50 năm giải phóng Đà Lạt: Chặng đường vẻ vang và tự hào

Thanh niên Lâm Đồng tham gia Liên hoan Đồng diễn Sáng mãi niềm tin theo Đảng. Ảnh: Chính Thành

Cùng với cả nước và với miền Nam “Thành đồng Tổ quốc”, Đà Lạt – Tuyên Đức đã trải qua chặng đường lịch sử đấu tranh cách mạng kiên cường và giành thắng lợi vẻ vang, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Sau khi Hiệp định Giơ-ne-vơ được ký kết, thành phố Đà Lạt được địch xác định vẫn là nơi có vị trí quan trọng ở Nam Tây Nguyên nên chúng đã thiết lập bộ máy chính quyền ở đây vô cùng chặt chẽ. Thực hiện sự chỉ đạo của ban cán sự Cực Nam, tháng 3/1955, Ban cán sự Đảng Đà Lạt được thành lập, ngay sau đó đã kịp thời củng cố lại lực lượng, đưa phong trào đấu tranh cách mạng của Nhân dân từng bước đi lên.

Tháng 11/1961, Thị ủy Đà Lạt chính thức được thành lập đã dẫn dắt quân và dân Đà Lạt đánh bại Chiến lược Chiến tranh đặc biệt và Chiến tranh cục bộ của địch mà đỉnh cao là cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân Mậu Thân 1968.

Đầu những năm 70 của thế kỷ XX, Chiến lược Việt Nam hóa chiến tranh của Mỹ đã thể hiện bản chất tàn bạo, xảo quyệt và phản động của chúng. Dưới sự lãnh đạo của Khu ủy Khu 6 và Tỉnh ủy Tuyên Đức, Thị ủy Đà Lạt đã lãnh đạo quân và dân phát triển lực lượng, củng cố cơ sở, giữ vững thế tiến công, tiêu hao, tiêu diệt địch, kết hợp đấu tranh chính trị và đấu tranh vũ trang, góp phần làm thất bại chiến lược của địch, buộc Mỹ phải ký Hiệp định Pari chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam.

Mùa Xuân năm 1975, cùng với khí thế tiến công của quân và dân ta giành thắng lợi liên tiếp trên chiến trường miền Nam, quân và dân Đà Lạt kết hợp hoạt động vũ trang và tuyên truyền của cách mạng trong nội thị làm cho địch hoảng loạn tháo chạy. Lực lượng tại chỗ đã chủ động tổ chức bảo vệ hầu như nguyên vẹn các cơ sở quan trọng, tài liệu, tính mạng và tài sản của Nhân dân.

Ngày 3/4/1975 đánh dấu một chặng đường dài suốt 21 năm chiến đấu chống Mỹ cứu nước gian khổ, Lâm Đồng - Đà Lạt đã hoàn toàn giải phóng, góp phần quan trọng vào thắng lợi của Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, làm nên đại thắng mùa Xuân năm 1975.

Cuộc trường chinh đầy hy sinh gian khổ vì độc lập, tự do của Tổ quốc kết thúc thắng lợi. Di chúc thiêng liêng của Bác Hồ muôn vàn kính yêu được thực hiện trọn vẹn, giang sơn thu về một mối, cả nước cùng tiến bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.

Chiến thắng 3/4/1975 - mốc son chói lọi, là minh chứng tuyệt vời cho tinh thần yêu nước nồng nàn, ý chí kiên cường, bất khuất, tấm lòng thủy chung son sắt của đồng chí, đồng bào Đà Lạt dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ kính yêu.

Thế hệ trẻ Lâm Đồng tiếp bước truyền thống cách mạng của cha anh đi trước. Ảnh: Chính Thành

Kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng Đà Lạt – Lâm Đồng, hồi tưởng lại những tháng năm oanh liệt, càng thêm trân trọng, tự hào: 21 năm dài bền gan kháng chiến, quân dân Đà Lạt đã tiến hành trên 1000 trận, loại khỏi vòng chiến đấu 8.165 tên địch, trong đó có 346 lính Mỹ và chư hầu; bắn cháy và phá hủy 30 máy bay, 134 xe bọc thép và xe quân sự; đốt cháy 2 triệu lít xăng; diệt 192 tề điệp, ác ôn...., bổ sung xây dựng 5 đội biệt động nội thị, tổ chức và xây dựng được 10 lõm chính trị, trên 1000 cốt cán trong nội ô thị xã. Tổ chức được 25 chi bộ Đảng, tổ chức thanh niên.

Ghi nhận thành tích xuất sắc trong quá trình chiến đấu, bảo vệ và xây dựng quê hương, Nhà nước đã tặng thưởng cho quân và dân Đà Lạt 4 Huân chương Thành đồng, 2 Huân chương Quân công, 16 Huân chương Chiến công và phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho 3 cá nhân, 2 tập thể là Thành phố Đà Lạt và xã Xuân Trường; hơn 73 Mẹ được phong tặng, truy tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước “Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng”, 733 liệt sỹ đã ngã xuống, 323 thương binh đã cống hiến một phần thân thể trên mảnh đất Đà Lạt và hơn 1.100 cán bộ và đồng bào bị địch bắt tra tấn, tù đày cùng biết bao nhiêu sự hy sinh thầm lặng, cao cả của các tầng lớp Nhân dân thành phố... cho độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, chủ quyền quốc gia, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc và chủ nghĩa xã hội.

Đảng bộ, chính quyền và các tầng lớp Nhân dân thành phố luôn dành những tình cảm thắm thiết và lòng biết ơn sâu sắc nhất đến các gia đình liệt sĩ, các đồng chí lão thành cách mạng, các Bà Mẹ Việt Nam anh hùng, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, anh chị em thương binh, bệnh binh, các gia đình có công với cách mạng về những đóng góp to lớn cho sự nghiệp giải phóng dân tộc và sự nghiệp giải phóng thành phố Đà Lạt.

Một góc khu trung tâm TP Đà Lạt ngày nay. Ảnh: Chính Thành

Năm thập niên đã đi qua, nhưng những dấu son về một thời đấu tranh anh dũng vẫn không phai nhạt trong ký ức của mỗi người dân thành phố. Thế hệ chúng ta hôm nay và lớp lớp con cháu mai sau sẽ mãi mãi không quên những người con Đà Lạt bình dị, kiên cường đã kề vai, sát cánh đấu tranh tạo nên sức mạnh phi thường, dựng bức thành đồng ngăn chặn, tiêu diệt địch ngay trong lòng địch; với những cao trào nổi dậy vẫn còn vang vọng mãi với thời gian.

Những ngày đầu giải phóng, trong niềm hân hoan, phấn khởi của những người làm chủ, Đảng bộ và Nhân dân Đà Lạt nhanh chóng vượt qua khó khăn, thử thách bắt tay vào xây dựng chủ nghĩa xã hội trên quê hương thân yêu, Đảng bộ thành phố đã đề ra các chủ trương đúng đắn phát triển thành phố, xóa bỏ cơ chế tập trung quan liêu bao cấp, thực hiện sự nghiệp đổi mới.

Cũng trong những tháng, năm đầu giải phóng với biết bao gian khó, nhiều cán bộ, chiến sĩ đã từng chiến đấu trên chiến trường Đà Lạt - Tuyên Đức và các lớp thế hệ trẻ thành phố nghe theo tiếng gọi thiêng liêng của tổ quốc, hăng hái tham gia đội quân tình nguyện, chiến đấu tại chiến trường Campuchia, thực hiện nghĩa vụ quốc tế và các đồng chí đã góp công cùng với quân và dân cả nước anh dũng bảo vệ vững chắc biên cương của tổ quốc trong chiến tranh biên giới Tây Nam và biên giới phía Bắc năm 1979.

Từ chỗ đứng trước những khó khăn, thử thách gay gắt, cơ cấu kinh tế chưa có chuyển biến đáng kể, cơ chế quản lý mới chưa hình thành rõ rệt. Tổ chức sản xuất và quản lý sản xuất chưa thoát khỏi tình trạng sản xuất nhỏ, phân tán. Quan hệ sản xuất mới còn ở trình độ thấp, kinh tế xã hội chủ nghĩa chưa được củng cố vững chắc thì đến nay kinh tế – xã hội thành phố đã có những bước tiến vượt bậc, đạt được nhiều thành tựu quan trọng trên tất cả các lĩnh vực. Thành phố tập trung đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, chuyển dịch cơ cấu kinh tế đúng hướng, phát huy những thế mạnh vốn có, đẩy mạnh phát triển nông – lâm – dịch vụ - du lịch, phát triển sản xuất hàng hóa nhiều thành phần.

Các công trình giao thông, thủy lợi, cơ sở y tế, trường học, văn hóa – xã hội được quan tâm đầu tư; các cơ sở sản xuất được tăng cường, mở rộng. Các chính sách an sinh xã hội được thực hiện hiệu quả, đời sống của nhân dân ngày càng được nâng cao cả về vật chất và tinh thần. An ninh quốc phòng và trật tự an toàn xã hội được giữ vững.

Những năm qua, thành phố tập trung đẩy mạnh phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và du lịch – dịch vụ chất lượng cao, thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, xây dựng phường văn minh đô thị, xã văn hóa nông thôn mới, thành phố văn minh thân thiện… đạt được nhiều thành tựu quan trọng.

Sản xuất nông nghiệp công nghệ cao đã trở thành thế mạnh của Đà Lạt - Lâm Đồng. Ảnh: Chính Thành

Hôm nay, Đà Lạt đã thực sự thay da đổi thịt, tạo nên diện mạo mới đầy hứa hẹn cho bước phát triển trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế, xứng đáng là trung tâm du lịch nghỉ dưỡng, trung tâm kinh tế - chính trị - văn hóa của tỉnh.

50 năm sau ngày giải phóng và gần 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới của đất nước, chúng ta có thể khẳng định những thành tựu quan trọng mà thành phố đạt được trong quá trình phát triển là rất đáng trân trọng, tự hào. Đó là trở thành trung tâm du lịch nổi tiếng trong nước và quốc tế, Thành phố Festival Hoa duy nhất của Việt Nam, là Thành phố sáng tạo Âm nhạc của UNESCO, trở thành trung tâm văn hóa nghệ thuật, thể dục thể thao và giải trí của cả nước và đang trong giai đoạn xây dựng đô thị thông minh, đô thị di sản thế giới. Đà Lạt được 2 lần công nhận là “Thành phố du lịch sạch ASEAN”; là một trong những điểm đến lãng mạn nhất châu Á. Không chỉ là địa điểm du lịch hấp dẫn, Đà Lạt cũng là một trong những vùng sản xuất rau, hoa ôn đới nổi tiếng của cả nước; là đầu tàu về canh tác nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và phát triển bền vững.

Thành phố Đà Lạt trong thời kỳ đổi mới đã được Đảng, Nhà nước đã tặng thưởng danh hiệu cao quý: Huân chương Lao động Hạng I, Huân chương Độc lập Hạng III. Năm 2009, Đà Lạt được công nhận là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Lâm Đồng. Năm 2010, thành phố đã vinh dự đón nhận danh hiệu là Thành phố Festival Hoa Việt Nam. Năm 2014, Hiệp hội các nước Đông Nam Á công nhận Đà Lạt là thành phố tiềm năng bền vững về môi trường và gần đây nhất.

Tháng 3/2015, cán bộ và Nhân dân thành phố được Chủ tịch nước tặng Cờ thi đua đơn vị xuất sắc. Năm 2017, đạt giải thưởng Thành phố bền vững môi trường ASEAN. Năm 2018, đạt giải thưởng Thành phố Du lịch Sạch ASEAN; đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhì trong phát triển sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc. Năm 2021, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân thành phố Đà Lạt nhận Huân chương Lao động Hạng Ba về thành tích suất sắc trong Phong trào thi đua Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016 – 2020.

Năm 2022, đạt giải thưởng Thành phố Du lịch Sạch ASEAN; là điểm đến ngắm hoa đứng thứ 3 thế giới được du khách toàn cầu yêu thích do Booking.com thực hiện khảo sát du khách ở 28 quốc gia trên thế giới. Năm 2023, được UNESCO công nhận Thành phố sáng tạo về âm nhạc.

Năm 2025, nhận Giải thưởng Festival Hoa châu Á và du lịch sinh thái; Giải thưởng Festival châu Á 2025 – hạng mục Festival Hoa và vườn Châu Á 2025; Giải thưởng đỉnh cao Châu Á – hạng mục Festival thân thiện môi trường nhất.

Festival Hoa Đà Lạt được tổ chức định kỳ 2 năm một lần đã nhận được nhiều giải thưởng châu Á. Ảnh: Chính Thành

Tất cả những đổi thay ấy không thể tách rời sự lãnh đạo của Đảng mà trực tiếp là Thành ủy Đà Lạt. Trăn trở tìm hướng đi lên, đánh thức mọi tiềm năng thế mạnh, để người dân no ấm và từng bước tự hoàn thiện mình xứng đáng với vai trò lãnh đạo, với niềm tin yêu của Nhân dân chính là lương tâm và trách nhiệm, tình thương và lẽ phải, là mục tiêu để Đảng bộ thành phố phấn đấu không ngừng.

Nhìn lại chặng đường 50 năm qua, sự phát triển của thành phố Đà Lạt đúng định hướng và đạt được những thành tựu quan trọng, toàn diện. Đó là kết quả của sự quan tâm đầu tư của Trung ương, tỉnh Lâm Đồng, sự lãnh, chỉ đạo sâu sát, kịp thời của Tỉnh ủy; là kết quả của tinh thần đoàn kết, sự chung sức, đồng lòng của các tầng lớp nhân dân thành phố, của các các dân tộc, các tôn giáo; kết quả của tinh thần vượt khó của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, công nhân, nông dân và doanh nhân; là kết quả của sự phấn đấu cật lực, huy động sức mạnh tổng hợp, sự năng động, sáng tạo, sự cầu thị, lắng nghe ý kiến của Nhân dân, thấu hiểu lòng dân, gắn bó máu thịt với Nhân dân, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, giải quyết bức xúc của Nhân dân, nhằm không ngừng nâng cao chất lượng sống của Nhân dân. Đây là những bài học quý báu đối với Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân thành phố trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

Kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng Đà Lạt (3/4/1975 - 3/4/2025), Đảng bộ và Nhân dân thành phố Đà Lạt tiếp tục nguyện một lòng tin tưởng vào Đảng Cộng sản Việt Nam, kế thừa thành quả của thế hệ đi trước, đoàn kết, phấn đấu thực hiện những nhiệm vụ chính trị mà Đảng đã đề ra để xây dựng thành phố ngày càng giàu đẹp, văn minh, góp phần đưa tỉnh Lâm Đồng vươn lên cùng đất nước, vững bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.

HỒNG PHÚC