3 nhà khoa học Mỹ nhận giải Nobel Hóa học năm 2023

Chủ nhân của giải Nobel Hóa học 2023 (từ trái qua): Moungi Bawendi, Louis Brus và Alexei Ekimov Ảnh: Nobel Prize.

Nghiên cứu độc lập với nhau, ông Ekimov và ông Brus đã thành công trong việc tạo ra các chấm lượng tử, còn ông Bawendi đã cách mạng hóa ngành sản xuất hóa chất.

Chấm lượng tử hiện nay được sử dụng trong chiếu sáng màn hình máy tính và màn hình tivi dựa trên công nghệ QLED. Chúng cũng tạo thêm sắc thái cho ánh sáng của một số đèn LED. Các nhà hóa sinh cũng như bác sĩ sử dụng chúng để lập bản đồ mô sinh học.

Ông Bawendi là giáo sư tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT). Ông Bawendi sinh ra ở Paris và lớn lên ở Pháp, Tunisia và Mỹ. Ông Bawendi thực hiện nghiên cứu sau tiến sĩ dưới sự hướng dẫn của Brus sau đó gia nhập MIT vào năm 1990 và trở thành giáo sư vào năm 1996.

Ông Brus là giáo sư danh dự tại Đại học Columbia. Ông được AT&T Bell Labs thuê vào năm 1972, nơi ông đã làm việc 23 năm và dành phần lớn thời gian để nghiên cứu về các tinh thể nano.

Ông Ekimov hiện làm việc cho Nanocrystals Technology Inc. Ông Ekimov sinh ra ở Liên Xô cũ làm việc cho Viện Quang học bang Vavilov trước khi chuyển đến Mỹ. Năm 1999, ông Ekimov được bổ nhiệm làm Nhà khoa học Trưởng tại Nanocrystals Technology Inc.

Là giải Nobel thứ 3 trong năm nay, giải Nobel Hóa học tiếp nối các giải thưởng về Y Sinh và Vật lý được công bố ngày 2 và 3/10.

Được thành lập theo di chúc của nhà hóa học, người phát minh ra thuốc nổ người Thụy Điển Alfred Nobel, các giải thưởng dành cho thành tựu về khoa học, văn học và hòa bình đã được trao kể từ năm 1901 với một vài lần bị gián đoạn, chủ yếu do chiến tranh thế giới. Giải Nobel kinh tế là giải thưởng bổ sung sau này do Ngân hàng Trung ương Thụy Điển tài trợ.

Giải Nobel Hóa học năm 2022 đã thuộc về các nhà khoa học Carolyn Bertozzi, Morten Meldal và Barry Sharpless vì công trình tiên phong trong lĩnh vực “hóa học nhấp chuột”, khám phá ra các phản ứng cho phép các phân tử kết hợp với nhau để tạo ra các hợp chất mới.

Hà Anh