8 tiêu chí để lựa chọn trường ĐH chủ trì triển khai đào tạo kỹ sư, thạc sĩ tài năng STEM

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quyết định 2628/QĐ-BGDĐT ngày 17/9/2025 về Tiêu chí lựa chọn các chương trình đào tạo, cơ sở đào tạo tham gia chương trình đào tạo kỹ sư, thạc sĩ tài năng thuộc các lĩnh vực STEM.

Quyết định này áp dụng đối với các cơ sở giáo dục đại học tham gia thực hiện Đề án “Đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển công nghệ cao giai đoạn 2025 - 2035 và định hướng tới năm 2045” theo Quyết định số 1002/QĐ-TTg ngày 24/5/2025 của Thủ tướng Chính phủ và các chương trình đào tạo tài năng thuộc các lĩnh vực STEM khác do Bộ Giáo dục và Đào tạo triển khai.

Nguyên tắc lựa chọn dựa trên tính khả thi, phát triển và lan tỏa

Việc lựa chọn chương trình đào tạo, cơ sở đào tạo kỹ sư, thạc sĩ tài năng được thực hiện trên cơ sở đảm bảo tính cạnh tranh, khả thi. Nhiều cơ sở đào tạo lập đề án đăng ký tham gia các chương trình đào tạo kỹ sư, thạc sĩ tài năng của cùng một chương trình đào tạo, từ đó lựa chọn những đề án có tính khả thi nhất.

Bên cạnh đó, phải đảm bảo tính phát triển, thông qua xét khả năng phát triển bền vững của cơ sở đào tạo sau khi không còn hỗ trợ từ ngân sách nhà nước, khả năng nhân rộng mô hình đào tạo sang các ngành khác trong cơ sở đào tạo; tạo tiền đề cho việc chương trình được xếp hạng quốc tế trong các lĩnh vực tương ứng.

Đảm bảo tác động lan tỏa đến toàn hệ thống giáo dục đại học: phù hợp với đề án phát triển hệ thống trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 và tạo thành các nhóm trường trong cùng ngành/nhóm ngành đào tạo để có thể hợp tác, hỗ trợ trong đào tạo và nghiên cứu.

Nguyên tắc lựa chọn cơ sở đào tạo dựa trên tính khả thi, phát triển và lan tỏa. Ảnh minh họa: Website Đại học Đà Nẵng.

Tiêu chí lựa chọn các cơ sở đào tạo tham gia

Các cơ sở đào tạo có đào tạo tiến sĩ được lựa chọn để chủ trì triển khai đào tạo các chương trình đào tạo kỹ sư, thạc sĩ tài năng của các khối ngành STEM trọng điểm phục vụ các lĩnh vực công nghệ chiến lược dựa trên các tiêu chí chủ yếu như sau:

Thứ nhất, trong 3 năm tuyển sinh gần nhất, mỗi năm cơ sở đào tạo đã tuyển được ít nhất 10% tổng chỉ tiêu của chương trình đào tạo đăng ký đáp ứng Chuẩn đầu vào của Chuẩn chương trình đào tạo tài năng do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành.

Thứ hai, cơ sở đào tạo phải xây dựng và triển khai quy trình bảo đảm chất lượng bên trong, gắn kết chặt chẽ với chuẩn đầu ra chương trình đào tạo và chuẩn đầu ra học phần; đồng thời có kế hoạch kiểm định chất lượng bởi các tổ chức kiểm định uy tín trong nước hoặc quốc tế, nhằm duy trì và nâng cao chất lượng đào tạo một cách liên tục và bền vững sau khi có khóa sinh viên đầu tiên tốt nghiệp.

Thứ ba, có hệ thống phòng thí nghiệm phục vụ đào tạo, nghiên cứu cho các ngành công nghệ cao đáp ứng ít nhất 60% nhu cầu của nhà trường.

Thứ tư, cơ sở đào tạo tham gia chương trình đào tạo kỹ sư, thạc sĩ tài năng thuộc các lĩnh vực STEM phải có kinh nghiệm và uy tín đào tạo, thể hiện qua các thông số như: Ít nhất 05 nghiên cứu sinh đã được cấp bằng tiến sĩ hoặc đang theo học các chương trình đào tạo thuộc ngành/nhóm ngành của chương trình đào tạo tài năng đăng ký trong 03 năm gần nhất; Ưu tiên cơ sở đào tạo đã có kinh nghiệm triển khai các chương trình đào tạo tài năng, chất lượng cao, chương trình tiên tiến các ngành đăng ký.

Thứ năm, có số lượng công bố khoa học (đối với bài báo chỉ tính các bài báo công bố trên các tạp chí khoa học có uy tín trên thế giới trong danh mục tạp chí khoa học theo Quyết định của Hội đồng giáo sư Nhà nước), sở hữu trí tuệ và công trình ứng dụng khoa học công nghệ tính bình quân trên 01 giảng viên toàn thời gian đạt ít nhất 0,6 công trình/giảng viên trong 03 năm gần nhất. Có ít nhất 01 nhóm nghiên cứu trong nhóm ngành đăng ký.

Thứ sáu, có hợp tác với ít nhất 02 trường đại học uy tín của nước ngoài (theo các bảng xếp hạng quốc tế uy tín QS/THE/...) trong việc xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình đào tạo thuộc ngành/nhóm ngành của chương trình đào tạo tài năng đăng ký; hợp tác với ít nhất 02 doanh nghiệp trong việc xây dựng, cập nhật và triển khai đào tạo, thực tập và hỗ trợ việc làm cho sinh viên.

Thứ bảy, ngoài các hỗ trợ theo Đề án, cơ sở đào tạo có cam kết đóng góp hoặc hỗ trợ thêm về tài chính cho người học, đội ngũ giảng viên và cơ sở vật chất để đáp ứng tốt các chương trình đào tạo tài năng.

Thứ tám, cơ sở đào tạo phải đạt mức độ đáp ứng của Đề án theo Mẫu đề cương đề án đăng ký đào tạo chương trình đào tạo tài năng về: tính đầy đủ, thuyết minh rõ ràng, tường minh.

Quyết định cũng đính kèm theo bảng tiêu chí đánh giá Đề án của các cơ sở đào tạo đăng ký tham gia chương trình đào tạo tài năng.

Cơ sở đào tạo cần có hệ thống phòng thí nghiệm phục vụ đào tạo, nghiên cứu cho các ngành công nghệ cao. Ảnh minh họa: Đào Hiền.

Cơ sở đào tạo đăng ký nhận nhiệm vụ cần qua các bước chấm điểm

Theo quy định, các cơ sở đào tạo gửi đề xuất ngành/chương trình đào tạo và xây dựng đề án đăng ký nhận nhiệm vụ thực hiện chương trình đào tạo tài năng. Đề án đăng ký chương trình đào tạo tài năng bao gồm các nội dung chính sau: Giới thiệu tổng quan về cơ sở đào tạo; Nhu cầu và thực trạng đào tạo tài năng đối với ngành/chương trình đào tạo đăng ký chương trình đào tạo tài năng; Thuyết minh năng lực đào tạo, nghiên cứu; Mô tả phạm vi, mục tiêu của đề án; Mô tả, thuyết minh chi tiết về từng ngành/chương trình đào tạo.

Ngoài ra, cơ sở đào tạo cũng cần thuyết minh giải pháp thực hiện chương trình đào tạo tài năng và kế hoạch triển khai chi tiết theo lộ trình như kế hoạch tuyển sinh, phát triển đội ngũ giảng viên, triển khai chương trình đào tạotài năng trong 5 năm đầu tiên và định hướng 10 năm tiếp theo, dự toán kinh phí, cơ sở vật chất đáp ứng yêu cầu của chương trình đào tạo tài năng; dự kiến huy động các nguồn lực khác để triển khai chương trình đào tạo tài năng...

Đặc biệt, để lựa chọn chương trình đào tạo, cơ sở đào tạo tham gia chương trình đào tạo kỹ sư, thạc sĩ tài năng thuộc các lĩnh vực STEM sẽ trải qua 5 bước.

Đầu tiên, các cơ sở đào tạo gửi Đề án. Bước hai là kiểm tra điều kiện xét duyệt ban đầu. Bước ba là quyết định thành lập Hội đồng thẩm định. Bước bốn, hội đồng sẽ thẩm định họp và chấm điểm và cuối cùng là trình lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt, giao nhiệm vụ.

Trên cơ sở đánh giá Đề án đăng ký triển khai chương trình đào tạo tài năng do các cơ sở đào tạo đăng ký, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ tổ chức tuyển chọn các cơ sở đào tạo theo các tiêu chí và nguyên tắc được nêu để lựa chọn được những đề án có tính khả thi và hiệu quả cao.

Ngoài ra, Bộ Giáo dục và Đào tạo chọn số lượng đề án đã xác định trong các giai đoạn theo thứ tự kết quả khả thi từ cao xuống thấp để ra quyết định giao nhiệm vụ triển khai thực hiện chương trình đào tạo tài năng.

Xem chi tiết bảng tiêu chí đánh giá đề án TẠI ĐÂY.

Thanh Trà