5 người bị bắt vì treo giải triệu đô ám sát Tổng thống Duterte

Cảnh sát Philippines đã bắt giữ ít nhất bốn người vì đăng bài trên mạng xã hội treo thưởng để ám sát Tổng thống Rodrigo Duterte và một người khác bị bắt vì lăng mạ ông Durterte, báo South China Morning Post đưa tin.

Năm người bị bắt giữ mà không có lệnh bắt

Ngày 11-5, Cục Điều tra quốc gia Philippines đã bắt nam thanh niên Ronnel Mas - 25 tuổi, làm nghề giáo viên - sau khi anh này viết trên Twitter rằng mình treo giải 50 triệu peso (khoảng 989.000 USD) cho người ám sát ông Duterte.

Ngày 12-5, cảnh sát tỉnh Cebu bắt một phụ nữ tên Maria Ceron (26 tuổi) vì cô này đang tìm người ám sát ông Duterte với giá 75 triệu peso.

Ông Ronald Deliaba Quiboyen bị bắt giữ trong tối 12-5. Ảnh: MANILA BULLETIN

Ông Ronald Deliaba Quiboyen, 40 tuổi, làm công nhân xây dựng ở tỉnh Aklan, cũng bị bắt giữ trong tối cùng ngày vì treo giải 100 triệu peso cho người giết chết Tổng thống Philippines, theo báo Manila Bulletin.

Theo South China Morning Post, một nam thanh niên khác bị bắt hôm 19-5 vì đăng trên Facebook dòng trạng thái với nội dung: "200 triệu (peso) cho bất kỳ ai giết được ông Duterte. Hãy mang đến đây, ngay trong làng của tôi, thủ cấp của ông ấy".

Cảnh sát Philippines cũng bắt giữ những người khác đăng bài lăng mạ Tổng thống Duterte.

Ngày 13-5, thương nhân Reynaldo Orcullo, 41 tuổi, bị bắt vì bài đăng trên Facebook của ông này sử dụng từ ngữ thô tục và mô tả tổng thống là "ngu dốt".

Cả ba người này đều bị bắt mà không có lệnh bắt giữ.

Báo Abente TNT (Philippines) cho rằng chính quyền địa phương đang truy tìm một số người khác đăng các bài viết đe dọa trên mạng, bao gồm một cá nhân muốn nhờ nhóm khủng bố Abu Sayyaf bắn chết ông Duterte.

Các vụ bắt giữ này có hợp pháp?

Lực lượng thực thi pháp luật nêu một số lý do cho các vụ bắt giữ không có lệnh bắt này là các hành vi xúi giục, kích động, phỉ báng người khác trên không gian mạng, vi phạm các quy tắc ứng xử nơi công cộng.

Ví dụ như trường hợp bắt giữ anh Mas, thanh niên này bất mãn trước quyết định của ông Duterte đóng cửa đài ABS-CBN - đài truyền hình lớn nhất nước này nên nhiều lần đăng các bài viết chỉ trích tổng thống.

Bộ Tư pháp Philippines cho rằng ban đầu, việc bắt giữ anh Mas "vô hiệu" nhưng từ khi anh này "nhận tội mà không cần qua xét xử" trên mạng xã hội thì việc bắt giữ đã có hiệu lực.

Sau tám ngày bị tạm giữ, anh Mas được thả ra và bị phạt 72.000 peso.

Anh Ronnel Mas đăng trên Twitter rằng: "Tôi sẽ trả 50 triệu (Peso Philippines) tiền thưởng cho ai giết ông Duterte". Ảnh: SCMP

Cảnh sát cho biết người bị bắt kể trên đều đã xin lỗi và nói rằng những gì họ viết chỉ là trò đùa. Trong đó, anh Mas cho rằng anh chỉ muốn thu hút sự chú ý.

Luật sư Christian Monsod, người từng tham gia soạn thảo Hiến pháp Philippines năm 1987, nói với báo Daily Inquirer rằng việc bắt giữ như vậy là "vi hiến" vì không có lệnh bắt, không có đơn khiếu nại và cũng không có cơ sở nào phù hợp với việc bắt khẩn cấp mà không cần lệnh.

"Việc những thông điệp đó có mang tính phỉ báng hay không là do tòa quyết định, không phải cảnh sát quyết định" - ông Monsod nói.

Trong khi đó, Nhóm An ninh cho tổng thống Philippines nói với tờ Abante TNT rằng "bất kỳ ai cũng có thể phải chịu trách nhiệm, bị bắt giữ nếu người đó đe dọa hãm hại hay giết chết một ai đó, điều đó còn nghiêm trọng hơn nếu người bị đe dọa là tổng thống".

Lý giải nguyên nhân và tác động của những lời đe dọa

Một chuyên gia tâm lý tên Ricardo Soler cho rằng các bài đăng kích động như vậy là hệ quả của lệnh phong tỏa phòng ngừa COVID-19.

"Còn rất nhiều những người khó chịu trên Twitter, trên WhatsApp. Họ chỉ muốn trút giận hoặc giải tỏa cảm xúc của mình" - ông Soler nói.

Cựu nhà báo chuyên về mảng an ninh-quốc phòng Philippines, ông Manuel Mogato, cho rằng "việc bắt giữ những người dân bình thường khi họ công khai nói hoặc đùa về việc giết tổng thống sẽ có một tác động đáng sợ".

Ông Mogato cho rằng các vụ việc lạm dụng quyền lực của cảnh sát như vậy dưới thời Tổng thống Duterte khiến cho "sự chuyên nghiệp của cảnh sát đang biến mất".

Ông Chel Diokno - một luật sư cho rằng "việc của cảnh sát không phải là bảo vệ tổng thống trước những quan điểm của công dân, công việc của họ là bảo vệ công dân".

VĂN KIẾM