5 năm Mikel Arteta ở Arsenal: Người gieo giấc mơ lớn có thể bị đè bẹp bởi chính giấc mơ

Thời gian này cách đây 5 năm, Mikel Arteta chính thức được bổ nhiệm là HLV Arsenal. Khi ấy, không một ai nghĩ rằng chiến lược gia trẻ tuổi thiếu kinh nghiệm lại biến đội bóng hỗn loạn và “mất đi linh hồn” thành thế lực cạnh tranh ngôi vô địch. Vậy ông đã làm điều đó thế nào?

Năm ngày trước khi được bổ nhiệm, Mikel Arteta đã ngồi trong khu kỹ thuật của Man City với tư cách trợ lý cho Pep Guardiola, và chứng kiến đội bóng cũ Arsenal bị giày vò suốt 90 phút. Thất bại 0-3 ngay tại Emirates khiến mọi thứ trở nên hỗn loạn. Unai Emery đã bị sa thải và HLV tạm quyền Freddie Ljungberg cũng không thể giúp vực dậy đội bóng đã tụt xuống vị trí thứ 10 trên BXH Premier League 2019/20.

Pháo thủ cần một khởi đầu mới. Vì vậy hai Giám đốc điều hành Vinai Venkatesham và Huss Fahmy đã bí mật tới Manchester vào nửa đêm để gõ cửa nhà Arteta. Cựu tiền vệ từng có 5 mùa giải gắn bó với màu áo Đỏ-trắng, ra sân 150 trận trong giai đoạn từ 2011-2016 bị thuyết phục với ý tưởng khôi phục lại đế chế suy tàn. Quyết định nhanh chóng được đưa ra. Và ngày 20/12/2019, Arteta chính thức ra mắt với tư cách HLV trưởng.

Arteta ra mắt Arsenal vào ngày 20/12/2009, sau đó vực dậy đội bóng thủ đô.

Bây giờ nhìn lại, đây là ngày quan trọng nhất của Arsenal trong thời “hậu Wenger”, đánh đấu sự chuyển mình và bước vào kỷ nguyên mới của một trong những CLB lớn nhất châu Âu.

Thời điểm năm 2019, ngay cả những cổ động viên trung thành nhất cũng không tin Arteta sẽ thành công. Clive Palmer, người hâm mộ Arsenal gần bốn thập kỷ đồng thời là Giám đốc mảng bóng đá của Podcast ArsenalVision, nói rằng khi rộ lên tin đồn về việc Arteta tiếp quản CLB, ông đã ước chiến lược gia người Tây Ban Nha từ chối bởi điều đó có thể khiến danh tiếng của ông bị hủy hoại.

Tuy nhiên Arteta đã từng bước thay đổi Arsenal. Việc đầu tiên, như ông tuyên bố, chính là thổi vào đội bóng luồng năng lượng tích cực. Sau đó, bằng kỹ năng lãnh đạo từng thể hiện khi đeo băng thủ quân Arsenal, Arteta tập hợp tất cả các cầu thủ, tạo ra sự đoàn kết và thổi vào họ niềm tin mạnh mẽ rằng họ có thể xoay chuyển vận mệnh CLB.

Arteta đã thành công trong việc xoay chuyển vận mệnh CLB.

Gia nhập đội bóng vào giữa mùa giải, Arteta buộc phải hài lòng với các nhân sự hiện có, bao gồm Hector Bellerin mất phong độ, Nicolas Pepe chưa bao giờ xứng đáng với mức giá kỷ lục 72 triệu bảng, Granit Xhaka bị tước băng đội trưởng và Mesut Oezil vướng vào các tranh cãi ngoài sân cỏ. Sự xuất hiện của đại dịch COVID-19 càng khiến mọi thứ trở nên phức tạp.

Mặc dù vậy, các tín hiệu lạc quan đã được tạo ra. Arsenal kết thúc mùa giải ở vị trí thứ 8, đồng thời đánh bại Man City và Chelsea trên hành trình giành FA Cup. Tập thể trễ nải giờ trở nên mạnh mẽ, lôi kéo người hâm mộ quay trở lại và Ban lãnh đạo có niềm tin để theo đuổi dự án dài hơi được chủ trì bởi Arteta.

Ngay cả khi triều đại non trẻ của Arteta bị thách thức nghiêm trọng, với chuỗi 10 trận thắng 1 trước Giáng sinh năm 2020 khiến Arsenal tụt xuống thứ 15 Premier League, ông vẫn tránh được trát sa thải. Thật ra sự sa sút này là một phần của cuộc cách mạng ở Emirates, với một loạt tên tuổi lớn nhận lương cao như Oezil bị đẩy đi dẫn đến sự mất cân bằng trong đội hình.

Triều đại của Arteta đã bị thử thách, sau đó vượt qua và trở thành thế lực cạnh tranh ngôi vô địch.

Nhưng bất chấp điều đó, Arteta vẫn tiếp tục, kiên trì tạo dựng đội bóng mới và mày mò tìm ra công thức đúng. Thành quả cuối cùng đã đến ở trận đấu với Chelsea vào Lễ Tặng quà. Biến Emile Smith Rowe thành số 10 và đưa Bukayo Saka sang biên phải lần đầu tiên thực sự là phát kiến, làm nên chiến thắng 3-1, sau đó mở ra mạch 7 trận bất bại.

Smith Rowe cùng Saka cũng chính là những đại diện cho một Arsenal tươi trẻ được tạo ra sau đó. Odegaard rồi Ben White, Aaron Ramsdale và Takehiro Tomiyasu, cũng như Nuno Tavares và Albert Sambi Lokonga lần lượt gia nhập CLB vào mùa hè 2021. Tất cả đều rất trẻ, cho thấy Arsenal thực sự tin tưởng vào Arteta. Người hâm mộ cũng vậy. Họ sẵn sàng chờ đợi vào một tương lai tươi sáng, khi đội bóng đang chơi thứ bóng đá khoáng đạt này thực sự hoàn thiện.

Có thể nói Arsenal trong hai mùa 2022/23 và 2023/24 đạt mức hoàn thiện cao, với sự bổ sung Gabriel Jesus, Oleksandr Zinchenko rồi sau đó là Kai Havertz và Declan Rice. Những cầu thủ trẻ trưởng thành kết hợp với các ngôi sao đẳng cấp và giàu kinh nghiệm khiến Pháo thủ trở thành ứng viên hàng đầu cho chức vô địch. Bóng đá của họ là nghệ thuật, song cũng rất hiệu quả. Họ tấn công đa dạng và ghi rất nhiều bàn thắng, song cũng sở hữu kết cấu phòng thủ vững chắc. Nếu họ vô địch Premier League, chắc chắn là rất xứng đáng.

Vị trí của Arsenal ở Premier League trong 4 mùa giải qua, và mục tiêu ở mùa hiện tại.

Tiếc rằng Man City vẫn tốt hơn, dù khoảng cách không đáng kể. Có lẽ thứ mà Arsenal còn thiếu chính là tâm lý chiến thắng, hay còn gọi là phẩm chất nhà vô địch, để nắm bắt những khoảnh khắc quan trọng trong mùa giải. Dù sao họ cũng quá lâu rồi không đăng quang. Và để trở lại sẽ mất một thời gian. Như đã thấy, Juergen Klopp cần tới 5 năm để giúp Liverpool phá dớp.

Tuy nhiên Arteta cũng đã có 5 năm ở Arsenal. Hai mùa về nhì với khoảng cách 5 điểm và 2 điểm ít hơn Man City khiến các tiêu chuẩn nâng cao. Mục tiêu và mức độ kỳ vọng cũng được đẩy lên. Giờ đây không giành chức vô địch Premier League bị coi là thất bại. Tâm trạng của người hâm mộ cho thấy điều đó. Trong trận hòa không bàn thắng với Everton, những CĐV ở Emirates đã thể hiện sự thất vọng và Arteta phản ứng với họ. Ông mong đợi sự khích lệ nhiều hơn, thay vì những lời rên rỉ. Nhưng người hâm mộ lại nghĩ khác.

Họ càng có lý do để phản ứng, bởi đối thủ lớn nhất ở hai mùa trước, Man City, đang sa sút không phanh. Thật ngạc nhiên, Arsenal của họ cũng tụt dốc, cho phép Liverpool và Chelsea vượt lên. Sẽ không ai bất ngờ nếu những người từng ca ngợi Arteta chuyển sang la ó, tương tự đã làm với Wenger trước đây.

Vào thời gian này, vị thế của Arteta cũng không khác vị Giáo sư đáng kính người Pháp. Ông đã chuyển đổi vai trò từ HLV trưởng sang quản lý, đồng thời đóng vai trò chính trong việc bổ nhiệm Giám đốc kỹ thuật mới, thay thế Edu đột ngột ra đi. 5 năm trước Giám đốc kỹ thuật là người tuyển dụng ông. Giờ thì ngược lại.

Quyền lực cũng như tầm ảnh hưởng của Arteta được tạo dựng chính bởi những kỳ công ông đã làm trong suốt 5 năm qua. Nhưng đến lúc nó phải được cụ thể hóa bằng các danh hiệu. Bằng không, mọi thứ cũng tan biến nhanh chóng.

Thanh Hải