5 mô hình tổ hợp truyền thông báo chí trên thế giới

Trong bối cảnh truyền thông số phát triển mạnh mẽ, các tổ hợp truyền thông báo chí trên thế giới không ngừng đổi mới mô hình tổ chức để tối ưu hóa nguồn lực, mở rộng ảnh hưởng và đáp ứng nhu cầu thông tin đa dạng của công chúng.

Những mô hình này không chỉ giúp nâng cao chất lượng nội dung mà còn định vị vai trò chủ đạo trong hệ sinh thái truyền thông hiện đại.

1. Tổ hợp báo chí - truyền thông chủ lực đa phương tiện (Multimedia Convergence)

Mô hình này sẽ có một cơ quan hạt nhân làm trung tâm quản lý, sở hữu nhiều loại hình báo chí khác nhau như báo in, truyền hình, phát thanh, báo điện tử, mạng xã hội hoặc các đơn vị trực thuộc và doanh nghiệp liên kết. Mỗi nền tảng sẽ có các phòng ban chuyên trách sản xuất nội dung nhưng phối hợp chặt chẽ dưới sự điều phối chung của cơ quan hạt nhân.

Mô hình tổ hợp báo chí - truyền thông chủ lực đa phương tiện giúp sản xuất nội dung đồng bộ, đa nền tảng và tận dung tối đa công nghệ số. Đồng thời, giúp cơ quản quản lý có khả năng tự chủ tài chính, chủ động trong đổi mới sáng tạo và phát triển nguồn thu ngoài ngân sách.

Ví dụ:

BBC (Anh): Không chỉ là một đài truyền hình, BBC còn có đài phát thanh, báo điện tử, ứng dụng di động và các kênh mạng xã hội. Khi có một sự kiện lớn, BBC có thể đưa tin đồng thời trên TV, radio, website, Facebook, YouTube… giúp người dân tiếp cận thông tin mọi lúc, mọi nơi.

NHK (Nhật Bản): NHK tích hợp truyền hình, phát thanh, báo điện tử và ứng dụng di động, phục vụ cả trong nước và quốc tế.

CCTV (Trung Quốc): Ngoài truyền hình truyền thống, CCTV còn có các trang báo điện tử, kênh YouTube, tài khoản mạng xã hội để lan tỏa thông tin rộng rãi.

BBC sản xuất nội dung đa nền tảng phục vụ công chúng toàn cầu. Ảnh: Reuters.

2. Tổ hợp truyền thông đa lĩnh vực (Media Conglomerate)

Đây là mô hình mà một tập đoàn lớn (công ty mẹ) sở hữu nhiều công ty con hoạt động ở các lĩnh vực truyền thông khác nhau như báo chí, truyền hình, phim ảnh, xuất bản, giải trí, quảng cáo, Internet… Các công ty con hoạt động khá độc lập nhưng được điều phối chiến lược bởi công ty mẹ, nhằm tối ưu hóa lợi nhuận và mở rộng ảnh hưởng.

Mục tiêu của mô hình này là tận dụng sức mạnh tổng hợp, mở rộng ảnh hưởng, tối ưu hóa lợi nhuận và tạo ra những “đế chế truyền thông” toàn cầu.

Ví dụ:

The Walt Disney Company (Mỹ): Không chỉ sản xuất phim hoạt hình, Disney còn sở hữu các kênh truyền hình - báo chí nổi tiếng như ABC, ESPN, nền tảng xem phim trực tuyến Disney+, các hãng phim như Marvel Studios, Pixar, National Geographic và cả công viên giải trí.

News Corp (Mỹ/Úc): Sở hữu nhiều tờ báo lớn như The Wall Street Journal, The Times, The Sun, nhà xuất bản HarperCollins…

News Corp sở hữu nhiều tờ báo, công ty xuất bản... Ảnh: Reuters.

3. Trung tâm truyền thông địa phương/hợp nhất báo chí địa phương

Các loại hình báo chí tại một địa phương (tỉnh, thành phố) như báo in, đài phát thanh, truyền hình, cổng thông tin điện tử… được sáp nhập, hợp nhất thành một trung tâm truyền thông đa phương tiện. Có một cơ quan hạt nhân quản lý chung, các bộ phận chuyên trách sản xuất nội dung cho từng nền tảng

Mục tiêu là tinh gọn bộ máy giảm chồng chéo chức năng, tập trung nguồn lực phục vụ địa phương, tập trung nguồn lực, nâng cao hiệu quả tuyên truyền và phục vụ tốt hơn nhu cầu thông tin của người dân địa phương.

Ví dụ:

Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh (Việt Nam): Hợp nhất các cơ quan báo chí như Báo Quảng Ninh, Đài Phát thanh - Truyền hình Quảng Ninh, Cổng thông tin điện tử… thành một tổ hợp duy nhất. Nhờ đó, thông tin về tỉnh được truyền tải đồng bộ, nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Tập đoàn báo chí địa phương ở Trung Quốc: Như Tập đoàn báo in Quảng Châu, Tập đoàn Bắc Kinh nhật báo… là nơi tập hợp nhiều tờ báo, đài phát thanh, truyền hình của địa phương dưới một mái nhà chung.

Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh. Ảnh: Báo Quảng Ninh.

4. Hội tụ phòng tin tức (Newsroom Convergence)

Mô hình này tích hợp các phòng ban báo chí truyền thống như báo in, truyền hình, phát thanh, báo điện tử… vào một phòng tin tức (newsroom) chung. Đội ngũ phóng viên, biên tập viên làm việc đa nhiệm, sản xuất nội dung cho nhiều nền tảng cùng lúc. Nhờ tối ưu hóa quy trình sản xuất nên tiết kiệm được chi phí vận hành nhưng tin tức vẫn được cập nhật nhanh chóng, đồng bộ trên nhiều nền tảng.

Ví dụ:

BBC (Anh): Có một newsroom tích hợp, nơi mọi phóng viên đều có thể sản xuất tin bài cho truyền hình, radio, báo điện tử và mạng xã hội.

Reuters (Anh): Phòng tin tức tích hợp cho phép Reuters cập nhật và phát sóng tin tức trên truyền hình, website, mạng xã hội cùng lúc.

Bên trong phòng tin tức (newsroom) của Reuters. Ảnh: Reuters.

5. Tổ hợp truyền thông theo mô hình doanh nghiệp/công ty mẹ đa ngành

Đây là mô hình mà các cơ quan báo chí hoạt động và quản lý như một doanh nghiệp: tự chủ tài chính, có thể thành lập hoặc đầu tư vào các doanh nghiệp trực thuộc, mở rộng sang nhiều lĩnh vực khác như giải trí, công nghệ, xuất bản… nhưng vẫn chủ yếu trong lĩnh vực truyền thông, báo chí. Mô hình này giúp báo chí năng động, sáng tạo, thích ứng tốt hơn với thị trường và nhu cầu công chúng.

Ví dụ:

Bertelsmann (Đức): Sở hữu RTL Group (truyền hình), Gruner + Jahr (tạp chí), Random House (xuất bản sách), hoạt động ở nhiều quốc gia.

Quebecor (Canada): Tích hợp báo in, truyền hình, xuất bản sách, mạng di động, internet, sản xuất game, phục vụ đa dạng nhu cầu truyền thông và giải trí.

Các mô hình tổ hợp truyền thông báo chí trên thế giới đều hướng tới mục tiêu tận dụng tối đa nguồn lực, công nghệ, con người để đưa thông tin đến công chúng một cách nhanh chóng, đa dạng và hiệu quả nhất. Việc phát triển các mô hình này là xu hướng tất yếu trong thời đại số, giúp báo chí giữ vững vai trò dẫn dắt, định hướng dư luận và phục vụ xã hội hiện đại.

Hoàng Yến