28 ngày cứu sống ngoạn mục mẹ con sản phụ bị hội chứng HELLP

Sản phụ D.T.N.P (38 tuổi) được chuyển đến Bệnh viện Từ Dũ ngày 29.11 với chẩn đoán có con lần 4, thai 29 tuần, tiền sản giật nặng kèm hội chứng HELLP (tán huyết, tăng men gan, giảm tiểu cầu), suy thận cấp kèm tràn dịch đa màng.

TS-BS Bùi Chí Thương - Trưởng khối Sản, Bệnh viện Nhân dân Gia Định (phải) thăm hỏi tình hình sức khỏe bệnh nhân - Ảnh: BVCC

Ngay lập tức, chị P. được chỉ định mổ lấy thai cấp cứu. Bé trai sinh non chỉ nặng 650 gam, được chuyển khoa sơ sinh chăm sóc đặc biệt.

Tuy nhiên, sau mổ, tình trạng suy thận cấp của sản phụ tiến triển nặng, kèm tổn thương phổi lan tỏa hai bên và suy hô hấp. Bệnh nhân được hội chẩn liên viện với các chuyên gia tim mạch, sản khoa. Ngày 1.12, sản phụ được chuyển đến Bệnh viện Nhân dân Gia Định để can thiệp hồi sức tim mạch chuyên sâu.

ThS-BS Giang Minh Nhật - Trưởng đơn vị Hồi sức tích cực tim mạch, Bệnh viện Nhân dân Gia Định cho biết lúc ấy bệnh nhân bị suy hô hấp diễn tiến nguy hiểm đến tính mạng (hội chứng nguy kịch hô hấp cấp), không đáp ứng thở máy xâm lấn, tổn thương phổi trên X-quang ngực chiếm hơn 80% thể tích phổi.

Sản phụ P. được can thiệp VV-ECMO (oxy hóa máu màng ngoài cơ thể) cấp cứu vì suy hô hấp giảm oxy máu kháng trị. Sau can thiệp VV-ECMO và lọc máu liên tục 14 ngày, tình trạng suy hô hấp và tổn thương thận cấp của sản phụ P. hồi phục ngoạn mục, tình trạng tổn thương gan, giảm tiểu cầu và tán huyết đều bớt, phục hồi tích cực.

“Hội chứng nguy kịch hô hấp cấp (ARDS) chiếm khoảng 8% bệnh nhân có hội chứng HELLP nặng, với nguy cơ tử vong xấp xỉ 50%. Can thiệp ECMO ở sản phụ có hội chứng HELLP thường có nguy cơ chảy máu trong quá trình thủ thuật và theo dõi rất cao do số lượng tiểu cầu trong máu giảm nặng, đòi hỏi cần có chiến lược điều trị kháng đông hợp lý. Sau 28 ngày đêm được các bác sĩ điều trị tích cực, đến hôm nay (28.12) sản phụ đã được xuất viện với tình trạng sức khỏe ổn định”, bác sĩ Giang nói.

TS-BS Bùi Chí Thương - Trưởng khối Sản, Bệnh viện Nhân dân Gia Định cho biết hội chứng HELLP là một biến chứng hiếm chiếm 0,1 - 1% các trường hợp mang thai, nhưng rất nguy hiểm trong thai kỳ, bao gồm tán huyết, tăng men gan, giảm tiểu cầu. Hội chứng HELLP thường ở sản phụ có tăng huyết áp trong quá trình mang thai. Tỷ lệ tử vong bởi hội chứng HELLP giảm trong những năm gần đây rất thấp do có nhiều tiến bộ kỹ thuật hiện đại cùng sự phối hợp giữa chuyên ngành sản khoa và hồi sức. Hội chứng này thường xuất hiện trong 3 tháng cuối thai kỳ, nhưng có thể xảy ra sớm hơn, hoặc sau khi sinh. Đối tượng có nguy cơ cao mắc là phụ nữ trên 35 tuổi, người béo phì, tiền sử mắc các bệnh tiểu đường hoặc bệnh thận, huyết áp cao trong thai kỳ; tiền sử mắc tiền sản giật trước khi sinh…

Hội chứng HELLP thường biểu hiện các triệu chứng: phù chân, tăng huyết áp, thai trên 20 tuần, ngoài ra còn có các triệu chứng đi kèm như đau thượng vị, đau đầu, mờ mắt, dễ bị kích thích, tăng phản xạ, buồn nôn, nôn, vàng da, xuất huyết dưới da. Hội chứng HELLP xảy ra ở khoảng 4 - 12% bệnh nhân tiền sản giật, khoảng 30% trường hợp xuất hiện trong những tuần đầu sau sinh.

“Hội chứng HELLP rất dễ nhầm lẫn với các bệnh lý nội khoa như: bệnh lý tiêu hóa gan mật, bệnh lý thận, bệnh lý tim mạch… Phân biệt các bệnh lý này cần phối hợp lâm sàng và cận lâm sàng. Vì thế, sản phụ khi gặp các triệu chứng trên cần đến bác sĩ chuyên khoa sản để được chẩn đoán và can thiệp kịp thời”, bác sĩ Thương khuyến cáo.

Hồ Quang