200.000 nhân viên ngân hàng có thể mất việc vì AI

Tuy nhiên, các lãnh đạo và nhà phân tích ngành ngân hàng cho rằng, AI cũng sẽ hỗ trợ nhân viên ngân hàng làm việc hiệu quả và năng suất hơn, giúp cải thiện lợi nhuận.

Nhiều công việc mang tính thường xuyên và lặp đi lặp lại ở các ngân hàng có thể bị cắt giảm vì có thể tự động hóa nhờ AI. Ảnh: Perigon

Những người làm công việc lặp đi lặp lại dễ bị thay thế

Theo báo cáo khảo sát công bố hồi tuần trước của BI, các giám đốc công nghệ và thông tin ở các ngân hàng toàn cầu, trong đó có Citigroup, JPMorgan Chase, Goldman Sachs sẽ cắt giảm trung bình 3% lực lượng lao động, tương đương 200.000 việc làm trong 3-5 năm tới khi AI đảm nhiệm các công việc do con người thực hiện.

Tomasz Noetzel, nhà phân tích cấp cao của BI và là tác giả của báo cáo cho biết, nhân viên ở các bộ phận hành chính (back office), hỗ trợ trực tiếp kinh doanh (middle office) và vận hành (operations), nơi nhân viên thường làm các nhiệm vụ lặp đi lặp lại, có khả năng chịu rủi ro bị AI thay thế cao nhất. Bộ phận dịch vụ khách hàng có thể chứng kiến những thay đổi lớn khi các bot AI quản lý các chức năng liên quan đến khách hàng.

Các vị trí liên quan đến phân tích dữ liệu, đánh giá xu hướng tài chính và đánh giá rủi ro cũng đặc biệt dễ bị tổn thương vì các hệ thống AI có thể xử lý lượng thông tin khổng lồ và tạo ra thông tin chi tiết với tốc độ vượt xa khả năng của con người.

Trong quá trình thử nghiệm các công cụ AI, một số ngân hàng lớn ở Phố Wall nhận thấy, AI có thể thay thế một số lượng nhất định của nhóm phân tích dữ liệu. Khi đặt ra cùng một câu hỏi, AI nhanh chóng trả lời trong vài giầy trong khi nhà phân tích dữ liệu có thể mất nhiều giờ, thậm chỉ cả tuần để phản hồi.

Gần 25% trong số 93 giám đốc công nghệ và thông tin ở các ngân hàng tham gia cuộc khảo sát của BI dự đoán, AI có thể giúp họ cắt giảm lên đến 5-10% tổng số nhân viên.

Kết quả khảo sát báo hiệu những thay đổi sâu rộng trong ngành ngân hàng trong những năm tới có thể giúp thu nhập cải thiện đáng kể. Vào năm 2027, các ngân hàng đấu tư toàn cầu ở Phố Wall có thể đạt lợi nhuận trước thuế cao hơn từ 12% đến 17% so với mức bình thường, bổ sung lên tới 180 tỉ đô la Mỹ vào lợi nhuận gộp của nhờ AI thúc đẩy năng suất tăng, theo BI.

80% giám đốc tham gia khảo sát kỳ vọng, AI tạo sinh sẽ tăng năng suất và tăng doanh thu cho các ngân hàng toàn cầu ít nhất 5% trong 3-5 năm tới.

Các ngân hàng toàn cầu đã dành nhiều năm để hiện đại hóa hệ thống công nghệ thông tin trong nỗ lực tăng tốc quy trình và cắt giảm chi phí sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008-2009. Giờ đây, những ngân hàng này đang chạy đua đầu tư thế hệ công cụ AI mới có thể cải thiện năng suất hơn nữa.

AI sẽ giúp chuyển đổi cách làm việc trong ngành ngân hàng

Trong báo cáo hồi tháng 6 năm ngoái, ngân hàng Citi cho biết, AI có khả năng thay thế nhiều việc làm hơn trong ngành ngân hàng so với bất kỳ lĩnh vực nào khác. Theo báo cáo, khoảng 54% công việc trong ngành ngân hàng có tiềm năng cao sẽ được tự động hóa. Trong khi đó, khoảng 12% công việc trong ngành này có thể hiệu quả hơn nhờ sự hỗ trợ của AI.

AI tạo sinh có tiềm năng cách mạng hóa ngành ngân hàng và cải thiện lợi nhuận, theo nhận định của David Griffiths, giám đốc công nghệ của Citi,

Ngay cả khi AI thay thế một số vai trò trong toàn ngành, Citi cho rằng, công nghệ này có thể không dẫn đến việc giảm biên chế tổng thể. Các ngân hàng có thể sẽ cần thuê một nhóm các nhà quản lý AI và các nhân viên tuân thủ để giúp đảm bảo việc sử dụng công nghệ AI tuân thủ các quy định quản lý.

Cuối năm ngoái, Citigroup bắt đầu triển khai các công cụ AI ở 8 nước. Công cụ Citi Assist sẽ tìm kiếm các chính sách và quy trình nội bộ của ngân hàng. Công cụ còn lại, Citi Stylus có thể tóm tắt, so sánh hoặc tìm kiếm nhiều tài liệu cùng một lúc. Khoảng 140.000 nhân viên sẽ có quyền truy cập vào các công cụ này.

Nhiều lãnh đạo và nhà phân tích ngân hàng nhấn mạnh, công nghệ AI sẽ làm chuyển đổi các vai trò công việc, chứ không thay thế hoàn toàn.

“Bất kỳ công việc nào liên quan đến các nhiệm vụ thường xuyên, lặp đi lặp lại đều có nguy cơ bị AI thay thế. Thế nhưng, AI sẽ không loại bỏ hoàn toàn các công việc này thay vào đó sẽ dẫn đến sự chuyển đổi lực lượng lao động”, Noetzel lưu ý.

Sự chuyển đổi này định hình lại cách làm việc, đòi hỏi nhân viên ngân hàng phải thích ứng bằng cách học các kỹ năng mới và tập trung vào những nhiệm vụ mà khả năng phán đoán và sáng tạo của con người vẫn không thể thay thế được.

Phát biểu tại một cuộc hội thảo về AI hồi tháng 11 năm ngoái, Teresa Heitsenrether, giám đốc dữ liệu và phân tích của JPMorgan, cho biết việc ngân hàng này áp dụng AI tạo sinh cho đến nay giúp nhân viên làm việc hiệu quả hơn, chứ không thay thế.

Đại diện của các ngân hàng Goldman, Morgan Stanley, Deutsche Bank lưu ý, còn quá sớm để bình luận về những thay đổi cụ thể trong công việc của ngành ngân hàng khi AI được triển khai rộng rãi. Tuy nhiên, hãng tư vấn Accenture ước tính, AI có thể thay thế hoặc bổ sung gần ¾ số giờ làm việc của nhân viên trên toàn ngành ngân hàng

Trong thư gửi cho cổ đông hồi tháng 4-2024, Jamie Dimon, CEO của JPMorgan Chase cảnh báo, AI “có thể làm giảm một số loại công việc hoặc vai trò nhất định”. Ông coi công nghệ là một trong những vấn đề quan trọng nhất mà ngân hàng lớn nhất Mỹ đang đối mặt và so sánh tác động của sự phổ cập AI trong ngành ngân hành với tác động của sự xuất hiện máy in, động cơ hơi nước, điện, máy tính và internet.

Theo Bloomberg, Forbes, NY Times

Khánh Lan