8 năm quá nhiều đổi thay, nước Mỹ đã sẵn sàng cho một nữ tổng thống?

Đã 8 năm trôi qua kể từ khi bà Hillary Clinton bị ông Donald Trump đánh bại trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016. Trong thời gian đó, số nữ giới Mỹ có trình độ đại học tham gia vào lực lượng lao động đang nhiều hơn so với nam giới. Phong trào #Metoo tố cáo hành vi quấy rối tình dục và vạch trần nhiều người đàn ông quyền lực. Tòa án Tối cao Mỹ đảo ngược phán quyết công nhận quyền phá thai của phụ nữ.

Liệu những sự kiện này sẽ có tác động gì tới cuộc đua của Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris?

Bà Harris gần như chắc chắn sẽ trở thành ứng viên tổng thống của đảng Dân chủ sau khi Tổng thống Joe Biden quyết định rút khỏi cuộc đua. New York Times nhận định bà Harris sẽ phải đối mặt với các câu hỏi về khả năng thắng cử, như cái cách bà Clinton từng phải trải qua, tại một quốc gia chưa từng bầu phụ nữ làm người đứng đầu.

Viễn cảnh bà Harris đứng đầu phe Dân chủ tiếp thêm động lực cho các cử tri muốn bầu cho một nữ tổng thống. Tuy nhiên, điều này cũng dấy lên những lo ngại trong quá khứ, khi ông Trump thua một người đàn ông (ông Biden), nhưng lại thắng một phụ nữ (bà Clinton).

Dẫu vậy, cuộc tái đấu giữa ông Trump và một nữ ứng viên diễn ra khi tình hình nước Mỹ đã thay đổi so với 8 năm trước.

“Điểm yếu duy nhất của bà Harris là giới tính”

“Phụ nữ đang nổi giận và điều đó có thể trở thành động lực”, bà Karen Crowley - 64 tuổi, cử tri độc lập và y tá nghỉ hưu ở Concord, New Hampshire - chia sẻ. Bà không bầu cho ông Trump và cũng không ủng hộ ông Biden, nhưng hiện có ý định chọn bà Harris.

Bà Crowley viện dẫn một số động lực khiến cử tri chọn bà Harris, như phán quyết Roe v Wade bị lật đổ, hay nhiều phụ nữ coi bình luận và hành động của ông Trump mang tính phân biệt giới tính và coi thường phụ nữ. “Khả năng một nữ tổng thống chiến thắng ở thời điểm hiện tại lớn hơn trước”, bà nói.

Tuy nhiên, các cử tri nữ và nhà hoạt động nữ quyền cũng lo ngại thái độ phân biệt giới tính sẽ cản bước bà Harris. “Chế độ phụ hệ vẫn tồn tại. Bà ấy thông minh và là công tố viên, nhưng có rất nhiều đàn ông da trắng muốn ngăn cản bà. Điểm yếu duy nhất của bà Harris là giới tính”, bà Crowley chia sẻ.

Khi nữ giới tranh cử ở Mỹ, nhiều cử tri vẫn đề cập tới giới tính của ứng viên và coi đó là một mối lo ngại. Họ cho rằng không chỉ riêng mình mà cử tri nào cũng suy nghĩ như vậy.

Bà Harris gần như chắc chắn trở thành ứng viên tổng thống của đảng Dân chủ sau khi Tổng thống Joe Biden quyết định rút khỏi cuộc đua. Ảnh: New York Times.

Julia Blake - 80 tuổi, ở La Jolla (California) - cho biết bà và những người bạn tại câu lạc bộ sách đã dành rất nhiều thời gian tranh luận liệu phụ nữ có thể được bầu làm tổng thống Mỹ hay không. Rất nhiều người - từ phụ nữ có chuyên môn cao, tới người có bằng tiến sĩ, thạc sĩ - đều đưa ra câu trả lời là “không”.

“Nếu tới chính phụ nữ còn nghĩ nữ ứng viên không thể giành chiến thắng và giữ vững niềm tin đó qua năm này tháng khác, nước Mỹ sẽ không bao giờ có một nữ tổng thống”, bà bày tỏ ý kiến. “Họ không đặt sự tín nhiệm đủ lớn cho phụ nữ”.

Tuy nhiên, đảng phái, thay vì giới tính, vẫn là yếu tố quan trọng nhất đối với nhiều cử tri.

“Tôi sẽ không bỏ phiếu cho bà ấy”, bà Naomi Villalba - 74 tuổi từ Dallas - nói. Bà ủng hộ đảng Cộng hòa và ông Trump, nhưng nhận định với đảng Dân chủ, so với ông Biden, bà Harris là lựa chọn tốt hơn.

“Tôi sẽ làm bất cứ điều gì để ngăn ông Trump tái đắc cử”

Laurie Nsiah-Jefferson - Giám đốc Center for Women in Politics and Public Policy tại Đại học Massachusetts Boston - cho biết nhiều vấn đề liên quan tới phụ nữ đã thay đổi từ năm 2016. Bà cho hay những lo ngại về quan điểm của ông Trump xoay quanh các vấn đề như phá thai đã chuyển từ “khó xảy ra” thành hiện thực dưới nhiệm kỳ của cựu tổng thống.

Ông Trump đã ra tín hiệu vấn đề giới tính đáng được để mắt tới. Tại Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng hòa vào tuần trước, ông lên sân khấu trên nền nhạc “It’s a Man’s Man’s Man’s World” của James Brown. Tuy nhiên, tiến sĩ Nsiah-Jefferson cho rằng bà Harris cũng có thể dựa vào giới tính để kêu gọi: “Bà ấy sẽ nói về cách thức chính trị và chính sách tác động tới phụ nữ”.

Một số cử tri muốn loại bỏ hoàn toàn yếu tố giới tính trong cuộc bầu cử.

“Chúng ta phải loại bỏ việc nhấn mạnh vào chủ đề giới tính và áp đặt nó lên một người nào đó và lấy nó làm thước đo cho khả năng của họ”, bà Marilyn McDole từ Oregon, Wisconsin nói. “Điều này thể hiện sự kỳ thị và gây bất lợi cho phụ nữ. Không công bằng chút nào”.

Trong khi đó, một số cử tri đảng Dân chủ cho rằng một nữ ứng viên sẽ tạo thêm lợi thế cho đảng trong chủ đề thế mạnh: Quyền tiếp cận phá thai.

Katy Sorenson - 69 tuổi đến từ Florida - nói về việc đảo ngược phán quyết Roe v Wade: “Câu chuyện không chỉ nằm ở việc phá thai mà còn xoay quanh cả những trường hợp mang thai gặp phải vấn đề hoặc biến chứng. Rất nhiều phụ nữ lo lắng về những gì họ có thể làm (trong các trường hợp này) và liệu họ có thể tiếp cận được dịch vụ chăm sóc sức khỏe họ cần hay không”, bà nói.

Nhiều phụ nữ cũng chỉ ra những thay đổi trong xã hội Mỹ có thể khiến lần tranh cử này của bà Harris có sự khác biệt. Tiến sĩ Liz Bradt - 64 tuổi, bác sĩ thú y đã nghỉ hưu - cho biết nhóm trẻ tuổi có xu hướng ít phán xét dựa trên định nghĩa cứng nhắc về nam giới và nữ giới.

Tuy nhiên, bà cũng dự đoán con đường khó khăn phía trước dành cho phó tổng thống: “Thật khó dự đoán những gì bà ấy sẽ phải trải qua. Tôi lo cho bà ấy, như cái cách tôi đã lo cho bà Hillary”.

Ông Trump và bà Clinton hồi năm 2016. Ảnh: New York Times.

Năm 2016, một số cử tri đánh giá bà Clinton không phù hợp. Trong số đó có bác sĩ Maria E. Laurencio (73 tuổi), người đã dành gần như cả cuộc đời để bầu cho đảng Cộng hòa cho đến khi bà quyết định bỏ phiếu cho bà Clinton dù không hoàn toàn phục.

Bà nhắc tới chuyện cựu Tổng thống Bill Clinton ngoại tình: “Nhiều phụ nữ không có thiện cảm với bà Hillary vì cho rằng bà ấy bênh chồng. Dù chuẩn bị rất kỹ lưỡng, bà ấy cũng mang lại cảm giác hơi kiêu ngạo và không mấy dễ mến”.

Năm 2020, bác sĩ Laurencio bỏ phiếu cho ông Biden. Hiện tại, bà có ý định bỏ phiếu cho bà Harris: “Tôi sẽ làm bất cứ điều gì để ngăn ông Trump tái đắc cử”.

Và ngày càng có nhiều phụ nữ trở thành “bậc lão làng” trong các chiến dịch chính trị.

Luisa Wakeman - 57 tuổi, tiếp viên hàng không ở ngoại ô Cobb County, Georgia - cho biết chính trường vẫn còn là sân chơi mới mẻ với bà và nhiều phụ nữ vào năm 2016 khi họ bắt đầu vận động chống lại ông Trump. Hiện tại, mạng lưới của họ trong khu vực, dù không chính thức và phần lớn do phụ nữ dẫn đầu, đã được rèn rũa với khả năng “thực chiến” bầu cử suốt 8 năm qua.

Bà Wakeman cũng ấn tượng với trình độ và kinh nghiệm của bà Harris không chỉ bởi giới tính mà còn vì “tôi sẽ rất vui nếu bà ấy làm nên lịch sử”.

Phương Linh