7 bài học kinh nghiệm trong đầu tư và làm giàu của tỷ phú Ray Dalio

Ray Dalio sinh ngày 8/8/1946 tại Jackson Heights, Queens, New York. Ông bắt đầu sự nghiệp đầu tư cổ phiếu đầu tiên vào năm 12 tuổi khi thực hiên mua vào cổ phiếu của Northwest Airlines với 300 đô la và tăng gấp ba lần khoản đầu tư của mình sau khi hãng hàng không này sáp nhập với một công ty khác. Dalio tốt nghiệp cử nhân tài chính từ Đại học Long Island và có bằng MBA từ Trường Kinh doanh Harvard vào năm 1973. Năm 1975, ông thành lập quỹ đầu tư Bridgewater Associates tại căn hộ 2 phòng ngủ của mình tại Westpoint bang Connecticut và quỹ đầu tư nhỏ bé này đã trở thành 1 trong 5 quỹ phòng hộ lớn nhất thế giới vào thời điểm 2005. Tính đến năm 2017, Bridgewater Associates đã quản lý tổng cộng khoảng 160 tỷ đô la.

Ray Dalio đã trở thành số ít nhà quản lý quỹ phòng hộ nổi tiếng và được kính trọng nhất thế giới bên cạnh những nhà quản lý quỹ lừng danh khác như Peter Lynch (nhà quản lý quỹ Fidelity Magellan), David Tepper (Quỹ Appaloosa), Ken Griffin (Quỹ Citadel), Seth Klarman (Quỹ Baupost Group) và George Soros (Quỹ Soros Fund Management)… Tính cho đến đầu năm 2019, Ray Dalio cũng là nhà quản lý quỹ được trả lương cao đứng thứ 2 thế giới chỉ sau mỗi James Simon danh tiếng, nhà quản lý quỹ phòng hộ Renaissance Technologies.

Tỷ phú Ray Dalio

Điều gì đã khiến Ray Dalio nổi tiếng trong giới đầu tư, phương pháp tiếp cận thị trường nào đã biến Bridgewater Associates nổi tiếng thế giới, kinh nghiệm nào mà huyền thoại đầu tư đã dạy cho chúng ta khi tham gia vào TTCK. Chúng ta cùng điểm danh 7 bài học kinh nghiệm trong đầu tư và làm giàu đã làm nên tên tuổi của tỷ phú tự thân từ TTCK này.

Làm việc cho chính mình và đừng chỉ làm điều mà người khác yêu cầu bạn – Hãy đầu tư sớm

Ray Dalio đã sớm bước vào sự nghiệp đầu tư vào năm 12 tuổi và đã có những tư duy khác biệt về con đường tự do tài chính. Kể từ khi tốt nghiệp và sử hữu bằng MBA danh giá từ trường kinh doanh Harvard 1973, Ray Dalio đã làm việc cho sàn giao dịch hàng hóa New York. Cùng với niềm đam mê và tính kiên trì, sự nghiệp đầu tư sự khởi sắc càng khởi sắc khi ông trở thành giám đốc sàn giao dịch hàng hóa Dominick & Dominick LLC trong thời gian ngắn và ngay sau đó chuyển sang làm nhà giao dịch hợp đồng tương tai và môi giới tại Shearson Hayden Stone. Tiếp cập TTCK ngay từ khi còn nhỏ kết hợp với trải nghiệm của chính bản thân ông qua nhiều công việc liên quan đến TTCK, hàng hóa và phái sinh đã khiến ông tích lũy được nhiều kinh nghiệm trước khi chính thức bắt tay xây dựng quỹ phòng hộ của riêng mình ngay từ độ tuổi thanh niên.

Tư duy đầu tư độc lập và khiêm tốn

Để có thể đầu tư thành công cũng như quản lý tiền hiệu quả thì nhà quản lý quỹ không chỉ sở hữu năng lực vượt trội so với các nhà đầu tư bình thường khác mà còn có khả năng tư duy độc lập đi ngược đám đông. Ray Dalio đã chia sẻ nhiều lần trong các cuộc hội thảo tại các trường đại học danh giá hoặc trả lời trong các cuộc phỏng vấn truyền hình đều thừa nhận rằng để trở thành 1 nhà đầu tư thành công bạn phải có phương pháp đầu tư cũng như chiến lược đầu tư riêng và phù hợp với bạn. Bạn phải rút kinh nghiệm được qua các lần thất bại và tiếp tục tiến lên phía trước. Đặc biệt, ngay cả đạt được một số thành công bạn cũng phải luôn khiêm tốn bởi nhiều khả năng bạn vẫn mắc sai lầm trong các lần giao dịch tiếp theo.

Đầu tư để chiến thắng

Ray Dalio cùng các cộng sự tại Bridgewater Associates sở hữu mô hình sàng lọc từ dưới lên mọi dữ liệu từ nền kinh tế Mỹ để chọn ra các cơ hội đầu tư tốt nhất. Đó là lý do tại sao Quỹ của Ray Dalio lại luôn đạt được tỷ suất sinh lời cao. Hệ thống phân tích dữ liệu, số liệu thống kê có thể chính xác cũng như là có ý nghĩa hơn cả kết quả phân tích của Cục dự trữ liên bang Mỹ (FED). Điều này có ý nghĩa rằng, chỉ khi nhà đầu tư có phương pháp phân tích riêng và cần mẫn nghiên cứu từng cơ hội xuất hiện trên thị trường thì họ đều có nhiều cơ may hơn để chiến thắng trên TTCK.

Hãy học hỏi những bài học đầu tư của các nhà quản lý quỹ hàng đầu – Học triết lý đầu tư của họ

Ngay từ thủa ban đầu trước khi bước chân vào thế giới đầu tư, Ray Dalio đã có những câu hỏi đối với những người mà ông coi là nhà đầu tư giỏi. Cho dù người đó là nhà môi giới chứng khoán, chủ doanh nghiệp hay bất kỳ ai giỏi trong đầu tư cổ phiếu. Ông không quan tâm đến những kết luận, nhận định về thị trường thế nào. Ông quan tâm nhiều hơn về quan điểm đầu tư của họ, cách thức họ đánh giá về thế nào là cơ hội đầu tư tốt. Nói cách khác, ông khuyến nghị chúng ta nên học hỏi kinh nghiệm đầu tư của những người giỏi hơn chúng ta.

Đa dạng hóa danh mục

Một trong những điều mà Quỹ Bridge Associate rất coi trọng đó là quá trình phân bổ danh mục với những chiến lược đa dạng khác nhau. Bạn phải đảm bảo rằng việc lựa chọn cổ phiếu của bạn được hợp lý, cân bằng giữa tỷ lệ giữa các cổ phiếu và được xây dựng và phân bổ hiệu quả. Xây dựng 1 danh mục “bất chấp thời tiết” để có thể chống lại bất kỳ cơn bão tài chính nào.

Đầu tư vào cái mà bạn biết và hiểu rõ

Giống như Peter Lynch (QLQ của quỹ Fidelity Magellan) từng nói “Nhà đầu tư mua cổ phiếu mà không hiểu rõ về doanh nghiệp không khác gì việc đọc sách mà không hiểu gì” – Ray Dalio cũng khuyến cáo mọi nhà đầu tư nên tìm hiểu kỹ doanh nghiệp, triển vọng của DN cũng như khả năng tăng trưởng của DN trong tương lai. Chính việc đánh giá đúng DN để nhận diện được các cơ hội xuất hiện trên thị trường là 1 trong những bí kíp mang lại thành công cho Ray Dalio.

Đối chiếu những quyết định trong quá khứ để đưa ra các quyết định đầu tư trong tương lai

Một trong những nguyên tác quan trọng của Ray Dalio tùy thuộc tuyệt đối vào quá trình ra quyết định và hoạt động phân tích kết quả. Ngay từ thời niên thiếu, ông đã rút ra được bài học đó là thất bại đó là kết quả mà ông hoặc những người khác đã làm sai. Bằng cách phân tích những nguyên nhân của các thất bại đó Ray Dalio đã học được cách làm sao có thể đầu tư hiệu quả hơn các nhà quản lý quỹ khác cùng thời. Đơn giản là đừng quá xấu hổ hoặc quá bận tâm bởi những thất bại. Đơn giản chỉ là học từ những thất bại đó và chiến đấu đừng bao giờ lặp lại những sai lầm tương tự.

Phân bổ tài sản và “đi tiền” hợp lý nhất là chọn ra các cơ hội đầu tư tốt nhất

Rõ ràng, sự nghiệp đầu tư của Ray Dalio đã dạy cho chúng ta nhiều điều. Kinh nghiệm của ông cũng như những thành tích mà Quỹ Bridgewater Associates nói chung và cá nhân ông nói riêng đạt được qua 45 năm qua được coi như là cẩm nang để mọi nhà đầu tư cần tham khảo nếu họ mong muốn đạt được những kết quả tốt trong hoạt động đầu tư cổ phiếu.Với hơn 10 năm hoạt động trên TTCK, tôi cho rằng các nhà đầu tư Việt nam có thể học hỏi được từ những lời khuyên từ nhà quản lý tiền huyền thoại Ray Dalio.

1 – Tìm hiểu chu kỳ dài hạn của thị trường

Các nhà đầu tư thường sẽ bị thu hút bởi những kết quả ngắn hạn và tập trung thái quá vào các hoạt động đầu cơ cổ phiếu. Việc phân tích, tìm hiểu chu kỳ biến động của thị trường với tầm nhìn dài hạn sẽ cho phép họ có cái nhìn bao quát được xu thế vận động của thị trường. Quá trình “lên và xuống” của thị trường tuân theo những quy luật và việc hiểu được những đặc tính thất thường của thị trường sẽ cho phép các nhà đầu tư nhìn ra được các cơ hội đầu tư quý giá.

2 – Quản lý danh mục và phân bổ tài sản

Việc quản lý danh mục thế nào mới là câu chuyện quan trọng hơn so với việc dự báo thị trường diễn biến thế nào. Nhiều nhà đầu tư Việt Nam quan tâm nhiều đến sự biến động của chỉ số chứng khoán VN-Index mà quên đi việc đầu tư vào các cơ hội riêng lẻ cũng như là việc xây dựng 1 danh mục phù hợp và hiệu quả cho từng giai đoạn của thị trường. Rõ ràng việc theo đuổi các hoạt động giao dịch ngắn hạn tiềm ẩn nhiều rủi ro cũng như việc “lướt sóng” qua các cổ phiếu mạnh ở từng giai đoạn cũng sẽ khiến nhiều nhà đầu tư phải chịu thua lỗ nặng. Nhà đầu tư cá nhân vẫn chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc luôn xây dựng 1 danh mục đầu tư phù hợp với từng giai đoạn của thị trường với tỷ lệ phân bổ vào từng cổ phiếu và tài sản khác nhau. Việc đầu tư chiến lược vào cổ phiếu và tài sản triển vọng sẽ mang lại hiệu suất sinh lời tốt cho cả danh mục trong từng giai đoạn.

3 - Sell The Winners, Buy The Losers

Ray Dalio nhấn mạnh vào việc hãy thu lợi nhuận và bán ra ở những cổ phiếu đã tăng giá nhiều hoặc cổ phiếu mạnh khi mà mọi thông tin cơ bản đã phản ánh vào giá. Nếu nhà đầu tư Việt Nam thường giao dịch và mua vào các cổ phiếu đang tăng giá, những cổ phiếu có nhiều thông tin tốt hay có kết quả kinh doanh tốt thì rất có thể họ đã và đang mua những cổ phiếu mà thị giá đã cao hoặc “overvalued”. Như vậy, bài học quan trọng ở đây đó là hãy bán ra những cổ phiếu tốt mà giá đã cao quá mức hoặc hợp lý để mua vào những cổ phiếu đang hoạt động tốt nhưng giá thấp. Mua vào những cổ phiếu tốt mà thị trường định giá thấp hoặc thị trường đang quên lãng nó cũng là 1 chiến lược hiệu quả.

4 – Hãy chú ý đến biến động lãi suất

Nhà đầu tư cá nhân, nhà đầu tư tổ chức thường quan tâm nhiều đến tham số lãi suất trong mô hình phân tích kinh tế vĩ mô – Quá trình biến động mạnh lãi suất cũng là cơ sở để chúng ta có thể dự báo được hướng đi của dòng tiền – Lãi suất có xu hướng gia tăng, dòng tiền có thể rút ra từ thị trường cổ phiếu và chạy sang thị trường trái phiếu và ngược lại. Lãi suất thấp, khả năng thu nhập của các DN niêm yết gia tăng đó là 1 trong những yếu tố quan trọng khiến các nhà đầu tư có mong muốn “xuống tiền” hơn.

5 – Hãy tư duy và duy trì khả năng phân tích độc lập

Trong quá trình đầu tư, để đi ngược xu hướng, đi ngược đám đông là điều không hề dễ dàng. Rất nhiều người thường tìm đến các cơ hội đầu tư tốt, mua vào các cổ phiếu mà mọi chuyên gia đều đánh giá tốt. Tuy nhiên đây lại là chiến lược sai lầm. Các cơ hội tốt mà nhiều người đã để ý đến rất có thể không phải là mục tiêu đầu tư của chúng ta. Hãy đi ngược xu hướng đó là tìm tiếm các cơ hội mà thị trường đang quên lãng hoặc các cổ phiếu đang gặp những khó khăn tạm thời. Sẽ rất khó với những nhà đầu tư “non tay” đưa ra các quyết định đầu tư đi ngược với đám đông khi mà tâm lý “sợ sai” bao trùm. Như vậy, để trang bị cho mình khả năng phân tích độc lập cũng như có thái độ đúng với các cơ hội đầu tư tốt xuất hiện là điều mà không phải nhiều người có thể làm được.

Năm 2019 tiếp tục là năm khó khăn và thách thức mọi nỗ lực của nhiều nhà đầu tư cá nhân và tổ chức. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của các nhà quản lý quỹ hàng đầu đã chỉ ra rằng việc đầu tư vào những giai đoạn mà nền kinh tế hay thị trường gặp khó lại không hề quá rủi ro như mọi người suy nghĩ. Theo Ray Dalio, việc quan trọng đối với mọi nhà đầu tư đó là xây dựng 1 danh mục bất chấp thời tiết. Phân bổ tài sản và “đi tiền” hợp lý nhất là chọn ra các cơ hội đầu tư tốt nhất. Kết quả đầu tư sẽ không hề tồi ngay là những lúc TTCK đi xuống.

Minh Châu