2K7 đi làm thêm: Tỉnh táo nhận diện đâu là cơ hội, đâu là rủi ro tiềm ẩn

Mùa tựu trường cũng là lúc chuẩn bị bước vào hành trình hoàn toàn mới. Bên cạnh việc làm quen với môi trường học tập hoàn toàn khác biệt so với cấp Ba, chuyện đi làm thêm để trải nghiệm hay trang trải sinh hoạt phí cũng trở thành đề tài nóng. Trên mạng xã hội, tranh luận diễn ra với câu hỏi: Có nên sớm? Có ý kiến cho rằng chưa cần vội, bởi nền tảng kiến thức mới là quan trọng nhất. Nhưng cũng không ít bạn chọn "ra trận" sớm để học hỏi và va chạm thực tế.

Góc nhìn từ những trải nghiệm trái ngược

Công Thịnh, tân sinh viên 2K7 ngành Truyền thông đa phương tiện, chia sẻ rằng bạn đã bắt đầu đi làm trong tháng 8. Công Thịnh may mắn khi tìm được một công việc tại quán cà phê có môi trường thân thiện và chủ quán sẵn sàng tạo điều kiện.

Ngoài việc phục vụ, Thịnh còn được thử sức với những nhiệm vụ liên quan đến chuyên ngành học, như quản lý hình ảnh, làm nội dung cho fanpage và lên kế hoạch sự kiện. "Mình coi đây như một cơ hội trải nghiệm sớm với nghề, để hiểu rõ hơn ngành mình đang theo đuổi", Công Thịnh cho biết.

Công Thịnh cho biết đi làm thêm giúp bạn học cách kiềm chế cảm xúc và nâng cao khả năng giao tiếp.

Khác với Công Thịnh, Nguyễn Phi Hùng (sinh viên 2K5) lại "ăn" cú sốc ngay lần đầu đi làm. Không ký hợp đồng, chỉ thỏa thuận miệng và nhận lương theo tuần, Hùng nhanh chóng rơi vào cảnh "dở khóc dở cười". Tuần đầu được trả đủ, nhưng những tuần sau, chủ quán liên tục khất lần, viện cớ kỷ luật và hiệu suất. Kết quả, sau một tháng nghỉ việc, số lương còn lại vẫn "bặt vô âm tín". "Mình rút ra bài học: lần đầu đi làm phải kỹ về hợp đồng, rõ ràng trách nhiệm, lương thưởng và các khoản phạt. Không thể chủ quan, kể cả khi trước đó từng có trải nghiệm ổn", Hùng chia sẻ.

Cạm bẫy mang tên "cơ hội"

Đinh Văn Tiến, hiện là chuyên viên Marketing, vẫn nhớ rất rõ lần va vấp đầu đời khi mới vào giảng đường. Nhận được tin nhắn mời tham gia một dự án khởi nghiệp "nghe như mơ" về trí tuệ nhân tạo và mô hình bền vững, Tiến cảm thấy vô cùng hứng khởi. Một sinh viên năm nhất non kinh nghiệm, việc được tiếp cận một dự án lớn tưởng như là cơ hội hiếm có.

Đinh Văn Tiến cũng chia sẻ trải nghiệm cá nhân trên TikTok với nhiều clip "lên xu hướng".

Khi gặp trực tiếp, Tiến lập tức thấy điều bất thường: những lời hứa hẹn viển vông về cuộc sống nhàn hạ, du lịch khắp nơi, cùng màn "tung hô" từ những người trong cuộc. Hóa ra, tất cả chỉ là chiêu trò của một mô hình , nhắm thẳng vào sinh viên mới nhập học. May mắn dừng lại kịp thời, Tiến thoát khỏi cảnh mất tiền, mất thời gian. Trải nghiệm ấy trở thành hồi chuông cảnh báo, để sau này anh luôn tự nhắc mình: "Không có gì trên đời này miễn phí và dễ dàng cả".

Đi làm thêm mở ra nhiều điều mới mẻ, từ kỹ năng giao tiếp đến kinh nghiệm thực tế. Tuy vậy, đằng sau những lời mời gọi hấp dẫn vẫn có không ít : công việc thiếu minh bạch, lương không rõ ràng, hay những "dự án" trá hình.

Với tân sinh viên, sự háo hức thôi chưa đủ. Các bạn trẻ cần biết cách tự bảo vệ: tìm hiểu kỹ trước khi nhận việc, đọc rõ thỏa thuận, và sẵn sàng lên tiếng khi quyền lợi bị ảnh hưởng. Trưởng thành không nằm ở việc đi làm thêm nhiều đến đâu, mà ở khả năng nhận diện đâu là trải nghiệm đáng giá, đâu là thứ nên tránh xa.