8 điểm tối các ngân hàng lớn nhất thế giới

Văn phòng của FinCen ở Vienna, Virginia.

1. Kiếm lợi từ hoạt động rửa tiền

Như ĐTTC đã đưa trong số báo trước, các ngân hàng lớn trên thế giới chấp thuận hàng ngàn tỷ USD giao dịch đáng ngờ, bất chấp những cảnh báo rằng chúng có thể liên quan đến tội phạm. Các mạng lưới khủng bố, băng đảng ma túy, đường dây tội phạm có tổ chức, quan chức tham nhũng và bọn gian manh xảo quyệt đều được hưởng lợi, sử dụng hệ thống tài chính Mỹ để rửa sạch lợi nhuận bất chính. Các ngân hàng và các cổ đông của họ đã kiếm lợi nhuận từ tất cả hoạt động này, trong khi các giao dịch đó đã giúp những những kẻ phạm tội gieo rắc đau khổ trên khắp thế giới.

2. Không ngăn chặn hoạt động đáng ngờ

Chính phủ Mỹ được thông báo về các giao dịch này thông qua "báo cáo hoạt động đáng ngờ" (SAR) của các ngân hàng. Các báo cáo đó được thiết kế để hỗ trợ cuộc chiến chống rửa tiền. Nhưng các chuyên gia cho rằng hệ thống này chứa lỗ hổng quan trọng: Các ngân hàng được yêu cầu gửi cảnh báo cho FinCEN, nhưng họ lại không ngăn chặn hay tạm dừng các hoạt động đáng ngờ, hoặc ngưng cung cấp dịch vụ cho các khách hàng mờ ám. Các nguồn tin nói với BuzzFeed News rằng phần lớn báo cáo SAR thậm chí không bao giờ được đọc, và số báo cáo SAR được điều tra còn ít hơn nhiều. Bản thân SAR không phải là bằng chứng của tội phạm, nhưng chúng có thể hỗ trợ điều tra và thu thập thông tin tình báo.

HSBC ở New York.

3. Bỏ qua những bước cơ bản ngăn cản tội phạm

Các ngân hàng đôi khi không thực hiện ngay cả những bước cơ bản để diệt trừ tội phạm tài chính, chẳng hạn như xác định số tiền họ thực sự đang chuyển. Nhưng thay vì mạnh tay xử lý những sai sót như vậy, các công tố viên đã tạo điều kiện để các ngân hàng đạt thỏa thuận hoãn truy tố và nộp phạt, với số tiền bị phạt chỉ bằng một phần nhỏ lợi nhuận hàng năm của họ.

Báo cáo của BuzzFeed News cho thấy, bất chấp những cuộc nói chuyện gay gắt thường đi kèm với những sai sót của các ngân hàng, những thỏa thuận hoãn truy tố đã tạo điều kiện cho các ngân hàng được kéo dài sai phạm, tiếp tục hưởng lợi lớn chỉ bằng cách đóng một khoản phạt nhỏ so với số lợi họ kiếm được từ các vi phạm đó. Và thông thường, các ngân hàng không khắc phục được các vấn đề của họ trong thời gian quy định của thỏa thuận, nhưng hậu quả các công tố viên đe dọa lại không bao giờ xảy ra.

4. Sự chây ì của HSBC

HSBC, ngân hàng lớn nhất châu Âu, đã có cơ hội thứ hai sau khi trở thành kênh dẫn tài chính quan trọng cho những kẻ buôn người và rửa tiền. Nhưng ngay cả khi có cơ quan giám sát liên bang Mỹ, thẩm phán và các công tố viên giám sát, ngân hàng này vẫn tiếp tục trục lợi từ những khách hàng họ cho là đáng ngờ.

5. Phớt lờ các cảnh báo và tố cáo

Cuộc điều tra của BuzzFeed News phát hiện rằng, rất lâu trước khi diễn ra các "giao dịch gương" (một trong những âm mưu rửa tiền lớn nhất trong lịch sử) trở thành vụ bê bối quốc tế đối với Deutsche Bank, các giám đốc điều hành hàng đầu tại đó đã được cảnh báo ngân hàng có nguy cơ bị bọn tội phạm lợi dụng. Tại Standard Chartered, bất chấp những người tố giác đã lên tiếng và gửi các cảnh báo lên chính phủ Mỹ, những khách hàng đáng ngờ vẫn tiếp tục sử dụng ngân hàng, và các công tố viên xác định rằng ngân hàng này đã cho phép các giao dịch bất hợp pháp đối với các khách hàng Iran.

6. Quy mô toàn cầu

Các vấn đề liên quan đến dung túng hoạt động rửa tiền không chỉ giới hạn ở một ngân hàng hay một quốc gia. Việc nghiên cứu Tập tin FinCEN cũng ghi nhận sau khi bị cảnh báo vì các hành vi sai trái, JPMorgan Chase, Ngân hàng New York Mellon, HSBC, Standard Chartered và Deutsche Bank vẫn tiếp tục cung cấp dịch vụ chuyển tiền cho những tội phạm bị tình nghi.

7. Tiền bẩn len lỏi mọi ngóc ngách

Những dòng tiền đáng ngờ luân chuyển trên toàn cầu tràn vào mọi quốc gia và vô số ngành công nghiệp, chảy vào các sản phẩm và công ty từ thể thao, bất động sản đến hàng tiêu dùng hàng ngày. Nó tràn lan và không được kiểm soát đến mức khó có thể tách nền kinh tế đen khỏi nền kinh tế mà mọi người nghĩ là nền kinh tế hợp pháp.

8. Tồn tại nhiều thập niên

Các vấn đề được mô tả trong bài này đã tồn tại trong nhiều thập niên. Chúng không dễ khắc phục và có những thế lực mạnh mẽ đang liên kết để duy trì hiện trạng này. Nhiều chuyên gia cho rằng việc truy tố các giám đốc điều hành ngân hàng, vốn là chính sách của Mỹ cho đến gần đây, sẽ là bước tiến lớn đúng hướng. Tập tin FinCEN đã bắt đầu đóng vai trò là động lực khi các nhà lập pháp, người ủng hộ và các chuyên gia ở Mỹ và Anh nắm bắt cơ hội để thay đổi và xem xét nhiều cải cách.

Vĩnh Cẩm