30 năm tìm ý tưởng quy hoạch bán đảo Thanh Đa

Khu vực Thanh Đa rộng 427ha, nằm cạnh dòng sông Sài Gòn, sở hữu cảnh quan thiên nhiên độc đáo và hiếm có dù có phần lớn diện tích là đất nông nghiệp, hoang hóa chưa được khai thác.

Được ví von như "hòn ngọc" giữa lòng TP.HCM nhưng suốt 3 thập kỉ qua, bán đảo Thanh Đa như bị lãng quên, không bắt kịp sự phát triển của thành phố dù mang nhiều tiềm năng.

Trải qua hơn 30 năm, quy hoạch treo lâu năm khiến đời sống người dân gặp nhiều khó khăn.

Mới đây, Sở QH - KT TP.HCM đã tổ chức lễ công bố quyết định và trao giải thưởng “Thi tuyển quốc tế Ý tưởng Quy hoạch - Kiến trúc bán đảo Bình Quới - Thanh Đa”.

Đây là tín hiệu đáng mừng, dấy lên nhiều hy vọng cho người dân ở bán đảo Thanh Đa (quận Bình Thạnh) nói riêng và người dân toàn TP.HCM nói chung sau 30 năm chứng kiến sự thăng trầm của "siêu dự án".

Nhân dịp này, Báo Pháp Luật TP.HCM đã có cuộc phỏng vấn với ông Trần Ngọc Chính - nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam đồng thời là Chủ tịch Hội đồng thi tuyểnquốc tế Ý tưởng Quy hoạch - Kiến trúc bán đảo Bình Quới - Thanh Đa.

30 năm đi tìm ý tưởng quy hoạch xứng tầm

Với cương vị là Chủ tịch Hội đồng thi tuyển, ông đánh giá như thế nào về các ý tưởng quy hoạch bán đảo Thanh Đa trong cuộc thi lần này?

Từ rất lâu TP.HCM đã ấp ủ kế hoạch tổ chức một cuộc thi tuyển quốc tế để tìm ra ý tưởng quy hoạch xứng tầm cho bán đảo Thanh Đa - Bình Quới. Bởi lẽ đây là một bán đảo nằm ở vị trí đắc địa, ẩn chứa nhiều giá trị, tiềm năng phát triển đối với TP.HCM.

Bán đảo Thanh Đa - Bình Quới với dòng sông Sài Gòn bao quanh, luôn thu hút sự quan tâm của các nhà quy hoạch. Vị trí đặc biệt này mang đến không gian mặt nước cảnh quan rộng lớn, mở ra nhiều cơ hội phát triển.

Tuy nhiên, vấn đề then chốt là khơi dậy tiềm năng ấy như thế nào khi đã có nhiều phương án được đưa ra nhưng vẫn chưa đáp ứng được ý tưởng mà thành phố kỳ vọng.

Vì lẽ đó, TP.HCM đã quyết định tổ chức cuộc thi tuyển quốc tế nhằm thu hút ý tưởng từ các tư vấn trong và ngoài nước, tìm ra phương án tối ưu cho việc sử dụng bán đảo này.

Bán đảo Thanh Đa được sông Sài Gòn ôm trọn. Ảnh: NT

Mục tiêu của cuộc thi là giải quyết 2 vấn đề chính, thứ nhất là xác định cách sử dụng đất sao cho phù hợp nhất với đặc thù khu vực. Thứ hai là khai thác và làm nổi bật không gian cảnh quan đặc sắc của nơi đây.

Bán đảo Thanh Đa sở hữu vẻ đẹp đặc trưng của vùng Đồng bằng sông Cửu Long, phản ánh rõ nét cảnh quan miền Đông Nam Bộ với mặt nước, cây xanh, và chứa đựng nhiều giá trị khác biệt.

Việc tìm kiếm ý tưởng quy hoạch cũng gắn với khai thác tiềm năng của dòng sông Sài Gòn, tổ chức được không gian kết nối với trung tâm thành phố và các khu vực lân cận. Đặc biệt là khu Trường Thọ - nơi được định vị là trung tâm thương mại dịch vụ của TP Thủ Đức.

Tính đến nay, hành trình tìm ra ý tưởng quy hoạch cho khu vực trải qua nhiều biến động. Điều này vô hình trung khiến đời sống người dân gặp nhiều khó khăn.

Tuy nhiên, chúng ta cũng nên có cái nhìn thấu đáo, thấu hiểu và thông cảm. Sở dĩ công tác quy hoạch kéo dài vì TP mong muốn tìm ra những ý tưởng độc đáo để xây dựng, làm bật lên vị trí đặc biệt của bán đảo.

Lần này, TP.HCM cũng sẽ có cơ chế chính sách phù hợp, thấu đáo để giải quyết vấn đề tái định cư cho người dân.

Đáp án cho bán đảo Thanh Đa

Sau hơn 30 năm TP.HCM kiên trì với các mục tiêu kể trên để tìm ra một ý tưởng quy hoạch xứng tầm, vậy phương án đạt giải nhất lần này có đáp ứng được kỳ vọng của thành phố?

Quyết định này được đưa ra dựa trên các tiêu chí về nhiệm vụ thiết kế của TP, đồng thời đánh giá các ý tưởng sáng tạo đột phá cho dự án. Chúng tôi cảm nhận rằng, các đồ án đạt giải không chỉ hội tụ đủ những yếu tố cần thiết mà còn giải quyết hiệu quả các nhiệm vụ thiết kế mà TP.HCM kỳ vọng.

Dựa trên những mục tiêu đã đề ra, Hội đồng thi tuyển đã chọn ra các phương án tốt nhất và khả thi nhất. Phương án đạt giải nhất đã giải quyết tốt các vấn đề về thiên nhiên và cảnh quan, đặc biệt là việc khai thác các mạch nước, sông rạch xuyên suốt khu vực.

Các không gian rộng lớn được tạo ra không chỉ giúp giữ nước khi mưa mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành một hệ sinh thái bền vững cho toàn bộ bán đảo Thanh Đa.

Giải pháp này còn kết nối một cách hài hòa với dòng sông Sài Gòn, tạo nên một mạch sống tự nhiên, lưu thông nước hiệu quả.

Việc tổ chức công viên cảnh quan để khai thác mặt nước bên trong khu vực Thanh Đa là một điểm nhấn ấn tượng, giúp nâng cao giá trị sinh thái và thẩm mỹ cho khu vực.

Bên cạnh đó, vấn đề sử dụng đất, mà quan trọng là những dự án, công trình về đô thị cũng được giải quyết trong những ý tưởng quy hoạch.

Khu vực này sẽ hình thành một tổ hợp không gian đô thị đa chức năng, bao gồm trung tâm thương mại, dịch vụ và các công trình cầu nối, tất cả đều được quy hoạch một cách hợp lý.

Đặc biệt, giao thông trong khu vực sẽ được định hướng theo mô hình giao thông xanh, phù hợp với xu hướng phát triển bền vững.

Ý tưởng quy hoạch đã có, bước tiếp theo TP.HCM sẽ làm gì để hiện thực hóa giấc mơ khu đô thị Thanh Đa, thưa ông?

Cuộc thi này có giá trị to lớn trong bối cảnh thành phố đang điều chỉnh Đồ án quy hoạch chung TP.HCM đến năm 2040, tầm nhìn 2060. Đây là một trong những bản quy hoạch rất quan trọng đối với sự phát triển của TP.HCM.

Từ cuộc thi này, TP.HCM sẽ định hình được các ý tưởng để đưa vào quy hoạch, trình Thủ tướng phê duyệt để có cơ sở pháp lý triển khai đồ án riêng và các dự án cho khu vực bán đảo Thanh Đa.

Dự kiến ngay trong năm nay, khi quy hoạch được phê duyệt, TP.HCM sẽ tiến hành triển khai quy hoạch chi tiết của khu bán đảo Thanh Đa - Bình Quới, đưa ý tưởng đó vào thực tiễn và làm những dự án để triển khai.

NHƯ NGỌC