid-19. Cụ thể:

1. Đái tháo đường

2. Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và các bệnh phổi khác

3. Ung thư (đặc biệt là các khối u ác tính về huyết học, ung thư phổi và bệnh ung thư di căn khác)

4. Bệnh thận mạn tính

5. Ghép tạng hoặc cấy ghép tế bào gốc tạo máu

6. Béo phì, thừa cân

7. Bệnh tim mạch (suy tim, bệnh động mạch vành hoặc bệnh cơ tim)

8. Bệnh lý mạch máu não

9. Hội chứng Down

10. HIV/AIDS

11. Bệnh lý thần kinh (bao gồm cả chứng sa sút trí tuệ)

12. Bệnh hồng cầu hình liềm, bệnh thalassemia, bệnh huyết học mạn tính khác

13. Hen phế quản

14. Tăng huyết áp

15. Thiếu hụt miễn dịch

16. Bệnh gan

17. Rối loạn do sử dụng chất gây nghiện

18. Đang điều trị bằng thuốc corticosteroid hoặc các thuốc ức chế miễn dịch khác

19. Các bệnh hệ thống

20. Bệnh lý khác đối với trẻ em: tăng áp phổi nguyên hoặc thứ phát, bệnh tim bẩm sinh, rối loạn chuyển hóa di truyền bẩm sinh, rối loạn nội tiết bẩm sinh hoặc mắc phải.

Điều trị bệnh nhân Covid-19 nặng tại Bệnh viện Hồi sức Covid-19 TP.HCM - Ảnh: Trương Thanh Tùng

11 dấu hiệu cảnh báo bệnh tăng nặng, cần báo ngay cho cơ quan y tế

Trong Quyết định, Bộ Y tế cũng hướng dẫn nội dung theo dõi sức khỏe hàng ngày cho F0 điều trị tại nhà. Theo đó, người bệnh cần chú ý theo dõi những vấn đề sau:

- Chỉ số: Nhịp thở, mạch, nhiệt độ, SpO2 (nếu có thể) và huyết áp (nếu có thể).

- Các triệu chứng: Mệt mỏi, ho, ho ra đờm, ớn lạnh/gai rét, viêm kết mạc (mắt đỏ), mất vị giác hoặc khứu giác, tiêu chảy (phân lỏng/đi ngoài); Ho ra máu, thở đốc hoặc khó thở, đau tức ngực kéo dài, lơ mơ, không tỉnh táo; Các triệu chứng khác như: đau họng, nhức đầu, chóng mặt, chán ăn, buồn nôn và nôn, đau nhức cơ,…

Khi phát hiện một trong 11 dấu hiệu dưới đây, phải báo cáo ngay với cơ sở quản lý người nhiễm Covid-19 tại nhà; trạm y tế xã, phường; hoặc trạm y tế lưu động, trung tâm vận chuyển cấp cứu,… để được xử trí cấp cứu và chuyển viện kịp thời:

1) Khó thở, thở hụt hơi, hoặc ở trẻ em có dấu hiệu thở bất thường: thở rên, rút lõm lồng ngực, phập phồng cánh mũi, khò khè, thở rít thì hít vào

2) Nhịp thở

- Người lớn: nhịp thở ≥ 21 lần/phút

- Trẻ từ 1 đến dưới 5 tuổi: Nhịp thở: ≥ 40 lần/phút

- Trẻ từ 5 - dưới 12 tuổi: nhịp thở: ≥ 30 lần/phút

(Lưu ý ở trẻ em: đếm đủ nhịp thở trong 1 phút khi trẻ nằm yên không khóc).

3) SpO2 ≤ 95% (nếu có thể đo), (khi phát hiện bất thường đo lại lần 2 sau 30 giây đến 1 phút, khi đo yêu cầu giữ yên vị trí đo)

4) Mạch nhanh > 120 nhịp/phút hoặc dưới 50 lần/phút

5) Huyết áp thấp: huyết áp tối đa < 90 mmHg, huyết áp tối thiểu < 60 mmHg (nếu có thể đo)

6) Đau tức ngực thường xuyên, cảm giác bó thắt ngực, đau tăng khi hít sâu

7) Thay đổi ý thức: Lú lẫn, ngủ rũ, lơ mơ, rất mệt/mệt lả, trẻ quấy khóc, li bì khó đánh thức, co giật

8) Tím môi, tím đầu móng tay, móng chân, da xanh, môi nhợt, lạnh đầu ngón tay, ngón chân

9) Không thể uống hoặc bú kém/giảm, ăn kém, nôn (ở trẻ em). Trẻ có biểu hiện hội chứng viêm đa hệ thống: Sốt cao, đỏ mắt, môi đỏ, lưỡi dâu tây, ngón tay chân sưng phù nổi hồng ban,...

10) Mắc thêm bệnh cấp tính: sốt xuất huyết, tay chân miệng,...

11) Bất kỳ tình trạng bất ổn nào của người nhiễm Covid-19 mà thấy cần báo cơ sở y tế.

Bộ Y tế và Sở Y tế TP.HCM dự kiến triển khai chương trình thí điểm điều trị có kiểm soát trường hợp mắc Covid-19 tại nhà và cộng đồng từ ngày 25/8 tại TP.HCM.

Trong chương trình, bệnh nhân Covid-19 có triệu chứng ở mức độ nhẹ sẽ được cán bộ y tế tư vấn, giải thích về chương trình, nếu đồng ý tự nguyện tham gia bằng văn bản thì được phát 1 túi thuốc home-based care. Cùng với túi thuốc là tài liệu hướng dẫn chi tiết của Bộ Y tế, Sở Y tế về tự chăm sóc, theo dõi sức khỏe và cách liên lạc với bác sĩ phụ trách, cơ sở y tế trong trường hợp xuất hiện triệu chứng trở nặng.

Sau 5 ngày, tất cả bệnh nhân được xét nghiệm virus SARS-CoV-2 và đánh giá diễn biến bệnh. Trong suốt thời gian 14 ngày, bệnh nhân được theo dõi về triệu chứng của bệnh Covid-19 và các tác dụng phụ nếu có của thuốc.

Việc triển khai cũng như kết quả chương trình được đánh giá bởi các chuyên gia, cán bộ y tế theo một đề cương nghiên cứu khoa học, chặt chẽ (Hội đồng đạo đức trong nghiên cứu y sinh học Quốc gia đã thẩm định, chấp thuận; Bộ Y tế đã phê duyệt).

Ngày 23/8, Bộ Y tế thông tin đã sẵn sàng thuốc kháng virus Molnupiravir cho chương trình thí điểm điều trị F0 tại nhà. Kết quả nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng trong điều trị Covid-19 đã công bố tại một số quốc gia cho thấy, thuốc khả quan về tính an toàn, khả năng dung nạp. Molnupiravir giúp giảm tải lượng virus rõ rệt và làm sạch virus ở bệnh nhân thể nhẹ và vừa sau 5 ngày điều trị, giảm tỷ lệ nhập viện, giảm tử vong.

Triều Dương