55% nhà đầu tư tài sản số sẵn sàng đóng thuế nhưng đề xuất khấu trừ khoản lỗ

PGS-TS Trần Hùng Sơn, Trường Đại học Kinh tế - Luật (UEL) phát biểu tại diễn đàn

Chia sẻ về vấn đề đang được nhiều người quan tâm trong bối cảnh Việt Nam vừa chính thức thí điểm sàn giao dịch tài sản số, PGS-TS Trần Hùng Sơn, Trường Đại học Kinh tế - Luật (ĐHQG TPHCM) cho biết, thống kê từ Cổng thanh toán điện tử Triple-A cho thấy, hiện khoảng 21,2% dân số, tương đương hàng chục triệu người, đang nắm giữ tiền số, đưa Việt Nam lên vị trí thứ hai thế giới về tỷ lệ sở hữu. Chính vì thế, Nghị quyết 05/2025 Chính phủ vừa ban hành đã thu hút sự quan tâm đặc biệt, khi lần đầu mang lại hành lang pháp lý cho hoạt động đầu tư lâu nay tồn tại trong "vùng xám".

Ông Trần Hùng Sơn cũng đã đưa ra nghiên cứu về xu hướng lựa chọn sàn giao dịch tài sản số của nhà đầu tư Việt Nam. Theo đó, với khảo sát trên 523 nhà đầu tư, trong đó có khoảng 70 người đang trực tiếp tham gia thị trường tiền mã hóa, nhằm đánh giá xu hướng lựa chọn sàn giao dịch số.

“Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng các yếu tố “đẩy” (boost) từ trải nghiệm chưa thuận lợi trên sàn quốc tế hay “kéo” (pull) từ ưu điểm kỳ vọng của sàn trong nước không phải là động lực quyết định khiến nhà đầu tư dịch chuyển. Thay vào đó, yếu tố “neo", đó là khung pháp lý, thái độ xã hội, mức độ an toàn và minh bạch – mới là nhân tố then chốt ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn sàn giao dịch trong nước. Nếu chú trọng đúng vào yếu tố “neo”, Việt Nam có thể xây dựng được một sàn giao dịch tài sản số minh bạch, an toàn, đáp ứng kỳ vọng của nhà đầu tư và tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững của thị trường tài sản số trong nước”, ông Trần Hùng Sơn chia sẻ.

PGS-TS Trần Hùng Sơn cũng đưa ra kết quả khảo sát, cho thấy kỳ vọng lớn nhất của nhà đầu tư Việt Nam đối với sàn giao dịch nội địa là khung pháp lý rõ ràng, minh bạch, đặc biệt liên quan đến quyền lợi và giải quyết tranh chấp; Hệ thống giao dịch an toàn, ổn định và mức phí cạnh tranh.

Liên quan đến chính sách thuế hợp lý, 55% nhà đầu tư sẵn sàng thực hiện nghĩa vụ thuế, nhưng mong muốn có ưu đãi trong giai đoạn đầu, đó là có thể miễn, giảm trong 3–5 năm đầu tiên tương tự như kinh nghiệm khi vận hành thị trường chứng khoán. Đặc biệt nhà đầu tư đề xuất cần có cơ chế khấu trừ lỗ trong thị trường này, đây là điểm khác biệt quan trọng so với mô hình đang áp dụng cho chứng khoán.

Từ những phân tích trên, ông Trần Hùng Sơn cũng đã đưa ra 4 khuyến nghị chính sách để phát triển thị trường tiền số trong nước bền vững. Thứ nhất là ưu tiên xây dựng niềm tin và cộng đồng: thúc đẩy môi trường đầu tư sôi động trong nước, tận dụng động lực xã hội để lan tỏa niềm tin thay vì chỉ tập trung quảng bá tính năng của sàn giao dịch. Thứ 2 là chính sách thuế phải theo lộ trình ưu đãi, giúp thị trường có thời gian thích ứng và phát triển. Thứ 3 là hoàn thiện khung pháp lý và hệ thống giao dịch, qua đó đảm bảo minh bạch, bảo vệ nhà đầu tư, giảm thiểu rủi ro kỹ thuật. Và cuối cùng là cần đẩy mạnh giáo dục tài chính và nâng cao kiến thức về tài sản số, vì khảo sát cũng cho thấy, có sự nhầm lẫn lớn về hiểu biết giữa tài sản truyền thống và tài sản mã hóa của nhà đầu tư. "Đây cũng là yếu tố nền tảng để hỗ trợ và bảo vệ nhà đầu tư khi thị trường chính thức mở cửa", ông Trần Hùng Sơn nhấn mạnh.

NHUNG NGUYỄN