5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm cho ngành khoa học và công nghệ năm 2026

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng phát biểu tại Hội nghị.

Kết quả nổi bật và những "điểm nghẽn" còn tồn tại

Nhìn lại năm 2025, thay mặt Chính phủ, Phó Thủ tướng nhiệt liệt biểu dương lãnh đạo Bộ và các cán bộ công chức đã hoàn thành tốt, thậm chí xuất sắc các nhiệm vụ được giao, đặc biệt là vai trò đầu mối trong triển khai Nghị quyết 57. Năm 2025 được đánh giá là năm thành công với 3 nhóm kết quả nổi bật về đột phá về xây dựng thể chế, vị thế và tiềm lực khoa học công nghệ quốc gia được nâng lên, tư duy quản lý chuyển dịch tích cực.

Bên cạnh những thành tựu, Phó Thủ tướng cũng chia sẻ những trăn trở về 3 vấn đề hạn chế cần khắc phục.

Đó là vẫn còn lúng túng trong cách tiếp cận và triển khai nhiệm vụ. Đóng góp của khoa học công nghệ vào tăng trưởng kinh tế chưa tạo bứt phá rõ nét, nhiều nhiệm vụ triển khai còn chậm và chất lượng chưa đạt yêu cầu.

Hạ tầng số chưa đáp ứng thực tiễn khi vẫn còn tình trạng thiếu hụt internet tại vùng sâu vùng xa, internet vệ tinh và mạng 5G triển khai chậm, còn nhiều điểm lõm sóng.

Cơ chế chính sách vẫn chưa đi vào cuộc sống. Các ưu đãi, hỗ trợ và cơ chế tài chính còn rườm rà, chưa tạo điều kiện để nhà khoa học toàn tâm toàn ý. Đặc biệt, điểm nghẽn trong văn hóa chấp nhận rủi ro còn lớn, tâm lý sợ sai và sợ trách nhiệm vẫn tồn tại.

Năm 2026: Hành động - Đột phá - Lan tỏa kết quả

Quán triệt phương châm năm 2026 của Tổng Bí thư Tô Lâm là "Hành động - Đột phá - Lan tỏa kết quả", ngành KHCN phải chuyển mạnh từ "có làm" sang "làm đến nơi đến chốn". Để thực hiện mục tiêu này, Phó Thủ tướng đề nghị tập trung giải quyết 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm.

Thứ nhất là quán triệt sâu sắc chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, rà soát xây dựng chương trình công tác năm 2026 để triển khai Nghị quyết 57. Báo cáo Chính phủ trước ngày 10/01/2026

Thứ hai là khẩn trương đưa thể chế vào cuộc sống. Cần ban hành đầy đủ các nghị định, thông tư hướng dẫn luật vừa được thông qua chậm nhất trong Quý 1/2026, nhằm tháo gỡ vướng mắc và đưa thể chế trở thành lợi thế cạnh tranh.

Thứ ba là tập trung vào nhiệm vụ trọng tâm, cốt lõi. Xác định lộ trình đầu tư cho hạ tầng dữ liệu, công nghệ chiến lược và nhân lực chất lượng cao; tái cơ cấu các chương trình khoa học và công nghệ quốc gia, tập trung nguồn lực vào 6 nhóm sản phẩm công nghệ chiến lược đã được lựa chọn.

Thứ tư là lấy doanh nghiệp làm trung tâm của đổi mới sáng tạo. Nhà nước đóng vai trò kiến tạo môi trường và chia sẻ rủi ro qua các quỹ đầu tư mạo hiểm; đồng thời đẩy mạnh mô hình doanh nghiệp khởi nguồn (spin-off) từ trường đại học.

Cuối cùng, gắn kết chặt chẽ với chuyển đổi số và Đề án 06. Phối hợp với Bộ Công an để khai thác tài nguyên dữ liệu, đảm bảo an toàn thông tin và thiết lập tiêu chuẩn kỹ thuật cho hạ tầng số quốc gia.

"Chính phủ đặt trọn niềm tin vào đội ngũ trí thức, nhà khoa học và tin tưởng ngành Khoa học và Công nghệ Việt Nam sẽ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, tạo nền tảng vững chắc cho giai đoạn 2026-2030" - Phó Thủ tướng tin tưởng.

Hiền Thảo