9 loại trà thuốc trị bệnh thường gặp

Trong điều trị bệnh bằng Y học cổ truyền, thuốc thang thường là lựa chọn quen thuộc. Tuy nhiên, không ít người cảm thấy e ngại bởi mùi vị nồng nặc và sự cầu kỳ trong khâu sắc thuốc. Chính vì vậy, trà thuốc ra đời như một giải pháp dung hòa: Vừa tiện lợi, vừa dễ uống, lại vẫn đảm bảo hiệu quả điều trị. Với hình thức "hãm" thay cho "sắc", trà thuốc không chỉ gần gũi hơn với đời sống thường nhật mà còn giúp bệnh nhân kiên trì hơn trong quá trình dùng thuốc.

BSCK2.Huỳnh Tấn Vũ, Bệnh viện Đại học Y dược TP. Hồ Chí Minh giới thiệu một số bài thuốc trị bệnh thường gặp được dùng dưới dạng trà (trà thuốc):

1. Trà thuốc bổ tỳ

Thành phần: Nhân sâm (hoặc đảng sâm), bạch linh, bạch truật, cam thảo.

Tác dụng: Ích khí, kiện tỳ, dưỡng vị; thích hợp với chứng tỳ vị khí hư, sắc mặt vàng héo, tiếng nói nhỏ yếu, tứ chi vô lực, bụng đầy chậm tiêu, ăn kém, đại tiện lỏng nát, chất lưỡi nhợt, mạch tế nhược hoặc trầm hoãn.

2. Trà thuốc tiêu độc

Thành phần: Sài đất, thổ phục linh, cỏ mực, cúc tần, kim ngân hoa; hãm với 1 lít nước sôi, lọc bỏ bã, uống cả ngày.

Tác dụng: Giải độc gan, làm đẹp da mặt, điều trị mụn nhọt, mụn trứng cá, các vết lở loét ngoài da.

Trà thuốc là cách bào chế theo Y học cổ truyền, vừa giữ được dược tính, vừa mang lại cảm giác thư thái như thưởng trà hằng ngày.

3. Trà trị cảm, tiêu đờm

Thành phần: Trần bì, cam thảo, gừng tươi.

Tác dụng: Khu đờm, bình suyễn (thuốc kích thích niêm mạc đường hô hấp, làm tăng dịch tiết, làm loãng đờm, dễ khạc ra); trị ho có đờm (do cảm hàn), ho do họng viêm, phế quản viêm.

4. Trà trị viêm gan cấp tính

Thành phần: Nhân trần 300g, sinh đại hoàng 60g, trà xanh 30g. Ba vị tán vụn, mỗi ngày lấy 30g hãm với nước sôi trong bình kín, sau 10-15 phút có thể dùng được, uống thay trà trong ngày.

Công dụng: Thanh nhiệt lợi thấp, thông phủ, thoái hoàng; dùng để chữa viêm gan vàng da cấp tính có sốt.

5. Trà hạ huyết áp

Thành phần: Hoa hòe, mã đề, rễ nhàu, táo nhân, cỏ xước, sinh địa, ngưu tất.

Tác dụng: Hạ huyết áp, thay đổi trị số huyết áp khi dùng dài ngày. Trà hạ áp ổn định được huyết áp ở giai đoạn 1 và 2 của bệnh tăng huyết áp. Sau khi ngừng dùng không thấy có hiện tượng nẩy ngược của huyết áp. Thuốc có khả năng giữ huyết áp ổn định trên những trường hợp tăng huyết áp nhẹ và trung bình.

6. Trà hạ mỡ máu

Thành phần: Ngưu tất thái lát mỏng 12g, hằng ngày có thể sắc hoặc hãm bằng phích nước nóng, uống thay nước trong ngày.

Tác dụng của ngưu tất làm giảm cholesterol và triglycerid đã được nhiều nhà khoa học trong nước nghiên cứu và kết luận, đã được áp dụng vào điều trị ở Việt Nam trong vài chục năm nay. Bài thuốc này rất đơn giản, sử dụng dưới dạng chè thuốc nên rất hay có thể dùng bài thuốc này trong một thời gian dài.

Hoặc vỏ đậu xanh và lá sen tươi, mỗi vị lượng bằng nhau khoảng 10-20g. Cả hai vị thuốc này hợp thang sắc uống hằng ngày thay nước chè; có thể hãm thuốc bằng phích nước sôi, có thể chỉ cần dùng một mình vỏ đậu xanh cũng được

7. Trà hạ đường huyết

Thành phần: Trái khổ qua tươi (dùng trái già, không dùng trái chín), để cả hạt, thái mỏng, phơi khô; hãm nước sôi dùng như nước trà.

Tác dụng: Các chất trong khổ qua có tác dụng sinh học giống như insulin và kích thích tuyến tụy tăng cường tiết insulin theo nhu cầu của cơ thể. Một số thành phần trong khổ qua giúp cơ thể ức chế sự chuyển hóa và hấp thu đường, ngăn ngừa bệnh đái tháo đường và ổn định đường huyết ở người tiểu đường.

8. Trà giảm cân

- Trà bí đao: Cho nguyên quả bí còn vỏ và ruột lẫn hạt vào nồi, đổ đường nâu và long nhãn vào, đảo đều, ướp trong 30 phút. Đun bí trên bếp lửa nhỏ, hầm khoảng 2 tiếng, tới khi bí nát nhừ, nước bí nâu và sánh, múc vào rây mắt nhỏ và ép lọc nước cốt, bỏ bã. Cất trà vào bình thủy tinh đã đun tiệt trùng, đậy kín để ngăn mát tủ lạnh dùng dần.

Tác dụng: Thành phần chủ yếu của bí là nước, nhưng khi được hấp thụ vào cơ thể có tác dụng hạn chế sự giữ nước. Bí xanh giúp cơ thể thải được chất độc, mỡ và cả các viêm mô tế bào ra ngoài. Do đó, bí xanh không những giúp giảm cân hiệu quả mà còn có tác dụng làm đẹp da.

- Trà xanh: Đây cũng là một loại thức uống phổ biến hằng ngày giúp thanh nhiệt cơ thể, ngoài ra nó còn giúp thanh lọc các chất độc hại trong cơ thể và giúp giảm cân hiệu quả. Loại đồ uống này có chứa nhiều chất chống oxy hóa, rất tốt cho hệ tiêu hóa, làm giảm căng thẳng, mệt mỏi và tăng cường quá trình trao đổi chất trong cơ thể, từ đó làm hạn chế tối đa nguy cơ mắc bệnh béo phì.

9. Trà chữa mất ngủ

Thành phần: Lá tre tươi 30, đăng tâm thảo 5g. Hai thứ cho vào bình kín, hãm với nước sôi, sau chừng 20 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày.

Công dụng: Thanh tâm giáng hỏa, trừ phiền lợi niệu, an thần, thường dùng cho những người bị mất ngủ do mắc các bệnh có sốt cao khiến cho tâm âm bất túc, môi khô miệng khát, tâm thần bất định, mê sảng bồn chồn không yên, đại tiện táo, tiểu tiện sẻn đỏ...

Ngoài ra, có thể dùng trà tâm sen, trà lá vông, trà lạc tiên... để trị mất ngủ.

Hồng Dương