43% chi phí khám, chữa bệnh là từ tiền túi của người sử dụng dịch vụ y tế
Dù đã triển khai nhiều giải pháp nhưng đến nay, chi phí chi trả cho dịch vụ khám, chữa bệnh từ tiền túi của người sử dụng dịch vụ y tế vẫn ở mức 43%, khá cao so nhiều nước trên thế giới. Mặt khác khó đạt mục tiêu mong muốn là đến năm 2025, cũng như năm 2030.
Quang cảnh Hội thảo.
Dù đã triển khai nhiều giải pháp nhưng đến nay, chi phí chi trả cho dịch vụ khám, chữa bệnh từ tiền túi của người sử dụng dịch vụ y tế vẫn ở mức 43%, khá cao so nhiều nước trên thế giới. Mặt khác khó đạt mục tiêu mong muốn là đến năm 2025, cũng như năm 2030.
Ngày 6-4, Bộ Y tế, Bảo hiểm xã hội Việt Nam và Hội Kinh tế y tế tổ chức Hội thảo "Cơ chế tài chính nhằm tăng cường tiếp cận các giải pháp công nghệ mới trong chăm sóc sức khỏe". Hội thảo tập trung chia sẻ về mô hình về hợp tác giữa Bảo hiểm y tế (BHYT) xã hội và BHYT thương mại và các gói quyền lợi BHYT bổ sung; chia sẻ kinh nghiệm về các cơ chế tài chính và đổi mới phương thức chi trả BHYT của các nước trên thế giới; đề xuất, kiến nghị các lựa chọn chính sách BHYT và cơ chế tài chính bảo đảm tiếp cận các giải pháp công nghệ mới.
Thứ trưởng Y tế Trần Văn Thuấn cho biết, cùng với mức tăng trưởng kinh tế cao trong 3 thập kỷ qua, hệ thống y tế của Việt Nam liên tục phát triển, đạt những thành tựu rất quan trọng, đáp ứng với những thách thức mới về nhu cầu chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe của nhân dân. Các chỉ số sức khỏe, chỉ số chất lượng y tế công cộng tăng cao, như tuổi thọ trung bình của người Việt Nam cao hơn so các nước có cùng điều kiện về kinh tế - xã hội; tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh giảm; việc tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng ngày cảng được cải thiện; tỷ lệ bao phủ BHYT đã đạt hơn 90% số dân vào năm 2020...
Chính phủ, Bộ Y tế đã và đang có nhiều giải pháp đồng bộ để nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, đổi mới cơ chế tài chính y tế, thực hiện mục tiêu BHYT toàn dân, khuyến khích sự tham gia của khu vực tư nhân vào hệ thống y tế nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân đối với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, đặc biệt các dịch vụ chăm sóc sức khỏe có ứng dụng các dịch vụ kỹ thuật cao, thuốc đặc hiệu thế hệ mới.
Tuy nhiên, hiện nay cũng bộc lộ nhiều thách thức. Một trong số đó là tỷ lệ chi tiền túi từ người sử dụng dịch vụ y tế còn cao. Theo thống kê, tỷ lệ chi tiền túi chiếm khoảng 43% trong tổng chi tiêu y tế. Điều này có liên quan đến một thực tế là quỹ BHYT chưa bao phủ toàn bộ nhu cầu và các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và mức độ bao phủ về tài chính còn hạn chế.
Hiện tại, mỗi người Việt khám bệnh trung bình 2,1 lần/năm với số tiền bình quân 129 USD/người (khoảng gần 3 triệu đồng/người), trong đó có tới 37% là tiền thuốc. Với mức chi tiêu này, Việt Nam đứng trên Lào, Campuchia, Myanmar nhưng đứng dưới các quốc gia còn lại trong khu vực Đông-Nam Á.
Các chuyên gia tài chính y tế cho rằng, để tăng cường các giải pháp tài chính cho chăm sóc sức khỏe, bên cạnh nguồn ngân sách nhà nước, nguồn BHYT thì các nguồn tài chính khác dựa trên nguyên lý bảo hiểm là một nguồn kinh phí quan trọng, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dân về các gói quyền lợi bảo hiểm trong chăm sóc sức khỏe, góp phần vào bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân. Nghị quyết số 20-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới đã nhấn mạnh một trong nhiệm vụ trọng tâm là “đổi mới mạnh mẽ tài chính y tế”. Theo đó, tập trung triển khai các giải pháp để thực hiện BHYT toàn dân; điều chỉnh mức đóng BHYT phù hợp điều kiện phát triển kinh tế và chất lượng dịch vụ; đa dạng các gói BHYT; BHYT xã hội với BHYT thương mại.
Theo TS Lê Văn Khảm, Vụ trưởng Vụ BHYT (Bộ Y tế) cho rằng, để giảm chi tiền túi người dân phải tăng mức đóng để mở rộng hơn nữa phạm vi chi trả, tăng quyền lợi khi khám, chữa bệnh. Tăng mức đóng có thể từ nguồn Nhà nước hỗ trợ, nguồn thu nhập doanh nghiệp và từ tiền lương của người dân. Tuy nhiên, tăng lên như thế nào thì cần có nghiên cứu, tính toán thận trọng theo lộ trình...
Dự kiến từ tháng 7, Bộ Y tế bắt đầu áp dụng phương thức chi trả theo chẩn đoán với bệnh nhân nội trú, xác định trước số tiền cho mỗi chẩn đoán bệnh. Khi đó cả bác sĩ và bệnh nhân đều được chỉ định như thế nào, sử dụng dịch vụ nào để hợp lý nhất, tiết kiệm chi tiêu.
Trong bối cảnh gia tăng nhu cầu chăm sóc sức khỏe, nhu cầu khám chữa bệnh chất lượng cao, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ trong lĩnh vực y - dược. Việc xây dựng và vận hành cơ chế tài chính y tế nhằm bảo đảm người bệnh được tiếp cận các dịch vụ y tế hiệu quả đặc biệt là các giải pháp công nghệ tiên tiến có chi phí cao về thuốc, dịch vụ, vật tư y tế đang dần trở thành mối quan tâm lớn. Nhưng vấn đề đặt ra lúc này là làm thế nào để xây dựng một cơ chế tài chính phù hợp và hiệu quả, nhằm hỗ trợ tốt nhất cho người bệnh, giúp họ có thể tiếp cận với các liệu pháp điều trị tiên tiến.
