30 năm Giải thưởng Quả bóng vàng Việt Nam: Từ không thể đến có thể

Năm 1995, Giải thưởng Quả bóng vàng Việt Nam được Báo SGGP khởi xướng từ niềm tin và hy vọng của những người làm báo đối với bóng đá nước nhà. Thời điểm đó, bóng đá Việt Nam chưa có gì cả. Giải bóng đá nữ, futsal hay những giải đấu tuổi U dành cho các cầu thủ trẻ… đều ở thế zero - chưa có gì. Đội tuyển bóng đá Việt Nam cũng chỉ mới lần đầu tiên vượt qua được vòng bảng SEA Games sau 20 năm kể từ ngày thống nhất đất nước. Vậy cơ sở nào để khởi phát Giải thưởng Quả bóng vàng Việt Nam?

Đó là từ một khoảnh khắc: khi tiền đạo Trần Minh Chiến thực hiện cú demi-volley vẽ một đường cong đưa bóng vào lưới Myanmar, ghi bàn thắng vàng trong trận bán kết SEA Games 1995. Đây là bàn thắng vàng đầu tiên trong lịch sử bóng đá Việt Nam ở giải đấu chính thức. Bàn thắng đã đưa bóng đá Việt Nam lần đầu tiên có mặt ở một trận chung kết SEA Games và đó là thời khắc lịch sử của bóng đá Việt. Được tận mắt thưởng thức vẻ đẹp của bàn thắng, bầu không khí rực lửa tại sân bóng và chứng kiến cảnh tượng hàng chục triệu người đổ ra đường ăn mừng chiến thắng khắp đất nước Việt Nam, những người làm báo Báo SGGP được truyền cảm hứng, thăng hoa cảm xúc và ý tưởng về một giải thưởng tôn vinh cầu thủ được ra đời chỉ sau một cuộc điện thoại thảo luận giữa các phóng viên đang tác nghiệp tại Thái Lan với lãnh đạo Báo SGGP tại TPHCM.

Kỳ trao giải đầu tiên năm 1995 được tổ chức đơn sơ và ấm cúng trong hội trường của Báo SGGP. Kỳ trao giải năm 1997 là gala diễn ra ngoài trời, tại khuôn viên hồ bơi Phú Thọ. Đến năm 2001, giải thưởng ghi nhận sự có mặt lần đầu tiên của bóng đá nữ với danh hiệu Quả bóng đồng trao cho danh thủ Lưu Ngọc Mai. Một năm sau, hạng mục dành riêng cho bóng đá nữ ra đời, bên cạnh các hạng mục dành cho cầu thủ trẻ và cầu thủ ngoại xuất sắc có từ năm 2000. Đến năm 2015, với hạng mục dành cho futsal, giải thưởng đã “bao phủ” toàn bộ đời sống bóng đá Việt Nam.

Đồ họa: HỮU VI

30 năm là một chặng đường rất dài đối với một giải thưởng và nhiều thế hệ những người tổ chức của Báo SGGP. Nhìn lại hành trình này, ban tổ chức tự hào khi Giải thưởng Quả bóng vàng Việt Nam nay đã là một phần quan trọng trong hành trình vươn tầm thế giới của bóng đá Việt. Năm 2015, giải thưởng futsal ra đời ở thời điểm đội tuyển futsal làm nên lịch sử với tấm vé dự World Cup. 20 năm sau ngày hạng mục Quả bóng vàng nữ ra đời, các cô gái của chúng ta đã lần đầu tiên được dự World Cup 2023. Từ ngày danh thủ Trần Minh Chiến tung cú vô lê ghi bàn thắng vàng đưa đội tuyển bóng đá nam lần đầu tiên vào chơi chung kết SEA Games, đến nay, bóng đá Việt Nam đã có bước tiến dài, tiệm cận đẳng cấp của tốp đầu châu lục và đang tìm cách hiện thực hóa giấc mơ World Cup.

Trưởng BTC Quả bóng vàng Việt Nam Nguyễn Thành Lợi tri ân các nhà tài trợ gắn bó với giải thưởng. Ảnh: DŨNG PHƯƠNG

Dù tên gọi Giải thưởng Quả bóng vàng Việt Nam được lấy ý tưởng từ Quả bóng vàng châu Âu, nhưng thể thức bầu chọn có sự khác biệt độc đáo. Tham gia bầu chọn Quả bóng vàng Việt Nam là những nhà báo chuyên mảng bóng đá tại tất cả các cơ quan truyền thông, cùng với những huấn luyện viên đang hành nghề ở giải vô địch quốc gia và các chuyên gia bóng đá uy tín của làng bóng nội địa. Đến nay, sau 3 thập niên tổ chức, thể thức này chứng minh được các “giá trị vàng” của giải thưởng.

Quả bóng Vàng Việt Nam 2023 Nguyễn Hoàng Đức (phải) và cầu thủ nước ngoài xuất sắc Rafaelson Bezerra Fernandes. Ảnh: DŨNG PHƯƠNG

30 năm trôi qua, bên cạnh những niềm vui chiến thắng, cũng không thiếu những biến cố khiến làng bóng Việt tưởng chừng không thể vươn được đến đỉnh cao. Hai trận chung kết Tiger Cup 1998 và SEA Games 2003 dù được tổ chức trên sân nhà nhưng đội tuyển Việt Nam vẫn nhận thất bại cay đắng. Rồi, sự cố tiêu cực tại SEA Games 2005 đã đẩy các nhà tổ chức giải thưởng đến trước một lựa chọn chưa từng có: Tổ chức hay không tổ chức? Đến năm 2013, giải thưởng đã không thể diễn ra vì sự sa sút toàn diện của cả nền bóng đá. Dù vậy, những biến cố đó không khiến những người làm báo Báo SGGP nản lòng, bởi những sự kiện buồn đó không thể xóa đi sự cống hiến, nỗ lực, mồ hôi và nước mắt của hàng ngàn cầu thủ. Bóng đá Việt Nam từ năm 1995 đến nay đã trải qua ít nhất 3 thế hệ cầu thủ, và dù có những đánh giá khác nhau, dòng chảy tài năng vẫn luôn nguyên vẹn.

30 năm qua, Giải thưởng Quả bóng vàng Việt Nam luôn có sự tiếp sức từ những doanh nghiệp yêu bóng đá, những người bạn - đồng nghiệp cổ vũ, những chia sẻ thẳng thắn từ các cơ quan quản lý thể thao và bóng đá, những lời động viên kịp thời từ các cấp lãnh đạo, nhất là người hâm mộ. Tất cả đều trên tinh thần “vì bóng đá Việt Nam” để ở mỗi kỳ trao giải, niềm tin của bóng đá Việt Nam ngày một lớn dần, cùng sự phát triển mạnh mẽ của đất nước.

ĐĂNG LINH - Trình bày: HỮU VI