8 biểu hiện ở trẻ chứng tỏ cha, mẹ đã dạy con rất tốt

Nhà giáo dục người Ukraine, Vasyl Oleksandrovych Sukhomlynsky, từng nói: "Một thời điểm nào đó, khi bạn nhìn vào con, bạn sẽ nhìn thấy chính mình. Khi bạn giáo dục con cũng là bạn giáo dục chính mình và kiểm tra nhân cách của chính mình".

Như thế, con cái là tấm gương phản chiếu của cha mẹ, phản ánh trình độ học vấn, đạo đức của cha mẹ. Các nhà nghiên cứu đã tổng kết 6 dấu hiệu cho thấy một đứa trẻ được nuôi dạy và trưởng thành lành mạnh.

1. Con biết bày tỏ cảm xúc thật

Một đứa trẻ được lắng nghe, đồng cảm khi lớn lên sẽ là một người tự tin, mạnh dạn, biết yêu thương. Theo nghiên cứu từ Khoa phát triển gia đình và trẻ em thuộc Đại học Georgia, Mỹ, trí thông minh cảm xúc (EQ) góp phần 80% hạnh phúc, thành công trong cuộc sống của con người.

Ảnh minh họa: shutterstock

Theo các chuyên gia giáo dục, một đứa trẻ được bố mẹ chấp nhận bày tỏ cảm xúc sẽ phát triển lành mạnh, tích cực. Ngược lại, nếu một đứa trẻ không được bố mẹ lắng nghe cảm xúc thật cũng như không dành thời gian cho con thì đứa trẻ có thể sẽ dần khép kín, không dám mở lời trước.

Nếu bố mẹ thường xuyên cho phép con cái được tự do thể hiện cảm xúc thật thì quả thật đó là những bậc phụ huynh vô cùng tâm lí và đáng trân trọng. Cảm xúc bị kìm nén lâu ngày có thể khiến một đứa trẻ khi trưởng thành trở thành những con người tự ti, nhạy cảm, yếu đuối.

2. Con có thể chịu trách nhiệm

Nhiều bậc cha mẹ khi con mắc lỗi thường có xu hướng bỏ qua vì cho rằng: "Con còn nhỏ không biết gì. Đợi con lớn lên chút nữa rồi dạy".

Nhưng thực tế, suy nghĩ sẽ thành hành động, hành động lặp lại nhiều lần sẽ thành thói quen. Một khi thói quen xấu được hình thành sẽ phải mất nhiều thời gian để thay đổi bằng một thói quen tốt.

Một đứa trẻ khi được dạy tính trách nhiệm, chúng sẽ thấy được nguyên nhân và hậu quả của hành vi. Với khả năng này, đứa trẻ sẽ không vội vàng làm bất cứ việc gì mà không nghĩ đến hậu quả. Chúng cũng sẽ biết cách cư xử đúng mức với những người xung quanh và không làm tổn thương tới bất kỳ ai.

Vì vậy, dạy con biết chịu trách nhiệm là việc cha mẹ cần làm ngay từ khi con còn nhỏ. Chẳng bao giờ là quá sớm để rèn tính kỷ luật cho trẻ. Những đứa trẻ có trách nhiệm khi lớn lên sẽ thành những người lớn có trách nhiệm.

Một đứa trẻ dám thừa nhận lỗi sai và biết sửa chữa chứng tỏ cha mẹ đang có hướng giáo dục con đúng đắn.

3. Con có suy nghĩ của riêng mình

Cha mẹ giáo dục con tốt nhất là khi coi trẻ như một cá nhân độc lập, tôn trọng tính cách và sự phát triển của trẻ, cố gắng làm bạn với trẻ và lắng nghe những tâm tình của trẻ. Những cha mẹ có phương pháp giáo dục tốt thường có xu hướng không làm thay trẻ, không tước đi quyền suy nghĩ và làm chủ của con.

Nếu một đứa trẻ có ý tưởng riêng và dám làm những gì chúng thích, điều đó chứng tỏ cha mẹ đã thấu hiểu và tôn trọng sự phát triển cá nhân của con.

Ảnh minh họa: shutterstock

4. Trẻ có tính nhẫn nại

Cốc Ái Lăng - vận động viên trượt tuyết người Trung Quốc vừa giành huy chương vàng Olympic 2022 - đã khiến công chúng nể phục, khi có màn biểu diễn thành công và giành huy chương vàng.

Trước đó, cô ngã trong lúc trình diễn phần thi và nhận về điểm số thấp nhất trong hai ngày 5 và 6/2. Không nản lòng vì thất bại, tới 8/2, cô vượt lên chính mình và giành huy chương vàng môn trượt tuyết nhào lộn trên không.

Trả lời phỏng vấn, cô gái cho biết thành tích kém ở hai vòng thi trước từng khiến cô thấy không tốt lắm, nhưng sau đó, cô cố gắng phát huy hết khả năng và thể hiện bản thân.

Theo khoa học, trẻ có chỉ số nghịch cảnh cao (Adversity Quotient, viết tắt là AQ) - tức khả năng chống lại áp lực cao, khi mọi thứ diễn ra không như ý - sẽ có cơ hội thành công hơn những người khác trong cuộc sống.

Những đứa trẻ có chỉ số nghịch cảnh cao thường kiên trì và ngoan cường. Chúng có thể đối mặt với những thất bại và tìm cơ hội mới từ đó, trong khi những đứa trẻ có chỉ số nghịch cảnh thấp khó chấp nhận thất bại. Chúng dần trở nên ghen tị, ích kỷ, dễ làm tổn thương người khác hay tự hủy hoại bản thân.

George S. Patton, vị tướng nổi tiếng của Mỹ, nói: "Thước đo thành công của một người không phải ở đỉnh cao bao nhiêu, mà là kiên cường thế nào khi rơi xuống đáy vực".

Do đó, bậc cha mẹ khôn ngoan không giúp con né nghịch cảnh mà để con tự mình đương đầu và tìm cách vượt qua nó.

5. Con biết làm việc nhà

Thái Thiếu Phân, diễn viên Hong Kong, đồng thời là một bà mẹ 3 con, thường đăng tải những hình ảnh, video trên Weibo "khoe" con lau bàn ghế, chọn thực phẩm... Đó là những việc cô giao cho các con để giúp con thực hành rèn luyện tính cách.

Một nghiên cứu kéo dài 20 năm tại Đại học Harvard đưa ra kết quả, tỉ lệ có công việc làm giữa trẻ làm việc nhà và trẻ không làm việc nhà là 15:1 còn tỉ lệ phạm tội là 1:10 khi trưởng thành. Tuy chỉ là những việc nhỏ nhưng làm việc nhà tác động rõ ràng tới con trẻ.

6. Con có tính kỷ luật

Tính kỷ luật ở một đứa trẻ phải được cha mẹ rèn luyện từ nhỏ. Nếu một đứa trẻ biết dọn dẹp và sắp xếp đồ đạc trong phòng; biết tắt đèn, phụ giúp cha mẹ công việc trong nhà; biết xin phép khi ra khỏi nhà và về đúng giờ,… chứng tỏ cha mẹ đang giáo dục con đúng đắn.

Việc rèn cho con tính kỷ luật là điều cần thiết. Tuy nhiên việc dạy con có tính kỷ luật không đồng nghĩa với việc đánh đòn hay trừng phạt. Thay vào đó, cha mẹ dạy trẻ biết "cam kết" với bản thân và với người lớn những công việc cần hoàn thành trong ngày, đúng giờ quy định. Lớn lên trẻ sẽ tự ý thức và biết cam kết với chính mình, tôn trọng mình và những người xung quanh.

Phần lớn trẻ con không có tính kỷ luật vì cha mẹ không có nhiều thời gian rèn luyện cho con, không quan tâm tới con và để mặc cho trẻ làm điều mình muốn. Trẻ không được rèn tính kỷ luật lúc nhỏ, lớn lên sẽ rất khó vào khuôn khổ. Chính vì điều đó, họ thiếu trách nhiệm về những gì mình được giao phó.

Ảnh minh họa: shutterstock

7. Trẻ có khả năng đồng cảm

Đồng cảm là khả năng có thể đặt mình vào vị trí của người khác và hiểu hoàn cảnh của họ. Khi một đứa trẻ đồng cảm, chúng sẽ biết yêu thương mọi người.

Con cái thiếu sự đồng cảm là nỗi buồn lớn nhất của cha mẹ. Trẻ có xu hướng không quan tâm đến người khác và thờ ơ với những đau khổ của họ. Những đứa trẻ này, dù giỏi đến đâu, cũng không thể được đánh giá cao về nhân cách. Trong khi đó, trẻ có sự đồng cảm sẽ hình thành quan hệ tốt với mọi người, tự tạo "phúc lành" cho mình.

Giáo sư trường Wharton của Đại học Pennsylvania, Mỹ, Adam M. Grant, nhận định: "Bài kiểm tra thực sự trong việc giáo dục con cái không phải là con bạn có thể đạt được gì, mà là chúng sẽ trở thành gì và đối xử với người khác ra sao".

8. Khi trẻ bị thương hoặc gặp sự cố, nó sẽ tìm cha mẹ trước

Dấu hiệu này cho thấy bạn đang làm rất tốt việc giáo dục và hòa đồng với con cái. Nhiều bậc cha mẹ nghĩ rằng con mình gặp khó khăn thì sẽ tìm đến mình càng sớm càng tốt, thực tế thì không phải vậy.

Khi con có rung động đầu tiên, khi con đánh nhau với ai đó, khi con phạm sai lầm lớn, khi con gặp khó khăn, không phải lúc nào cha mẹ cũng là người con nghĩ đến chuyện chia sẻ đầu tiên. Tại sao? Bởi vì con cái sẽ đánh giá mối quan hệ của chúng với cha mẹ của chúng, tất cả các tiêu chuẩn để đánh giá là một số cảm xúc trong quá khứ tiếp xúc với cha mẹ. Có thể là chuyện nhỏ nhưng nên nhớ trẻ rất nhạy cảm. Nếu bị phủ nhận hoặc phớt lờ, trẻ sẽ không còn sự tin tưởng vào cha mẹ.

Lily (t/h)