3,5 triệu người Việt mắc căn bệnh có tỉ lệ tử vong hàng đầu

Bộ Y tế vừa tổ chức hội thảo triển khai Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị đái tháo đường (ĐTĐ) type 2 với sự tham dự của các chuyên gia, cán bộ y tế đang làm công tác điều trị. Theo PGS-TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế), các bệnh không lây nhiễm đang ngày một gia tăng và ngày càng trẻ hóa. "Cuộc chiến với các bệnh không lây nhiễm đang gia tăng cũng không kém gì cuộc chiến với dịch Covid-19" - PGS Khuê nói. ĐTĐ là một trong những bệnh không lây nhiễm phổ biến trên toàn cầu. Bệnh ĐTĐ gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm, là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh tim mạch, mù lòa, suy thận và cắt cụt chi.

Người mắc ĐTĐ đang ngày càng trẻ hóa

Thế giới hiện có 463 triệu người độ tuổi 20-79, tương đương 1/11 người lớn đang sống với bệnh ĐTĐ trong năm 2019. Dự đoán vào năm 2045, con số này sẽ tăng khoảng 700 triệu người, tương đương 1/10 người lớn có bệnh ĐTĐ. Tuy nhiên, gần một nửa số người đang sống với bệnh ĐTĐ không được chẩn đoán, chiếm 46,5%, tỉ lệ này ở khu vực Tây Thái Bình Dương là 52,1%. Ước tính hơn 4 triệu người trong độ tuổi từ 20-79 đã tử vong vì các nguyên nhân liên quan đến ĐTĐ trong năm 2019.

PGS-TS Lương Ngọc Khuê cho biết các bệnh không lây nhiễm, trong đó có ĐTĐ, đang ngày một gia tăng và ngày càng trẻ hóa.

Tại Việt Nam, theo ước tính của Bộ Y tế, đối với người tuổi từ 20-79, bệnh ĐTĐ sẽ tăng khoảng 78,5% trong giai đoạn 2017 - 2045 (từ 3,53 triệu người năm 2017 tăng lên 6,3 triệu người năm 2045). Tỉ lệ người mắc ĐTĐ tăng nhanh và ngày càng trẻ hóa. Rất nhiều người ở độ tuổi 25-30 mắc ĐTĐ mà không biết. Đây là căn bệnh có diễn tiến âm thầm nhưng nguy hiểm. Tỉ lệ tử vong đứng thứ 3 trong các bệnh không lây nhiễm.

Để tăng cường chất lượng và chuẩn hóa công tác chuyên môn chẩn đoán, điều trị ĐTĐ, năm 2017, Bộ Y tế đã ban hành Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị ĐTĐ. Tiếp đó, Bộ Y tế đã triển khai cập nhật Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị ĐTĐ type 2 theo khuyến cáo cập nhật năm 2020 của Hiệp hội Đái tháo đường thế giới. Hiệp hội Đái tháo đường Mỹ...

Lấy mẫu xét nghiệm tầm soát bệnh đái tháo đường cho người dân Ảnh: Thúy Quỳnh

Bổ sung nhiều hướng dẫn mới

GS-TS Trần Hữu Dàng, Chủ tịch Hội Nội tiết - ĐTĐ Việt Nam, cho biết để kiểm soát ĐTĐ tốt, người bệnh không chỉ sử dụng thuốc mà cần phải quan tâm đến vấn đề dinh dưỡng. Do đó, hướng dẫn mới bổ sung thêm nhiều nội dung về bổ sung dinh dưỡng; bổ sung phác đồ quản lý bệnh nhân tăng glucose máu ở bệnh nhân nội trú không có biển chứng cấp bao gồm: bệnh nhân mắc bệnh nguy kịch, bệnh nhân nặng không nguy kịch, bệnh nhân sử dụng thuốc hạ glucose huyết không phải insulin, bệnh nhân có dùng glucocorticoid và bệnh nhân chu phẫu.

Hướng dẫn cũng phân mức độ và xử trí hạ đường huyết - một biến chứng cấp tính thường gặp ở bệnh nhân ĐTĐ và là rào cản lớn trong việc kiểm soát đường huyết đạt mục tiêu; cập nhật chẩn đoán và điều trị biến chứng cấp tính của ĐTĐ: nhiễm toan ketone, nhiễm toan lactic và tăng áp lực thẩm thấu; phòng ngừa và kiểm soát biến chứng mạn tính bao gồm biến chứng vi mạch.

Hướng dẫn sử dụng insulin kiểm soát ĐTĐ trong thời kỳ mang thai giúp phòng tránh các tác động bất lợi của tăng đường huyết đối với mẹ và con trong thai kỳ cũng như sau khi mẹ sinh con, đồng thời vẫn bảo đảm sự tăng trưởng và phát triển bình thường của thai nhi. Cũng theo hướng dẫn mới này, Bộ Y tế khuyến cáo các bác sĩ theo dõi đường huyết mao mạch chỉ định với bệnh nhân nội trú, ngoại trú, ĐTĐ thai kỳ và đo dường huyết liên tục.

Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị ĐTĐ type 2 đề cao tầm quan trọng của việc cá thể hóa điều tri, đưa ra những tư vấn thay đổi lối sống bao gồm luyện tập thể lực và dinh dưỡng, bổ sung phác đồ quản lý bệnh nhân, phòng ngừa và kiểm soát điều trị biến chứng cấp tính...

Khánh Anh